Bu köşede bir süre, son dönemlerde Ege'de doğmuş veya yetişmiş olan kültür insanlarımızdan söz edeceğim.
İlhan Ayverdi, 24 Ekim 1926'da Manisa Akhisar'da doğdu. Babası İstiklal Savaşı kahramanlarından Mehmet Murat Tolun'dur. Ayverdi, ilk ve orta tahsilini Akhisar'da tamamladı. İzmir Kız Lisesi'ni ve İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirdi. Ciddi bir edebiyat tahsili gördü.
1949'da üniversiteden mezun olduktan sonra çeşitli liselerde ve Çapa Eğitim Enstitüsü'nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Öğrencilerine milli ve manevi değerleri aşılamada gösterdiği gayretle dikkati çekti.
Hayatındaki önemli dönüm noktası 1948 senesinde Samiha Ayverdi ve Kenan Rifai ile tanışmasıdır. Bu sayede Tasavvuf kültürünü en iyi şekilde tanıdı, anladı, hazmetti ve hal edindi.
1959 taEkrem Hakkı Ayverdi ile evlendi. Ekrem Hakkı Bey en önemli Osmanlı mimari tarihçisidir. Osman Gazi'den Fatih devrine kadar olan mimari eserlerimizi tek tek gördü, planlarını çıkardı, 4 büyük ciltlik eserini yazdı. Bunun için 1960-1976 arasında Anadolu ve Rumeli'yi karış karış gezdi. Bu çalışmalarda en büyük yardımcısı, destekçisi, şoförü İlhan Ayverdi'dir. Seyahatlerdeki büyük güçlüklere rağmen, bu yılların hayatının en zevkli ve şükredilecek devrelerinden biri olğunu söyler. İlhan Ayverdi 6 Kasım 2009'de vefat etti.
TÜRKÇE SÖZLÜK
İlhan Ayverdi'nin en önemli çalışması "Kubbealtı Lugatı / Misalli Büyük Türkçe Sözlük" isimli dev eserdir. Üç ciltlik bu sözlük İlhan Hanımefendi'nin en verimli yıllarını ve sağlığını almıştır. Ömrünün 30 yılının neredeyse her dakikasını verdiği bu eserin hazırlanmasına "ne kadar çileli, ne derece zor bir iş olduğunu bilmeden" başladığını itiraf eder. Ama o, inanmış insandı. Ne pahasına olursa olsun, başladığı işi bitirdi. "Günler ve geceler süren ağır mesai altında geçen seneleri şikayet değil şükür vesilesi" saydığını söyler.
2005 yılında Kubbealtı neşriyatı arasında ilk baskısı çıktığı zaman 3 bin 600 sayfalık bu sözlük büyük ilgi gördü. Köşe yazarlarımız hakkında güzel şeyler yazdılar. Birkaç örnek:
Doğan Hızlan: "Türkçe sözlük ile Osmanlıca Sözlük'ün özelliklerini bir arada barındıran bir sözlük."
Beşir Ayvazoğlu: "Okuyup yazarken artık kısa adı Kubbealtı Lugatı olan Misalli Büyük Türkçe Sözlük'ü kullanıyorum. İnanın, hangi kelimeye baktımsa tatmin oldum."
Hasan Pulur: "Bu sözlük sadece yaşayan Türkçe'mizin değil, tarihi seyri içinde Türk dilinin kazanmış olduğu kullanımları da belgeleyerek Türkçe'nin zenginliğini gösteriyor."
Taha Akyol: "Türkçe'nin mutlu bir günü çünkü dilimiz mükemmel bir sözlüğe kavuştu. Dilimizin zenginliğini yansıtan bir sözlüğümüz var artık."
Akhisar Belediyesi bir kadirşinaslık örneği olarak 2010 yılında İlhan Ayverdi Mahalle Konağı'nı hizmete açtı. Burası kültür ve sanata ev sahipliği yapmaktadır. Akhisar'da Ayverdi için birkaç defa konferans, panel ve konser düzenlendi.