Ya dönemeseydi?

KÖRFEZ VAPURLARI DOSYASI / ŞAFAK İNCE - ERTAN GÜRCANER
İzmir'de önceki gün 250 yolcusuyla fenere çarpan ve ardından sulara gömülen 59 yıllık İhsan Alyanak vapuru, körfezde hizmet veren "yaşlı" gemilerin yeniden gündeme gelmesine neden oldu. Uzmanlar filodaki yaşlı 9 geminin acilen gençleştirilmesi gerektiğini söyledi. Gemi Mühendisleri Odası İzmir Başkanı Emrah Enginer, gemilerin 30-35 yaşlarına kadar ekonomik olarak kullanılabileceğini, ancak İzmir'dekilerin yaş ortalamasının bunun üzerinde olduğunu söyledi. Enginer, "Filo acilen yenilenmeli" dedi.
YAŞ ORTALAMASI 39.5
Körfezde halen batan İhsan Alyanak hariç 23 gemi hizmet verirken İZDENİZ'e ait olanların yaş ortalaması 39.5 olduğu ortaya çıktı. Körfezin en yaşlı gemisi Bergama, 1951 yılında Bremen'de inşaa edildi. 2000 yılında ise büyük çaplı bakım onarımdan geçirildi. Körfezin ikinci emektarı ve artık sular altında olan 1952 Hollanda yapımı İhsan Alyanak vapuru ise körfezdeki "en bakımlı" gemi olarak gösteriliyor. Gölcük, 1962'de, Dokuz Eylül ve Alaybey 1976'da, Kordon ve Yalova-1 ise 1988'de inşaa edildi. Arabalı vapurlardan Esenköy 1989, Eminönü 1967 ve Salacak 1966'da inşa edildi. İstanbul merkezli Turyol kooperatifi de körfezde 14 teknesiyle kiralık olarak hizmet veriyor. Turyol'a ait 14 adet en küçüğü 400 ve en büyüğü 700 kişilik gemiler de körfezin en yenileri olarak hizmet veriyor.
Körfezde 6 yeni yolcu vapuru için ilk ihale 2007'de gerçekleşti. 5 firma dosya aldı ancak hiçbir firma teklif vermedi. İkinci kez 2008'de ihale eçaldı. İhale öncesi 4 firma dosya aldı yine teklif veren olmadı. Emektar gemilerle yola devam edildi. Araya seçimler girdi, 2009'da yeni model vapurlar için İstanbul Teknik Üniversitesi'nin hazırladığı vapur modelinden vazgeçildi. 450 kişi kapasiteli daha küçük yolcu vapurlarının alınması öngörüldü. Önümüzdeki aylarda yeniden ihaleye çıkılması bekleniyor.
KÖRFEZİN EMEKTARLARI
İSİM / YAZ/KIŞ KAPASİTE / YAPIM YERİ VE YILI
Bergama 368/368 1951-Bremen
İhsan Alyanak 789/678 1952-Hollanda (eski adı İstinye)(BATTI)
Alaybey 804/546 1976-Alaybey
Dokuz Eylül 804/704 1976-Alaybey
Gölcük 800/585 1962-Hasköy (eski adı Hasköy)
Kordon 547/400 1988-Alaybey (eski adı Ambarlı)
Yalova1 600/589 1988-Alaybey(eski adı Kumburgaz)
Salacak (arabalı) 400/400 1966-İstanbul
Eminönü (arabalı) 400/400 1967-İstanbul
Esenköy (arabalı) 738/269 1989-İstanbul

