657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda yapılması planlanan değişiklik, esnaf sanatkar kesimi tarafından dikkatle izlenmektedir.
657 sayılı Kanun'un 28'inci maddesinde yapılacak değişiklik, memurlara gelir getirici faaliyetlerde bulunma hakkı tanınmasını içermektedir. Buna göre devlet memurları artık esnaflık, şirket ortaklığı, şirket yöneticiliği yapabileceklerdir.
Taslağa göre devlet memurları, kamu kurum ve kuruluşlarından menfaat temin etmemek ön şartı ve 4857 sayılı İş Kanunu, 5953 sayılı Basın-İş Kanunu, 854 sayılı Deniz-İş Kanunu ve Borçlar Kanunu kapsamında 'hizmet akdi' ile çalışmamak ve mesai sonrası olmak kaydıyla, diğer gelir getirici faaliyetlerde bulunabileceklerdir.
Değişiklik bu şekliyle TBMM'den geçerse memurlar seyyar satıcılık, küçük esnaflık, ticaret işleri yapabilecek, ticaret şirketlerinde ve sanayi müesseselerinde (işçi olmamak şartıyla) vekil olabilecek, yönetimde görev alabilecek, şirket ortaklığı ve tacirlik yapabileceklerdir.
ÇÖZÜM DEĞİL
Bu durumda devlet, memura geçinebilmesi için gerekli maaşı ödeyemediğini kabul etmekte, mesai saatleri sonrasında ek iş yapabilmelerini yasal hale getirmektedir.
Bu yeni tasarıya esnaf teşkilatları ihtiyatla yaklaşmakta, tasarının çözüm değil, daha fazla kaos, istismar ve karışıklık getireceğinden endişe duymaktadırlar.
Düşünülen düzenleme ne memura ne de esnaf sanatkarlara fayda sağlamayacaktır.
SİFTAHSIZ GÜNLER
Globalleşen dünyada dev şirketler, ülkemizde mağaza zincirlerini açtıkça, küçük işletmelerle haksız rekabete girdikçe esnaflık her geçen gün daha da zorlaşmaya başlamıştır.
Açılan her mağaza etrafındaki binlerce bakkalı, fırıncıyı, kuruyemişçiyi, terziyi, baharatçıyı, hırdavatçıyı ve daha pek çok meslek kolunda faaliyet gösteren esnaf sanatkarlarımızı tükenme noktasına getirmektedir.
Küresel krizle birlikte Türkiye'yi saran ekonomik durgunluk da, zincirin en zayıf halkası olan esnaf sanatkarları kıskacı altına almıştır. Bugün sanayi sitelerinde çekiç sesleri duyulmaz olmuştur. Kentin en gözde merkezlerindeki işyerlerinde kiralık ve satılık levhaları göze çarpmaktadır. Esnaf siftahsız günler yaşamakta, kepenk kapatan işyeri sayısında önemli artışlar görülmektedir.
Böylesine zor süreçte, bir de memurların mesai saatleri dışında esnaflık yapması, mevcut üyelerimizin pazarını biraz daha daraltacak bir etken olacaktır.
ESNAFIN DAYANAĞI YOK
Öte yandan arkasına devletin gücünü alarak esnaflık yapacak olan memurların, sınırlı sermayesini emeğiyle birleştiren sade esnaf sanatkarlarımızla haksız rekabete gireceği de aşikardır.
Devletten aldığı maaşla evinin geçimi için önemli bir avantaj sağlayacak olan memurlar, mevcut üyelerimizden çok daha düşük karlarla mal ve hizmet sunabilecekler, kendi işyerinden başka dayanağı olmayan esnaf sanatkar dostlarımızı daha güç durumlara sokabileceklerdir.
MEMURA DA HAKSIZLIK
Düşünülen değişiklik, memurlar için de olumsuz unsurlar içermektedir.
Bugün ev kirasını veremeyen, çocuğunu okutmakta zorlanan, geçim sıkıntısı çeken memurların mesai sonrasında, yakalanma korkusunu taşıyarak şoförlük, seyyar satıcılık gibi ek işler yaptığı herkesin malumudur.
Ancak bu işi yasallaştırmak, resmileştirmek, memurlara daha rahat ve korkusuzca ek iş yapabilecekleri ortamları sağlamak, onları bu şekilde yönlendirmek doğru bir yaklaşım olmayacaktır.
