Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu'na tarihi dokunuş

Neonteikhos Antik Kenti'ne giden yolun ve çevresindeki tarihi eserlerin korunması için Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu'na 90 metre uzunluğunda çelik köprü inşa edildi. Kurtarma kazıları sonrası 986 tarihi eser, 'antik yol'un otoyolla kesiştiği bölüm olan köprü ile çevresine, eski kot ve koordinatlara uygun olarak yeniden yerleştirilmeye başlandı. İzmir Müze Müdürlüğü 2017 yılında, otoyol güzergahının Menemen ilçesi Yanıkköy mevkisinde bulunan Neonteikhos Antik Kenti yakınından geçeceğinin belirtilmesinin ardından alanda çalışma hazırladı. Söz konusu bölgede 305 işçi, 16 arkeolog, 35 müze uzmanı ve restoratörün katıldığı kurtarma kazılarında 986 kültür varlığı çıkarıldı. Tarihi eserler, daha sonra ayrıntılı şekilde incelenmek üzere müze laboratuvarına götürüldü. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü ve ilgili firma da bu süreçte, otoyolun geçeceği 3 bin 500 metrekare tarihi alan, 90 metre uzunluğundaki 'antik yol' ve çevresinde tespit edilen 429 mezarın zarar görmemesi için ortak proje hazırladı. Bu kapsamda hala kullanılan 'antik yol'un kesintiye uğramaması ve bölgede belirlenen tarihi eserlerin yerinde sergilenmesi amacıyla 700 ton malzeme kullanılarak yaklaşık 90 metrelik çelik köprü yapıldı. İmalat sonrası köprünün üst ve yan bölümleri toprakla kapatıldı ve proje de tünel şekline büründü. Arkeologlar, köprünün yapılacağı alanda bulunan yol ve mezarların rölöve, kot ve koordinatını belirleyerek numaralar verdi. 'Neonteikhos Antikyol Çelik Üstgeçit Köprüsü' adı verilen yapıtın tamamlanmasının ardından tarihi eserler eski yerine konulmaya başlandı. Otoyolla birlikte yapımı tamamlanan köprü üzerine ilk etapta 'antik yol'un taşları ve üç podyum mezar yapısı yerleştirildi. Kalan tarihi eserler kısa süre sonra konusu alana konulmuş olacak. İzmir Müze Müdürü Hünkar Keser, yaptığı açıklamada, Neonteikhos Antik Kenti'nde ilk yerleşimin milattan önce 6. yüzyıla kadar uzandığını söyledi. Antik kentin, Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu güzergahında bulunması nedeniyle hemen çalışmalara başlandığını hatırlatan Keser, şöyle konuştu: 'Özellikle antik yolun varlığı bizim için çok önemliydi. Yaptığımız çalışmalarda bu yolun 2 bin 600 yıl önce inşa edildiğini belirledik. Yolun belirleyebildiğimiz uzunluğu 2,5 kilometre ama otoyolun üzerinden geçtiği kısım ise 90 metrelik bir alanı kapsıyordu. Yol hala bölgedeki vatandaşlar tarafından kullanılmaya devam ediyor. Dünyada ilk defa yapılan bir uygulamayla otoyol üzerine sanat yapıtı yaparak antik yolu ve çevresindeki mezarları eski haline getirmiş olacağız.' Konusunda uzman bir ekip tarafından çalışmaların devam ettiğini vurgulayan Keser, 'antik yol'un 20 metrelik kısmının 10 günde tamamlandığını aktardı. 'ANTİK DÖNEMDEKİ TEKNİĞİ UYGULUYORUZ' Tarihi eserleri aralık sonuna kadar eski yerine yerleştirmeyi planladıklarını anlatan Keser, 'Otoyol gibi önemli bir yatırım yapılırken tarihi değer de korunmuş oldu. Taşların ve mezar yapıtlarının yerine konması sırasında antik dönemdeki tekniği uyguluyoruz. Taşlar kendi ağırlığıyla, alttaki sertleştirilmiş blokajın yerine oturtuluyor. Herhangi bağlayıcı harç, kireç ya da benzeri malzeme kullanılmıyor. Yalnızca kendi ağırlığı ve toprağın sıkıştırılmasıyla yol yerine oturtuluyor. Antik yol, yüksekliği ve taşların yönleri dahil eskisiyle aynı olacak.' ifadelerini kullandı. AA