“SESSİZLİK ÇOCUĞU daha çok korkutuyor”

Türkiye ve Avrupa eski güzelimiz Neşe Erberk, şimdilerde eğitim alanında faaliyetlerini sürdürüyor. Önce bir süre ajans işleten Erberk, ardından açtığı özel anaokullarıyla eğitim sektöründe işletmecilik yapıyor. Ülkemizi meşgul eden terör olaylarının ardından okullarında miniklere ve ailelerine terörden korunma ve psikolojik olarak en az şekilde etkilenmeleriyle ilgili eğitimler vermeye başlamış.

- Ülkemizin birliğine yönelik yaşanan terör olayları çocukların psikolojisini nasıl etkiliyor?

Terör gibi travmatik olayların çocuklar üzerinde fiziksel, duygusal, zihinsel ve davranışsal etkileri vardır. Çocukların yaşlarına bağlı olarak değişkenlik gösterir. 0-6 yaş arasındaki çocuklarda ebeveynlerinden ayrılma korkusu, ağlamalar, çığlıklar, huzursuzluk, iştahın azalması, uykuya geçmekte zorluk, kabuslar, alt ıslatma, parmak emme gibi regresif (gerileme) davranışlar ve karanlık korkusu görülebilirken; 6-11 yaş arasındaki çocuklarda kişiler arası ilişkilerden ve aktivitelerden uzaklaşma, yıkıcı davranışlar, korkular, huzursuzluk, dikkatin azalması ve okul notlarının düşmesi gibi sorunlar gözlenebilir. 12 yaş ve üzerindeki çocuklarda ise iştah ve uyku problemleri, gerginlik, geri çekilme, fiziksel şikayetler, okul başarısının düşmesi gözlemlenebilir.

DOĞRU BİLGİLENDİRME

- Bu tip olaylarda çocukların psikolojik olarak etkilenmemeleri için neler yapılmalı?

Çoğu aile olaylar hakkında çocuklarıyla neyi, nasıl konuşacakları konusunda endişeleniyor. Bu konuda sessiz kalmanın çocuklarını daha çok koruyacağına inanıyor. Uygun bir dilde, neler olduğunu paylaşmak çocukların olayları anlamlandırmasına ve yaşadıkları yoğun korku, çaresizlik ve güvensizlik duygularıyla daha iyi başa çıkmalarına fırsat sağlar. Çocuklarla yapılması gereken konuşmayı ertelemeden, doğru bilgileri hayatlarındaki en yakın ve en önemli kişilerden almalarına izin vermek gerekiyor.

- Okullara ve eğitimcilere düşen görevler nelerdir?

Travmatik olaylardan sonra yaraların sarılmasında öğretmenlerin ve okulun rolü de çok büyüktür. Öğretmenler hem süreklilikleri hem de kurdukları ilişki ile çocuklar için çok büyük psikolojik destektir. Çocukların, öğretmenlerinin de tıpkı ebeveynleri gibi, travmalar ya da zor durumlarla başa çıkabilecek güçte olduğunu görmeleri gerekir.

RUTİNLERE DEVAM EDİN

- Aynı şekilde ebeveynlerin yapması gereken nedir?

Öncelikle ailelerin iyi olmaları gerekir. Bu süreçte duygularını fark etmeleri, anlamlandırmaları, çevreleriyle paylaşmaları ve günlük rutinlerine devam etmeleri onlara yardımcı olacaktır. Her şeyin daha iyi olacağına dair umutlu olmak ve bunu çocuklara yansıtmak, onların dayanıklılığını artırır ve rahatlamalarını sağlar. Terör olayları çocukların güvenlik hislerini zedeler. Bu sebeple, evde ve okulda güvende olduklarına dair olan inançlarını tazelemek ve yakınlarının yanlarında olduğunu hissettirmek önemlidir.

ÖNEMSEDİĞİNİZİ GÖSTERİN

- Sizce yaşanan terör gibi olumsuz durumlar çocuklara nasıl anlatılmalı ya da anlatılmalı mı?
Onu önemsemenizi, duygularını, düşüncelerini ifade etmesine izin vermenizi ve ne kadar bildiğini, bu konunun onu ne kadar etkilediğini öğrenmenizi tavsiye ediyoruz. Sormadıkları, yaşlarına uygun olmayan, detaylı bilgiyi vererek kafalarını karıştırmak çok da doğru değil.

- Siz eğitim kurumlarınızda bu anlamda nasıl bir yaklaşım gerçekleştiriyorsunuz?

Öğrencilerimize terör konusunda, onların anlayacakları dilde hazırlanan '15 Temmuz Demokrasi Zaferi ve Şehitleri Anma' temalı broşürler dağıttık. Öğrenciler tarafından gelen soruları cevapladık ve daha iyi kavramaları için yaş grubuna uygun videolar izlettik. öğrencilere, yaşanan olayların gerçekleşmesinin mümkün olduğunu ve dünyanın her yerinde yaşanabileceğini açıkladık.

- Öğrencilerinizin bu tip konulardan etkilenmemesi için gerçekleştirmeyi düşündüğünüz başka uygulamalar var mı?

Öğrencilerimize acil bir durumda ne yapmaları gerektiği, nereye gidebilecekleri, ailelerine ulaşamazlarsa eve nasıl gidebilecekleri gibi konuları anlatan bir seminer düzenleyeceğiz.

Endişeli çocukları rahatlatma yolları

- Etkilenen çocuklar için yapılması gerekenler nelerdir? Onları tekrar pozitif ruh haline döndürmek için hangi yöntemler kullanılmalı?

Şöyle sıralayabiliriz;

Olayla ilgili duygu ve düşüncelerini anlattırmaya çalışın. Ne gördüklerini, duyduklarını ya da yaşadıklarını sorun. Onlarla ilgilendiğinizi, onlara dikkat ettiğini, onları korkutan ve endişelendiren her olayla mücadele etmelerine yardımcı olacağınızı söyleyin. Terör olayları ile ilgili haberlere aşırı derecede maruz kalmak ya da yetişkinlerin bu konuyla ilgili konuşmalarını duymak, çocukların hassasiyetini arttırabileceğinden bu konularda daha dikkatli olun.

SELAHATTİN ERTAŞ