Yasak kalksın, deniz turizmi, "OLTADA BALIK"

ŞAFAK İNCE (HABER MERKEZİ)
İzmir Körfezi'nde oltayla balık avlamak, 32 yıl önce kirlilik nedeniyle yasaklandı. Ama yasağa karşın av devam etti. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi'nin yaptığı araştırmada amatör balıkçılığın yalnızca İzmir'de 42 milyon liralık bir ekonomik büyüklüğe ulaştığı ortaya çıktı.
Bilim adamları körfezde kirliliğin giderek azaldığına dikkat çekerek yasağın kaldırılması için çalışma başlatılmasını istedi.
Gerekçe kirlilik
1970'li yılların başında kirlenmeye başlayan İzmir Körfezi, aradan geçen sürede kırmızı alarm vermeye başladı. 1982'de körfezdeki kirlilik üst seviyelere ulaştı. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. M. Hakan Kaykaç, 17 Nisan 1982'de İzmir Körfezi'nde her türlü su ürünün avlanması yasaklandığını belirterek, bunun nedeninde yine kirlilik olduğunu söyledi.
Doç. Dr. Kayakaç, o tarihte İzmir İli Hıfzısıhha Komisyonu'nun aldığı karara göre Güzelyalı İskelesi ile Bostanlı Sazburnu arasındaki hattın doğusunda kalan ve körfez içindeki her türlü su ürünlerinin oltalar dahil çeşitli araçlarla avcılığın yıl boyunca yasaklandığını söyledi.
Tarım ve Orman Bakanlığı Su Ürünleri Daire Başkanlığı'nca yayınlanan 1982-1983 Av Dönemine İlişkin 15 Numaralı Sirküler'in 1. Maddesi'nde de yasağın yer aldığını ve 17667 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini belirten Doç. Dr. Kaykaç, "Bu yasak 32 yıldır sürüyor ve 2014 yılı için de geçerli" dedi.
Hız kesmediler
Ancak yasağa karşın olta balıkçılığı hız kesmeden sürdü. Yıllar içinde de amatör balıkçıların sayısı artmaya başladı. Yalnızca İzmir'de değil dünyanın deniz kıyısı olan hemen hemen tüm kentlerinde amatör avcılık yükselen bir ilgiye kavuştu. Amerika'da yılda 350 bin kişiye istihdam sağlayan 50 milyar dolarlık bir ekonomiye ulaştı. Amatör balıkçı sayısı artarken İzmir'de mavi körfez için de bazı adımlar atılmaya başladı.
Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vahdet Ünal, 2000'li yıllarda İzmir Büyük Kanal Projesi'nin faaliyete geçmesiyle bölgedeki tüm atık suların, arıtma tesislerinde arıtıldıktan sonra körfeze deşarj edilmeye başlandığını hatırlatarak, körfezin iyileşme sürecine girdiğini söyledi. Doç. Dr. Ünal, "Körfez çevresindeki Ragıp Paşa Dalyanı'nın yıkılması, Meles Deltası'nın iyileştirilmesi ve kirletici kuruluşlara arıtma tesisi zorunluluğu getirilmesi de bu süreçte etken oldu" dedi.

Mercek altına alındı
İZSU Genel Müdürlüğü ile Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü arasında 2000'de "Büyük Kanal Projesi'nin İzmir Körfezi Denizel Ortamında Fiziksel, Kimyasal, Biyolojik ve Mikrobiyolojik Etki ve Sonuçlarının İzlenmesi" adlı projeyle de körfezdeki tüm değişiklik an ve an kontrol altına alındı.
Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vahdet Ünal, Kordon'da amatör balıkçılığın serbest bırakılmasının doğru bir karar olacağını düşündüğünü ifade etti. Ünal, "olta malzemesini üreten, satan, alan, yemi ve balığın da değerini hesaba kattığımızda sektör; yılda 42 milyon liralık bir ekonomik büyüklüğe ulaştı. Bu haliyle bile amatör avcılık, sosyal etkilerinin yanı sıra ekonomik olarak da göz ardı edilemeyecek bir aktivite" dedi. Doç. Dr. M. Hakan Kaykaç da "Sadece kıyıdan olta ile avlanılmak şartı ile bölgede yeniden amatör avcılığın düzenlenmesine gereksinim var" diye konuştu. Öte yandan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü yetkilileri de bilimsel çalışmalardan elde edilecek sonuçlara göre önümüzdeki yıla yönelik düzenleme yapılması için girişimde bulunulacağını belirtti.
Kordon'daki amatör balıkçının portresi
Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vahdet Ünal başkanlığındaki bir ekibin Kordon'daki amatör balıkçılığa yönelik çalışmasına göre, Kordon'da amatörce balık avlayanların;
* % 60'ı 41 yaş üzeri ve çoğu emekli.
* % 70'i ayda bin 500 TL ve altında gelir sahibi.
* Amatör avcıların sayısı Haziran ve Ekim ayları arasında artıyor.
* Günde ortalama 4-5 saat avcılık yapıyorlar.
* Yasal limit günde amatör balıkçı başına 5 kg olduğu halde Kordon'da avcılık yapanların ortalama av miktarı günde 800 gram. Üstelik yasal bir zorunluluk olmadığı halde yüzde 36'sı amatör avcılık belgesi almış durumda.
* Belge alanların sayısının da 8 bin olduğuna dikkat çekiliyor.
"Onlar körfezin gözcüleri"
İzmirli amatör balıkçıların, körfezin gözcüleri olduğunu söyleyen Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vahdet Ünal, "Eğitilmeleri, bilinçlendirilmeleri ve desteklenmeleri gerekiyor. Örneğin amatör balıkçılıkta bir kişi en fazla 4 oltayla avlanabilir, yine herbirinde en fazla 6 iğne olabilir. Bir kişi en fazla 5 kilogram balık tutabilir gibi bir dizi kural var. O yüzden amatör balıkçılarımız, doğal ve kültürel değerleri koruyarak, yerel hassasiyet ve kurallara uyarak avlanmalı. Bilgilerini de sürekli yenilemeli" dedi.