Zürih’te kriz 3 saatte çözüldü, imzalar atıldı

Türkiye ve Ermenistan arasındaki "Diplomatik İlişkilerin Tesisi" ve "İkili İlişkilerin Geliştirilmesi" protokollerinin dün TSİ ile 18.00'de İsviçre'nin başkenti Zürih Üniversitesi'nde imzalanması bekleniyordu. Ancak imzaya çok az süre kala kriz çıktı. İmzadan sonraki konuşma metinlerine Ermenistan soykırımı anıştıran, Türkiye ise Karabağ'a yönelik ifade koyunca gerilim yaşandı. ABD Dışişleri Bakanı Clinton oteline döndü. Üç saat süren diplomatik çabalar sonucu taraflar uzlaştı. Protokeller Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile Ermenistan Dışişleri Bakanı Nalbantyan tarafından imzalandı. İmzadan sonra iki taraf da konuşma yapmadı.
ALKIŞLADILAR
İmzaya tanıklık eden diğer dışişleri bakanları tarihi imzayı alkışladı. Türkiye Cumhuriyeti ile Ermenistan Cumhuriyeti Arasında Diplomatik İlişkilerin Kurulmasına Dair Protokol", iki ülke arasındaki mevcut sınırın karşılıklı olarak tanınmasını öngörüyor. Protokol çerçevesinde Türkiye ile Ermenistan, gerek ikili, gerekse uluslararası ilişkilerinde, "eşitlik, egemenlik, diğer ülkelerin iç işlerine müdahale etmeme, toprak bütünlüğü ve sınırların dokunulmazlığı" ilkelerine saygılı olacak.
İki ülke protokolle ayrıca, aradaki mevcut sınırı uluslararası hukukun
ilgili antlaşmalarında tarif edildiği şekliyle karşılıklı olarak tanıyarak, ortak sınırın açılmasını kararlaştırıyor. Protokole göre iki ülke, terörizmin tüm biçimlerini, şiddeti ve aşırıcılığı kınayarak, bu tür eylemlerin teşvikinden veya müsamaha görmesinden kaçınmayı ve teröre karşı mücadelede işbirliğine gitmeyi taahhüt ediyor.

TARİHİ METİN
Protokol şöyle: "Türkiye Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti, aynı gün imzalanan ilişkilerin geliştirilmesi hakkında Protokol'de öngörüldüğü şekilde, halklarının yararına hizmet etmek amacıyla iyi komşuluk ilişkileri tesis etmeyi, siyasi, ekonomik, kültürel ve diğer alanlarda ikili ilişkileri geliştirmeyi arzulayarak, Birleşmiş Milletler Şartı, Helsinki Nihai Senedi, Yeni Avrupa için Paris Şartı çerçevesindeki yükümlülüklerine atıfta bulunarak, ikili ve uluslararası ilişkilerinde, eşitlik, egemenlik, diğer ülkelerin iç işlerine müdahale etmeme, toprak bütünlüğü ve sınırların dokunulmazlığı ilkelerine saygılı olacakları ve bu ilkelere saygı gösterilmesini sağlayacakları yönündeki taahhütlerini teyit ederek, iki ülke arasında güven ve itimat ortamı oluşturulmasının ve bunun muhafaza edilmesinin, tüm bölgede barışın, güvenliğin ve istikrarın kuvvetlenmesine katkıda bulunacağını, güç kullanımından ya da güç kullanma tehdidinden imtina etme, anlaşmazlıkların barışçı yollardan çözümü, insan haklarının ve temel özgürlüklerin korunmasının önemini akılda tutarak, iki ülke arasındaki mevcut sınırın uluslararası hukukun ilgili antlaşmalarında tarif edildiği şekliyle karşılıklı olarak tanındığını teyit ederek, ortak sınırın açılması hususunda aldıkları kararı vurgulayarak, iyi komşuluk ilişkileri anlayışıyla bağdaşmayacak herhangi bir siyaset izlemeyeceklerine dair taahhütlerini yineleyerek,
hangi nedenle olursa olsun terörizmin tüm biçimlerini, şiddeti ve
aşırıcılığı kınayarak, bu tür eylemlerin teşvikinden veya müsamaha görmesinden kaçınılacağını ve bunlara karşı mücadelede işbirliğine gidileceğini taahhüt ederek, ortak çıkarlar ve iyi niyet zemininde, barış, karşılıklı anlayış ve uyum hedefleri doğrultusunda ilişkileri için yeni bir model geliştirme ve istikamet belirleme iradelerini teyit ederek, 1961 tarihli Diplomatik İlişkilere Dair Viyana Sözleşmesi uyarınca bu Protokolün yürürlüğe girdiği tarihten itibaren diplomatik ilişki kurulması ve karşılıklı olarak diplomatik temsilcilik açılması hususunda anlaşmışlardır."