14 milyon yolcu taşınıyor
Karşıyaka Konak arası karayolundan 12 km iken bunu denizde 3.9 km'ye, Bostanlı Üçkuyular arası karayolunda 31 km iken 4.5 km'ye indiren deniz ulaşımında yılda ortalama 14 milyon yolcu ve 400 bin civarında araç taşınıyor.
UZMAN GÖRÜŞÜ
"Bunlar yorgun gemiler"
Filonun hala gençleştirilmemesini eleştiren Gemi Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Emrah Erginer, "Her ay ortalama 1.2 milyon insan deniz ulaşımını tercih ediyor. Oldukça yaşlı ve eski teknolojiye sahip büyükşehir filosunun acilen yenilenmesi gerekiyor. Bunlar yorgun gemiler. Normal gemilerin 15-20 yıl ömrü var. Bundan sonra yaşlıdır" dedi. İzmir'in modern ve verimli sevk sistemleriyle donatılmış, üstün manevra kabiliyetine sahip süratli gemilere ihtiyacı olduğunu ifade eden Erginer, "İhsan Alyanak vapuru ya geri dönemeseydi? Bu önemli bir soru ve bu kaza bize ders olmalı. Artık denizde dönüşüm şart ve biz gemilerin yenilenmesi gerektiğini düşünüyoruz. İskelelerin modernisyonu gerçekleşmeli. Bu konuya da acil önem verilmeli. Çünkü ortada batan bir gemi var ve bunun psikolojik etkisi olacağını sakın unutmayın. İnsanlar o gemiyi su altında gördükçe denizden soğuyabilir" dedi.

TERSANE ŞART
Kazanın yeni bir gemide de olabileceğini ancak eski gemilerin bakımı ile yeni gemilerin bakımının da eski ve yeni otomobildeki gibi farklı olduğunu söyleyen Erginer, "En önemlisi kesinlikle İzmir'e sivil bir tersane gerekiyor. İZDENİZ gemilerinin yıllık bakımı, askeri tersane Alaybey'de yapılıyor, ama eğer sizin sivil tersaneniz varsa bu bakımlar daha rahat gerçekleşir ve İzmir'in denizcilikte önü açılır" diye konuştu.

İZDENİZ NE DİYOR?
"Bakımlar düzenli olarak yapılıyor"
İZDENİZ Genel Müdürlüğü yetkilileri iç körfezde yolcu taşıyan vapurların bakımlarının düzenli olarak yapıldığını söyledi. Denetimlerin bağımsız ulusal vakıf kuruluşu olan Türk Loydu Vakfı İktisadi İşletmesi ve bu konuda uzman kişiler tarafından yapıldığını belirten yetkililer, "Liman başkanlığının ilgili personel tarafından bu kontrolleri rutin bir şekilde yapılıyor. Geminin yaşına göre, kimi gemiler 2 yılda bir, kimi gemiler ise yılda bir denetleniyor. Zaten kontrol yapılmazsa gemi kesinlikle seyrüsefere çıkamaz. Onların onayı doğrultusunda gemiler sefere çıkıyor. Gemilerimizin hepsinin belgeleri eksiksizdir. Tüm kontrolleri de eksiksiz olarak yapılmıştır" diye konuştu. Türk Loydu yetkilileri ise Alaybey'de bakımları yapılan gemilerin kontrollerinin eksiksiz gerçekleştiğini ifade etti.
KAPTAN NE DİYOR?
"Sorumlu, işletme"
250 yolcuyu tecrübebiyle sağ salim karaya çıkaran 20 yıllık kaptan Abdurrahim Özdemir, yaşananların sorumlusu olmadığını söyledi. Kendisinin bir kaptanın yapabileceği her şeyi tamamıyla doğru yaptığını belirten kaptan Özdemir "İskelede bazı kişiler bana 'Kahraman kaptan, gemiyi bile en son terketti' dedi. Ben gerçekleri söylüyorum, kahraman olmak istemiyorum. Bu gemilerle bu kadar. Daha fazla yol alınmaz. Asıl kahramanlığı işletme yapsın" diye konuştu. Kaptan Özdemir, "Yeni bir gemi olsa asla bu olay olmazdı, 1951 model gemiler böyle" dedi.
VATANDAŞ NE DİYOR?
"Bu yaşlı gemilere binmeye korkuyoruz"
Hacer Durmaz(39)
Mağaza sorumlusu
Hergün vapurla işe gidiyorum. Kazayı duyunca çok tedirgin oldum. Korkuyorum. Korkumu yenebilmek için akrabalarımı çağırdım ve öyle vapura bindim. Gemilerin yenilenmesi daha uygun olur. Yenilenmiyorsa da iyi bir bakıma ihtiyaçları var.
Erhan Ekler (30)
Grafiker
Ben de batan vapurdaydım. Kaza nedeniyle vapurlardan biraz korkmaya başladım. Ancak her zaman vapur kazası olacak değil. Bana göre en güvenilir ulaşım aracı deniz yolu. Ama gemilerin yenilenmesi gerek.

