Asgari ücrette refah payı pazarlığı

Önceki gün toplanan Asgari Ücret Komisyonu, 2019 yılında uygulanacak koruma maaşını belirlemiş olacak.
Bu ücret aslında bir koruma olarak belirleniyor. Yani bu rakamdan aşağıya ücret verilemeyeceğini ifade ediyor. "Bu rakamı ver" anlamı taşımıyor.
Maalesef bizde tam tersi anlaşılıyor ve her işçi asgari ücretten çalıştırılıyor. Bu gün 7 milyon işçinin maaşı asgari ücret.
Bunların bir kısmı gerçek ücret iken, bir kısmı da sadece bordroda öyle gösteriliyor.
HEM SUÇ HEM KUL HAKKI
Yani gerçek maaş bordrodan saklanıyor. Devletten vergi ve prim hırsızlığı yapılırken, insanların da geleceği çalınıyor. Hukuken suç işleniyor, vicdanen hak yeniyor, kul hakkı oluşuyor. Hem de tüyü bitmemiş yetimin hakkı...
MASAYA GELEN TEKLİFLER
Asgari Ücret Komisyonu'nun ilk toplantısında masaya hem işçi kesiminin hem de işveren kesiminin teklifleri geldi. Bu teklifler üzerinden pazarlıklar devam edecek. İşçi kesimi kırmızı çizgi olarak "GERÇEKLEŞEN ENFLASYON" rakamının baz alınmasını istiyor.
İşveren kişimi ise "HEDEF ENFLASYON" uygulansın diyor. İşçi kesimi ayrıca bu enflasyonun yüzde 25 olarak kabul edilmesini ve bunun 2 bin lira belirlendikten sonra uygulanmasını istiyor. Ayrıca "refah payı da eklensin" talebini dile getiriyor. İşveren kesiminin ise asgari ücret desteğinin sürmesi yönünde talebi bulunuyor.
KAÇ LİRAYA DENK?
Şimdi bu talepleri rakamlara dökerek anlaşılır hale getirelim. İşçi kesiminin talepleri:
1) Gerçekleşen enflasyon Yeni Ekonomi Programı'na göre yıl sonunda yüzde 20,8 olacak. Büyüme ise yüzde 3.8 bekleniyor. Bunun tamamını "refah payı" olarak koyarak hesaplama yapalım.
1.603X yüzde 20,8 + 1.603X yüzde 3.8+1.603 = 2000,12 TL (net ücret), 2532 TL (brüt ücret)
2) 2.000 liranın temel alınması sonrası enflasyon ve refah payı ile hesaplama yapılırsa..
1.603X yüzde 20,8 + 1.603 X yüzde 3,8 +2000= 2.395 TL (net ücret), 3.034 TL (brüt ücret)
3) İşçi temsilcileri gerçekleşen enflasyonun yüzde 25 olarak alınmasını ve 2.000 temel ücretin üzerine eklenmesini de masaya getiriyor. Buna göre hesap şöyle:
1.603X yüzde 25 +2000 = 2.400,75 TL (net ücret), 3.039,50 TL (brüt ücret).
4) Hem enflasyonun yüzde 25 kabul edilmesi hem de refah payı eklenmesi ile 2.000 lira temel alınırsa hesap şöyle olacak:
1.603Xyüzde 25+ 1603Xyüzde 3.8 + 2000 = 2.461 TL (net ücret), 3.115,78 TL (brüt ücret)
İşveren kesiminin talepleri:
İşveren kesimi ise "gerçekleşen" yerine hedef enflasyonun esas alınmasını ve asgari ücrete kamunun desteğinin artırılarak devam etmesini istiyor. Yeni Ekonomi Programı'nda 2019 yılı hedef enflasyon yüzde 15,90 olarak belirtiliyor. Buna göre hesap şöyle yapılıyor:
1.603 X yüzde 15,9+ 1.603 = 1.857.88 TL (net ücret) , 2.352.20 TL (brüt maaş)
NASIL KARAR VERİLECEK?
Bütün bu hesaplamalar, yapılacak en az üç toplantıda masaya gelecek ve tartışılacak. Burada kamunun da bir sözü olacak ve orta yol bulunmaya çalışılacak.
Bu arada toplantılar sırasında geçim endeksleri, fiyat artışları ve ailelerin ihtiyaçları gibi konular da konuşulacak.
Ayrıca işveren kesiminin; işsizlik oranı, rekabet şartları, şirketlerin mali durumları gibi konuları da masaya getirmesi bekleniyor.
NELERİ ETKİLİYOR, NELER DEĞİŞECEK?
Asgari ücretin yeniden belirlenmesi ile sadece çalışanların alacakları maaşlar değil, birçok ödeme ve borçlanma rakamı da yeniden belirlenmiş olacak. Bazı değişiklikler şöyle:
1) İşsizlerin aldığı maaş da aynı oranda artacak. Asgari ücret 2000 lira olursa, işsizlik maaşının tavanı 2.010 lirayı bulacak.
2) Çalışanların aldığı "asgari geçim indirimi" de yükselecek. 2000 liralık asgari ücrete göre en düşük AGİ 189.90 TL, en yükseği ise 322 lirayı bulacak.
3) Erken emeklilik için doğum borçlanması ve askerlik borçlanması yapanların ödeyecekleri miktarlarda da artış olacak.
4) "İş görmezlik ödeneği" alanların maaşlarında artış yaşanacak.
5) Yaşlılık, evde bakım ve engelli maaşları da Ocak ayı ile birlikte zamlanacak. Bu zamlar memur maaş katsayısına göre yapılacak.
6) Kendi primini ödeyen Bağ-Kur'lular ve isteğe bağlı ödeme yapanların verdikleri paralar da yükselecek.
Ayrıca gündelikçiler için ödenecek primler de artacak.