Memurların hayat standartlarını yükseltecek önlemler yerine, istirahat edecekleri, ailesine ayıracakları zamanlarından feragat ederek başka işlerde çalışmalarını istemek, en hafif tabiriyle, devletin memurlarına gereken değeri vermediğini göstermektedir.
MAAŞLAR İYİLEŞTİRİLMELİ
Memurların da esnaflık yapması, zaten dar olan pazarın biraz daha küçülmesi anlamına gelecektir. Bu durum ne bugünkü halinden bile memnun olmayan esnafı, ne de kendine ayıracağı zamanlarda bile çalışmak zorunda kalan memuru mutlu etmeyecektir.
İşin doğrusu, memurların maaşlarında ciddi bir iyileştirilme yapılması olacaktır. Memurların hayat standartlarının yükselmesi, genel tüketimi de artıracak, doğrudan halka mal ve hizmet sunan esnaf sanatkarlarımızı da rahatlatacak bir etken olacaktır.
Ülke yöneticilerinin hazırlanan tasarıyı yeniden gözden geçirmeleri, bu konuda meslek örgütlerinin de fikirlerine müracaat etmeleri, toplumun her kesimini tatmin edecek önlemleri almaları gerekmektedir.
SORU -CEVAP
SORU 1: Karşıyaka'da pastanem var. Geçen sene cansuyu kredileri için KOSGEB veri tabanına kayıt yaptırdığım halde, banka bazı teminat sıkıntılarım nedeniyle istediğim krediyi çıkarmadı. Bu yıl aynı sorunu yaşayacak mıyız? (Cengiz Hilal- Karşıyaka)
CEVAP 1: Değerli esnaf dostum. Gerek geçen seneki cansuyu destek programında, gerekse yeni uygulamaya konulan 100 bin KOBİ'ye 2.5 milyar lira destek programında, kullanacağız kredileri KOSGEB vermemektedir. Çok sayıda işletmemiz bu konuda yanılgıya düşmektedirler.
KOSGEB veri tabanına kayıtlı işletmeler kriterlere uyduğu takdirde, bu kredi programı için anlaşma yapılan 17 bankaya müracaat edebileceklerdir.
Müracaatınızı değerlendirecek, istediğiniz meblağa uygun şartlara sahip olup olmadığınıza karar verecek, size krediyi verecek olan kuruluşlar bankalardır. KOSGEB, program kapsamında kredi çıktığı takdirde, kullandığınız kredinin faizinin yüzde 75'ini karşılayacaktır.
Öte yandan, KOSGEB veri tabanına kayıtlı olduğunuz takdirde kurumun tüm hizmetlerinden yararlanma imkanına kavuşacaksınız. KOSGEB hizmetleri sadece kredi destekleriyle sınırlı kalmamaktadır. Tanıtım, pazarlama, eğitim, Ar-Ge, fuarcılık gibi pek çok alanda KOSGEB işletmelere farklı destekler sunmaktadır. Dolayısıyla geçen yıl müracaatınız olumsuz sonuçlansa da, KOSGEB veri tabanına kayıt yaptırarak pek çok fırsatı yakalama şansına sahip olduğunuzu unutmamalısınız.
SORU 2: KOSGEB destek programı için başvurdum. Buca'da market işletiyorum. İşlerim nedeniyle Şirinyer'de sürekli çalıştığım bir banka var. Destekten yararlandığım takdirde kredimi çalıştığım bankadan kullanabilir miyim? (Sami Altekin-Buca)
CEVAP 2: KOSGEB 100 bin KOBİ'ye 2.5 milyar lira destek programı için 17 ayrı banka ile anlaşma yapmıştır. KOSGEB'in anlaşma yaptığı bankalar Akbank, Alternatifbank, Anadolu Bank, Denizbank, Finansbank, Fortis, Garanti Bankası, HSBC, ING Bank, Türkiye Halk Bankası, Türkiye İş Bankası, Türkiye Vakıflar Bankası, Türk Ekonomi Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Ziraat Bankası, Asya Katılım Bankası ve Türkiye Finans Katılım Bankası olarak sıralanmaktadır.
Bankanızın adını belirtmemişsiniz. Çalışmak istediğiniz kuruluşun bu bankalardan birinin şubesi olması gerekmektedir.