Mutluluk parmaklarınızın ucunda

HAYAT SPORLA GÜZEL - SİNAN GENÇ

Türkiye'de birçok yerde bu sporun yapıldığını biliyorduk ama detaylı bilgimiz hiç yoktu. Hep dergilerde, internet sitelerinde görürdük model araçlarla ilgili faaliyetleri. Dedik ki; Bu defa model araçlarla ilgili bir şeyler yapalım, yaptıklarımızı da insanlara anlatalım.
Nedeni; Çünkü, son dönemlerde birçok kesimin ilgisini çeken ve dünyada hızla yükselen bu spor dalı Türkiye'de de son dönemde moda haline geldi. Spor diyoruz, kesinlikle elinizdeki aletle bir aracı hareket ettirip yarıştırdığınızı düşünmeyin. Model araç kullanarak hem fiziksel, hem zihinsel büyük bir performans sergiliyorsunuz.
OYUNCAK DEĞİL ŞAHASER
​
Radyo kontrollü modelcilik konusu kesinlikle disiplin, kuralcılık, katı prensip, el becerisi, mühendislik nosyonu, araştırma geliştirme, sabırlı olma, konsantrasyon, oryantasyon ve kontrol gerektiriyor. Şunu peşinen söyleyelim... Ekipmanlara kesinlikle oyuncak gözüyle bakılmıyor, onlar gerçek oranlarda modellenmiş insan beyniyle teknolojinin birleştiği birer şahaser. Elinizdeki kumanlarla uçmak, araç sürmek ve yelkenli ile suda süzülmek ne kadar extreme olmuş olsa da bunları model bir araçla yapmak da o kadar extreme bir iştir.

MODEL UÇAKLAR NASIL ÇALIŞIYOR?

Model uçak, uçak olarak tanımlanan cisimlerin belirli ölçeklerde küçültülerek oluşturulmuş uçma yeteneğine sahip kopyalarıdır.
Model uçaklar uçmak için gerekli özelliklere sahiptir ve çeşitli yöntemler ile uçurulurlar. Model uçaklar kontrol şekillerine göre "Radyo Kumanda Kontrollü", "Tel Kumanda Kontrollü" ve "Serbest Uçuş" modelleri olarak sınıflandırılırlar.
Model uçakların uçurulmasında kullanılan en yaygın yöntem "Radyo Kumanda Kontrollü"dür. Bu yöntemde uçağın içine yerleştirilmiş alıcı ile modelcinin elindeki kumanda cihazı yani verici radyo frekansları ile haberleşirler. Radyo kumandadaki düğme ve çubuklar kullanılarak model uçağa komutlar radyo sinyalleri ile gönderilir.
İçindeki alıcı, gönderilen radyo sinyallerini alıp işleyerek uçağın kontrol noktalarını hareket ettirecek komutları oluşturur.
MOTORLU VE MOTORSUZ
Model uçaklar sadece radyo kontrolü ile uçmazlar. Ayrıca tel kontrollü modeller de vardır. Modelle modelci arasındaki bu tel model uçağın kontrol yüzeylerini yöneterek model uçağın manevra yapmasını sağlar. Bir diğer uçuş yöntemi de serbest uçuştur. Bu yöntemde model uçağın ayarları sadece yerde yapılır. Yani model havada iken hiçbir şekilde kumanda verilmeden uçağın tek başına uçmasıdır. Modeller motorlu ya da motorsuz olabilmektedir.
EĞİTİM ALMALISINIZ
Belirli ve çeşitli standartlara sahip olan model uçakların yapımı ve uçurulabilmesi için gerekli eğitimin alınması ve belli bir bilgi birikimine sahip olunması gerekmektedir.
Bu eğitimler "THK (Türk Hava Kurumu)" başta olmak üzere çeşitli "Havacılık Ve Model Uçak Kulüpleri" tarafından verilmektedir. Model uçak hobisine başlamak isteyenlerin kendilerini ve uçuş yaptıkları alanda bulunan diğer insanlara zarar vermemeleri için yukarıda yazılan kurum ve kuruluşlardan eğitim almaları tavsiye edilmektedir.

