Otomotivci hurda araç indirimini bekliyor

MURAT ŞAHİN (HABER MERKEZİ)
Otomotiv sektörünün beklediği hurda indiriminin önünü açacak olan "Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü" hakkındaki yönetmeliğin yürürlüğe girmesi, Egeli otomotivcileri umutlandırdı. sektör yetkilileri, Çevre ve Orman Bakanlığı'nın 30 Aralık'ta Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmeliği ile birlikte bu yıl hurda indirimi kararının da
alınabileceğini belirtti. Hükümetin alacağı karar ile satışlarını artırmayı amaçlayan sektör yetkilileri, stokların eritilebileceğini de belirtiyor. 2009'da alınan ÖTV ve KDV indirimi kararlarıyla kriz yılında rahat bir nefes alan otomotivciler, satışların 100 bin adet düşmesini bekledikleri bu yıl, hurda indirimi ile en az 25 bin otomobil satışı planlıyor.
TOPLAMA TESİSİ
Ege Otomotiv Derneği (EGOD) Başkanı Mustafa İduğ, hurda indirimin üretim ve satışa olumlu yansıyacağını belirterek, indirim kararının verilmesi halinde bu yıl nefes alabileceklerini söyledi. İTO Otomotiv Grubu Başkanı Mustafa Akkalay ise uzun süredir yönetmeliği beklediklerini, bunun arkasından hurda indirim kararının da gelebileceğini kaydetti. EBSO Meclis Başkanı ve Otomotiv Sanayi Meclis Üyesi Mehmet Tiryaki, hurda indiriminin yapılması ile şişen ticari araç stokunun eritilebileceğini vurguladı.
Yönetmeliğe göre 2010 sonuna kadar Türkiye'de hurda toplama ve ayrıştırma tesisleri kurulması gerekiyor. Yönetmelik sayesinde lisanslı geçici depolama, işleme ve geri kazanım sistemleri kurulacak, bu şekilde yeni istihdam kapıları da açılmış olacak. 2020'ye kadar Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde 23 hurda işleme tesisinin oluşturulması öngörülürken, İzmir'de bazı girişimcilerin bu tesisleri kurmak için Çevre Bakanlığı'na müracaat ettiği öğrenildi.
2003 yılında da uygulanan ve piyasaya büyük bir hareketlilik getiren hurda indirimi, ihmallerin ortaya çıkması nedeniyle kısa süre içinde iptal edilmişti. Hurda indirimi ile 2003 yılında otomotiv sektörü 2001 krizinin yaralarını sararken, piyasadan da önemli miktarda hurda araç çekilmişti. Türkiye'de trafikteki araçların yüzde 22'si 20 yaşın üstünde. Bu araçlar hem trafik güvenliği hem de çevre konusunda sorunlar yaratıyor.
EGOD Başkanı Mustafa İduğ, hurda indirimi ile piyasaya hareketlilik geleceğini vurguladı. İduğ, "Hurda indirimi 20 yaş üstü araçlar için yapılmalı. 16 yaş araçların piyasadan çekilmesi sanayi siteleri ve servisçileri olumsuz etkiler. Hurda indirimi için devletin bir de fon ayırması gerekiyor. Biz bu yıl geçen yıla göre 100 bin araç daha az satılır öngörüsü yaptık. Geçen yıl 500 bin olan satışlar bu yıl 400 bin seviyelerinde gerçekleşir diye umuyoruz. Bu kararla 25 bin araç daha fazla satılır. Satış kaybımız biraz olsun azalır" diye konuştu. İTO Otomotiv Satış Grubu Başkanı Mustafa Akkalay ise çıkan yönetmelik ile 2003 yılında hurda indiriminde yaşanan ihmallerin önüne geçileceğini kaydetti. Akkalay, şöyle konuştu:
"Artık, hurda toplama ve ayrıştırma merkezleri kurulacakurulacak. Umarız
2010'da karar çıkar."
EBSO Meclis Başkanı ve Otomotiv Sanayi Meclis Üyesi Mehmet Tiryaki de yönetmeliğin hurda indirimi kararı için bir ön adım olarak değerlendirdiklerini kaydetti. Geçen yıl uygulanan KDV ve ÖTV indirimlerinin daha çok ithal otomobil stoklarını erittiğini ticari araç stoklarının hala devam ettiğine işaret eden Tiryaki, "Türkiye'nin ticari araç parkı çok eski. Hurda indirimi en çok ticari araç satışlarını tetikleyecektir. Şu anda Türkiye'de sıkıntı çok büyük. Umarım hurda ayrıştırma ve toplama merkezleri kısa sürede kurularak bu karar zaman geçirilmeden alınır" diye konuştu.
YARA SARILMIŞTI
Hükümet, otomotiv sektörünün 2001 krizinde aldığı yaraları sarması için hükümet 2003 yılında hurda indirimi uygulaması başlattı. Eski araçların yerine yeni araçların alımını teşvik amacıyla, 20 yaşın üzerindeki araçlarını hurdaya çıkararak yeni araç alanlara ÖTV indirimi getiren yasa, 8 Ağustos 2003'te uygulanmaya başlandı. Yasayla 20 yaşını doldurmuş araç sahiplerinin yeni araç alımında 2003 sonuna kadar 3.5 milyar lira, 2004'te de 4.5 milyar liralık ÖTV indiriminden faydalanması öngörüldü. Uygulama 26 Mayıs 2004'e kadar sürdü. Ancak ihmallerin artması nedeniyle 4.5 milyar liralık ÖTV indirimi, 2 milyar 250 milyon liraya düşürüldü. Daha sonra da kaldırıldı.
Yılda 50 bin adet hurdaya çıkıyor
AB'nin 2000'de hazırladığı "Hurda taşıtları yönetimi direktifine" uygun hazırlanan yönetmelik, hurda araçların son sahibinden maliyetsiz geri alınması, lisanslı toplanması, parçalama ve geri kazanma sistemlerinin kurulması ve hurda araçların en az yüzde 85 oranında geri kazanılmasını kapsıyor. Türkiye'de bugüne kadar yılda yaklaşık 50 bin araç hurdaya çıkarken, Avrupa'da hurdaya çıkan araç sayısı yılda 1.2 milyon adedi geçiyor. Hurdaya çıkacak araçlar bu yıl sonuna kadar kurulması planlanan hurda ve ayrıştırma tesislerinde toplanıp hem çevreyi hem ekonomiyi koruyacak. Bugüne kadar yapılan uygulamalarda hiçbir denetime tabi olmadan hurdaya ayrılan araçlar hem çevreyi hem de ekonomiyi zarara uğratıyorlardı. Bu araçlardan çıkan parçalar, kimyasallar denetimsiz şekilde kullanılıyordu. Hurda toplama ve ayrıştırma yapmak isteyenler 2010 sonuna kadar yönetmeliğin getirdiği kriterlere uygun tesis yapmaları durumunda Çevre Bakanlığı'ndan lisans alabilecek.