ODTÜ'yü takmadı

Ertan GÜRCANER
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu'nun metrodaki skandal için "Aslı astarı olmayan, akıldan ve bilimden mahrum" sözüne raporu hazırlayan Ortadoğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Doçent Doktor Erdem Canbay'dan yanıt geldi. Canbay, "Metronun zemin betonu 1 metre 40 santim yukarı kalkmış. Bunu, gidip ben kaldırmadım. Sayın başkan öyle değerlendirdiyse söyleyecek bir şey yok" dedi.
"Olanlar ortada"
Üçyol Üçkuyular Metrosu'nda yaşanan tünel yırtılması ile ilgili ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Doçent Doktor Erdem Canbay'ın hazırladığı rapor sonrasında İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu suskunluğunu bozdu. Dün, Urla Bademler Köyü'nde düzenlenen fidan alım sözleşmesinde konuşan Kocaoğlu, "Aslı astarı olmayan, akıldan ve bilimden mahrum, sadece ve sadece 'çamur at izi kalsın' diyerek yapılan bir karalama ile karşı karşıya olduklarını" söyledi.
Bunun üzerine raporu hazırlayan, Türkiye'nin saygın üniversitelerinden Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nden İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Erdem Canbay da eleştriye yanıt verdi. Canbay, "Sayın Başkan öyle değerlendirdi ise söyleyecek bir şey yok. Metronun zemini su basıncı nedeniyle 1 metre 40 santim yukarı kalkmış. O zemini gidip ben kaldırmadım ki. Ben oraya yaşanan bir problemin üzerine gittim. Yaptığım inceleme sonucunda problemin ne olduğunu açıkladım. Durup dururken problem yaratmaya gitmedim. Hazırladığım rapor ortada, olanlar da ortada. Ben zaten söyleyeceğimi raporda söyledim. Gerisi onların bileceği iş" diye konuştu.
"Yüklenici firma istedi"
Canbay, yüklenici firmanın talebiyle hazırladığı raporda, tünele yönelik tüm detayları araştırmış ve kapsamlı bir rapor hazırlamıştı. Rapora göre; tünellerin hesapları hatalı yapıldı, proje çizilirken su basıncı ve depremsellik gözardı edildi. 2011 ve 2012'de iki kez metro tünelinde yırtılma meydana geldi. Rayların döşeneceği kısım, su basıncı hesaplanmadan yapıldığından baskıya dayanamayıp kırıldı. Poligon ve Fahrettin Altay istasyoları arasındaki bölüm sularla kaplandı. Bu durum kamuoyundan gizlendi. Yapılan hesaplar, tünel kemerinin deprem açısından çok yetersiz kaldığını ortaya koydu. İhale şartnamesinde olmasına karşın yangın algılama ve söndürme sistemi yapılmadı.
"Cinayet olur"
Yüklenici firmanın talebiyle İzmir Metrosu'nda meydana gelen ve gelebileceklerle ilgili rapor hazırlayan Canbay, tünel üzerinde meydana gelen çatlaklara da dikkat çekmişti. Bazı çatlakların 3 aydan kısa bir süre içinde 0.81 milimetre genişlediği ifade edilen raporda, "Her gün binlerce kişinin taşınacağı bu kadar hassas bir sistemin her an çatlama olasılığı olan invertlerin üzerine oturduğunu bilmek ve bir önlem almamak tabiri caiz ise cinayettir" görüşüne yer verilmişti.
"Bazı noktalar güçlendirilemez"
Raporunda, akla ilk gelen güçlendirmenin yeni bir malzeme olan karbon lifli polimer elyaf uygulaması olduğuna dikkat çeken Erdem Canbay; "Ancak bunun da etkisi kısıtlı olacaktır ve kesit kapasiteleri istenilen seviyeye gelmeyebilecektir. Ayrıca güçlendirme müdahalesi bazı noktalar için artık imkansızdır. Zira bazı noktalarda toprak tarafına lifli polimer uygulamasına ihtiyaç vardır. Kemer yapılacak lifli polimer uygulamasının ne kadar daha güvenlik sağlayacağı daha detaylı çalışılmalıdır" ifadelerini kullanmıştı. Tünelde meydana gelen göçme ve oluşan hasarın ana sebebinin tahmin edilemeyen su basıncı olduğunu, bunun nedeninin de çalışmayan drenaj sistemi olduğunu savunan Canbay, "Bu detayların nasıl böyle projelendirildiği, bu projelerin nasıl bu şekilde onaylandığı düşündürücüdür" dedi.
"Kemerler deprem için dayanıksız"
Erdem Canbay'ın hazırladığı raporda, tünelin projelendirme çalışmaları sırasında mühendislik hesapları yapılırken deprem yüklerinin dikkate alınmadığına dikkat çekilmiş, İzmir'in birinci derece deprem bölgesi olduğu hatırlatılmıştı. Raporun sonuç kısmında "Yapılan hesaplar, tünel kemerinin deprem açısından çok yetersiz kaldığını ortaya koymaktadır. Kemere betonarme bir güçlendirme, mekan kısıtlamasından dolayı mümkün değildir" denilmişti.