UÇUŞ ÇEŞİTLERİ

RADYO KONTROLLÜ
Tahrik mekanizması bulunmayan ve aerodinamik güçlerin sabit duran yüzeyler üzerine etkisi ile irtifa alan model uçaklardır. Modeller pilot tarafından radyo kontrol cihazı kullanılmak suretiyle kontrol edilir. Patlar motorlarda herhangi bir kısıtlama yoktur. Elektro motorlarda en fazla voltaj 42 V olabilir. F3A Dünya ve kıtalararası yarışmalarında, yarışmacıların 4 ön elemeye katılma, eleme uçuşlarını kazananların da final uçuş yapma hakları vardır.
Her rauntta kalkış ve iniş dizinleri dahil FAI tarafından belirlenmiş manevra programı uygulanır. Bu programdaki hareketler, 5 hakem tarafından 1 ila 10 arasında puanlanarak değerlendirilir.
SERBEST UÇUŞ
Yarışmalarda yarışmacılar, üçer kişilik takımlar halinde veya ferdi olarak yarışabilirler.
Yarışmalarda her yarışmacının 7 resmi uçuş yapma hakkı vardır. Bu uçuşlarda planlanması gereken maksimum uçuş süresi ilk raunt için 240 saniye ve takip eden diğer rauntlar için 180 saniyedir. Eğer 7 raunt uçuş sonunda yarışmacılar arasında eşitlik olursa, final uçuşları yapılır. Finaller 2 raunttur. 2 rauntta da eşitlik bozulmazsa en fazla süre havada kalan müsabakayı kazanır. Tabii ki bu mesafeler ve sürelerde koşmak birçok spor dalından daha fazla bir efor gerektirmektedir.

MERAK ETTİKLERİNİZ

Model uçak eğitimi nereden alınabilir?

THK'nun öncülüğünde kurulmuş Türkiye'nin çeşitli noktalarında model araç pistleri vardır. Bu konuda THK'nun bürolarından veya internet sitesinden bilgi alabilirsiniz. Türk Hava Kurumu'nun şubeleri bu kursları size ücretsiz olarak verebilir. Ancak, Çiğli'deki KAKLIÇ'ta da ücretsiz verilir. Manisa'da Manisa Havacılık Kulübü (MHANK) ve Kaynaklar'da EFMOD'ta bu spora başlayabilirsiniz.

Kurslar ne kadar sürer?

Manisa'da Manisa Havacılık Kulübü tarafından Şehzadeler Beledeyesi'ne ait tesislerde eğitimler yapılıyor. Genelde eğitimin süreleri 6 hafta, 13 saatlik bir zamanı kapsıyor. Türk Hava Kurumu'nda eğitimler ücretsiz.

Araç almalı mıyım?

Türk Hava Kurumu'nda 800 liradan başlayan başlangıç uçaklarıyla bu işe başlayabilirsiniz. Alınacak model araç tipine göre bin liradan başlayan bütçeyle model araç alınabilir. Fiyatlar modellerin tip çalışma şekillerine göre (elektrikli, yakıtlı) değişir. Bu konuda eğitmenlerden ve dernek yöneticilerinden mutlaka bilgi alınmalıdır.

Model araç kullanmak için lisans gerekiyor mu?

Model uçak kullanımı için Radyo Kontrol Pilot Lisansı alınması gerekir.
Eğitimler THK'nun onay verdiği merkezlerden alınır. Bu arada; model araba ve tekne için lisans gerekli değildir.

Yeni başlayanlar hangi eğitimleri alır?

Eğitimler; teorik, simülatör ve uçuş uygulamalarından oluşur.

İleri eğitim ve akrobasi eğitiminin içeriği nedir?

Uzmanlık eğitimleri (uzmanlık, akrobasi) temel eğitimlerin üzerine tercih ve isteklere göre ilgili merkezlerden alınır.

Eğitim sonrası kendi uçağımızı hemen almalı mıyız?

Eğer düzenli bir uçuş yapılması arzu ediliyorsa pilotun kendi mazlemelerini temin etmesi ve kullanması gerekiyor.

Pratik nerede yapabilirim?

Manisa'da Şehzadeler Belediyesi'ne ait MHANK'ın yer aldığı havacılık tesislerinde ve Türk Hava Kurumu'na ait merkezlerde yapılıyor. Akhisar Eski Hava Meydanı da bu iş için idealdir. Ege bölgesi içerisine dağılmış uçuş ve model araç pistlerinden faydalanabilirsiniz. A

Ailem ve arkadaşlarımla çalışmalara katılabilir ve yarışmaları izleyebilir miyim?

Manisa Şehzadeler Belediyesi'ne ait tesislerden herkes faydalanabilir ve çalışmaları izleyebilirler.
Sosyal tesislerden (mutfak, park ve piknik alanı) faydalanılabilir.

Yarışamalardan nasıl haber alırım?

THK ve Manisa Havacılık Kulübü'nün internet sitelerine girip öğrenebilirsiniz. Sosyal medya ilanlarından veya WEB sayfalarından bilgi alabilirsiniz.