Okşan Sarmış (40)
Ev hanımı
İzmir'deki vapurlar çok eski ve bakımsız. Kabus gibi. Çok yorucu oluyorlar. Kazadan haberim yoktu. Duyunca çok şaşırdım. Yaşlı vapurların yenilenmesi gerekiyor. Yaşanan olay nedeniyle tedirgin olduk.
Gökhan Çakır(37)
Baskı Operatörü
Vapurlara çok yolcu alıyor. Kaza üzücü. Milli zarar. Vapurların yenilenmesi hizmet kalitesini artıracaktır. Hem hızlı ulaşım hem de konforlu yolculuk için bir an önce yaşlı vapurların yenilenmesi gerekir.
Aslı Kurt (30)
Öğretmen
Batan vapurun yolcusuydum. Vapurlar daha temiz olmalı, bazen böcekler bile oluyor. Gemileri yenilenmeli. Trafikte de çok kazalar oluyor. Ancak bana göre en iyisi vapur. Deniz ulaşımından vazgeçmeyeceğim.
Kirliliğe müdahale
Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı ekipleri, gece boyunca çalışarak batan gemiden akan mazot ve sintine atığını, körfeze yayılmadan kontrol altına aldı. Toplam 25 kişilik bir ekiple olay anından itibaren bütün gece süren yoğun çalışma kapsamında ilk olarak geminin çevresi 150 metrelik bariyerle çevrelendi. Ortama yayılan yağ ve sintinenin çevrelenmesiyle bulunduğu alana hapsolması sağlandı ve körfeze yayılması engellendi.
Sigorta yapılıyor
Körfezdeki vapur seferlerinin normal seyrinde devam ettiğini belirten İZDENİZ Genel Müdürlüğü yetkilileri, geminin İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından sigortalandığını ve çıkarılmasıyla ilgili kararın Denizcilik Müsteşarlığı ile yapılacak toplantı sonrasında netleşeceğini bildirdi. Yetkililer, İzmir Körfezi'nde yolcu taşımacılığı yapan tüm gemilerin ve yolcularının İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından sigortalı olduğu bilgisini de verdi.
Sualtı görüntüleri
İhsan Alyanak Vapuru'nda mendireğe çarpma sonucu açılan yırtığın tespiti için dalgıçlar suyun altındaki batığa daldı. Dalış sırasında sualtı görüntüsü almada uzman bir kamera da dalgıçlarla birlikte daldı.
Dalışta geminin su altındaki durumu ve yara aldığı bölge kamera ile tespit edildi. İZDENİZ yetkilileri de görüntü kayıtlarını izledikten sonra gemiye yapılacak müdahaleye karar verileceğini söyledi. Batığın kaldırılması konusunda Denizcilik Müsteşarlığı'nda bir toplantı yapılacağını ifade eden yetkililer geminin çıkarıldıktan sonra hurdaya ayrılıp ayrılmayacağına ise sigorta ekspertizlerinin yapacağı inceleme sonucunda karar verileceğini söyledi.
YARIN: 7 YILDIR YENİ İHALE YAPILAMIYOR