Yıpratan mesleklere erken emeklilik hakkı

Kamuoyunda "yıpranma hakkı" olarak ifade edilen fiili hizmet süresi zammına ilişkin önemli bir adım daha atıldı. Kurşun-arsenikte, cam fabrika ve atölyelerinde, cıva üretiminde, madenlerde, çimento ve kok fabrikalarıyla termik santrallerde çalışanlar başta olmak üzere erken emeklilikten yararlanan meslek sayısı 45'e çıktı. Sosyal Güvenlik Kurumu, yıpranma payına açıklık getirmek için bir genelge yayınladı.
Buna göre, artık röntgen teknisyenleri, ağız-diş radyoloji uzmanları, infaz ve koruma baş memuru, ceza infaz kurumu müdürü, ihtiyat pilotları da yıpranma hakkından yararlanacak.
MADENCİ 43'ÜNDE EMEKLİ
Yeni hükümet sistemiyle birlikte kamu personel rejimi, esnek çalışma modelleri ve çalışanları korumaya yönelik politikalarda da yeni bir dönem başladı.
Madenlerde çalışan işçilerin emeklilik yaşı 55'ten 50'e indirilirken, izinde geçirdikleri süreler tatiller de yıpranmaya dâhil ediliyor. Böylece madenciler 43 yaşında emekli olabiliyor. SGK, geçen yıl kararnamelerle düzenlenen yıpranma hakkına genelgeyle açıklık getirdi.
CEZAEVİ PERSONELİ DE VAR
Geçen yıl kararname ile ceza ve infaz kurumu personeli ve sağlık çalışanlarına da yıpranma hakkı tanındı. Cezaevlerinde çalışanlara verilen 90 günlük yıpranma hakkından cezaevi müdürü, infaz ve koruma baş memuru, hükümlü- tutukluklarla irtibat içindeki diğer görevliler de yararlanacak. Yıpranma hakkı bu kapsamdaki personel için Ağustos 2017'den sonraki çalışmaları için uygulanacak. SGK genelgesine göre emekli aylığı alanlar dışındaki "ihtiyat pilotları" da yıpranma hakkından yararlanacak. SGK'nın belirlediği meslek kodu içinde yer almayan ancak yasaya göre sağlık çalışanı kabul edilen meslekler konusuna da açıklık getirildi.
Bu kapsamdaki meslekler için Sağlık Bakanlığı onayı zorunlu olacak. Röntgen teknisyenleri, ağız, diş, çene radyolojisi uzmanları 90 gün yıpranma hakkından yararlanacak.
360 GÜNE KARŞILIK 60-90 GÜN VERİLİYOR
YASA uyarınca tehlikeli ve ağır işlerde çalışanlara yıpranma hakkı (fiili hizmet süresi zammı) veriliyor.
Yasa kapsamındakilere 360 güne karşılık 60 ile 90 gün ilave ediliyor. Madenlerde çalışanlar için bu süre 180 güne çıkıyor. Bu süre hem prim gününe ekleniyor, hem de emeklilik yaşından düşülüyor. En yüksek fiili hizmet zammı madencilere uygulanıyor. Madencilikte en az 5 yıl, diğer meslek gruplarında ise en az 10 yıl çalışmış kişiler erken emeklilik hakkı kazanıyor.
KİMLERİ KAPSIYOR?
Yıpranma hakkından, kurşun ve arsenikte, cam fabrika ve atölyelerinde, cıva üretiminde, çimento ve kok fabrikalarıyla termik santrallerde, alüminyum, demirçelik, döküm ve asit üretimi fabrikalarında, Emniyet, MİT, basın ve gazetecilikte çalışanların yer aldığı 45 meslek gurubu yararlanıyor. Bazı mesleklerin yıpranma payı şöyle:
- Asit üretimi yapan yerlerde çalışanlar 90 ile 180 gün.
- Madenlerin yer altında çalışanları 180 gün.
- TSK'da görevli subay, yedek subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ve sözleşmeli erbaş ve erler 90 gün.
- Basın Kartı Yönetmeliği'ne göre çalışan gazeteciler 90 gün.
- Emniyet ve MİT mensupları 90 gün.
- Cıva üretimi işleri sanayisinde çalışanlar 90 gün.
- Radyoaktif ve doğal ve yapay radyoaktif maddeler 90 gün.
- Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar 90 gün.
- Kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlar 60 - 90 gün.
- Cam fabrika ve atölyelerinde çalışanlar 60 gün.
- Çimento fabrikalarında çalışanlar 60 gün.

HAZAL ATEŞ