‘Gastronomi ile müzeyi birleştirdik’

Bir müze düşünün ki 46 dönümlük açık arazide bir sürü kara lokomotif sergileniyor. Lokomotiflere çıkmak, vagonlarda dolaşmak serbest.
İsteyen hayal gücünü kullanıp buharlı trenlerin makinisti oluyor, isteyen yolcu vagonunda keyif yapıyor. Dileyen de gurme tadındaki restoranda ziyafet çekiyor. Kırcılar Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Kırcı tarafından oluşturulan Buharlı Tren Müzesi, Alman, İngiliz, Fransız, Amerikan, İsveç ve Çekoslovak yapımı 45 buharlı lokomotif ile Türkiye'nin ve Avrupa'nın en büyük koleksiyonuna sahip. Türkiye'nin ilk demiryolu olan İzmir-Aydın demiryolunun en yüksek noktası olması nedeniyle Selçuk'a bağlı Çamlık köyündeki Aziziye, merkez istasyon olarak belirlenmiş ve bunun anısına Kırcı tarafından kurulan müze, dünyanın dört bir yanından ziyaretçi ağırlıyor. 1926 yılında Almanlar tarafından, Atatürk için teknolojik ve güvenlik olarak en üst seviyede üretilen vagon ise büyük ilgi görüyor. Kırcı, tren müzesini yapma nedenini ise "Biz trenleri seviyoruz. Çünkü tren demek medeniyet demektir. Tren demek bu ülkenin kurtuluşu demektir" diye açıkladı.

KARS TRENİ REKOR KIRDI

Trenlere olan aşkınız nerden geliyor?

Biz trenleri paf küf kömürlü olarak çalıştığı dönemlerde tanıdık. Bindiğimizde hem kararırdık hem seyahat ederdik. Eskiden, İstanbul ile Eskişehir arasını trenle giderdik. Tren yolculuğu hem rahat hem konforludur ama en önemli özelliği ise her yolculuk sizde hatıralar bırakır.
Çevrenizdekilere sorun, çıktıkları tren yolculuğunu unutmadıklarını görürsünüz.

Bugün trenler çok daha farklı bir durumda paf püf değil de arabalarla yarışacak hızda gidiyor.

Ulaşımın merkezini raylı sistemlere alırsanız, bu sizi medeniyetin kalbine götürür. Ama tren öyle bir olgu ki insanları içine çekiyor.
Örneğin Doğu Ekspresi var çok önemli. Kars treni rekor kırdı. Aylar öncesinden bilet alıyorlar. Hem Kars gündeme geldi tarihi eserler ortaya çıktı. Trenler sadece ulaşımı sağlamıyor, bir kentin, bir ülkenin, bir coğrafyanın tanıtımında da önemli rol üstleniyor.

MEDENİYETİN KALBİNE

Trenler sizi medeniyetin kalbine götürür dediniz, bunu açar mısınız?

Bakın Türkiye büyük badireler atlattı. Nuri Demirağ diye biri vardı, Türkiye'nin ilk uçak fabrikasını kurmuştu. Bir de Nuri Paşa vardı (Nuri Kirgilli), silah fabrikası yapmış, ikisini de yok etmişler. Uçak fabrikası, Hollanda'dan sipariş bile alıyormuş. Atatürk'ün ölümünden sonra yurtdışından gelmişler ve demişler ki "Bunları kaça mal ediyorsunuz, biz yarı fiyatına size satalım, ne gerek var boşuna siz yapmayın' demişler. Nuri Paşa'nın fabrikasını da bombalamışlar. Suikast ile 125 kişi ölmüş. Bizim İstiklal Savaşı'nı kazanmamızda da o fabrikanın çok büyük payı var. Yani Türkiye'nin büyümesini istemeyen çok. Tren demek gelişmişlik demektir. Eğer gelişmemişsen, borç para istiyorsan, onlar senin dediğini değil, kendi istediklerini yaptırırlar. O yüzden raylı sistem başta olmak üzere Türkiye'nin büyümesi için herkes üzerine düşeni yapmalı. Trenler de aslında bu işin lokomotifidir.

Buharlı Tren Müzesi'nde neler var?

Ne yok ki? Tarihin tanığı lokomotiflerin en eskisi 1887, en yenisi 1952 yapımı. Aralarında Atatürk'ün vagonu, Hitler'i taşıyan lokomotif, dünyada sadece iki adet bulunan odunla çalışan lokomotif gibi ilgi çekici trenler yer alıyor. 45 lokomotifimiz var.

GURME RESTORANLAR

Sadece müze değil bir de burada farklı bir restoran var, bunun özelliği nedir?

Aslında bir restoran değil 5 tane var. Hepsi de farklı konseptte yapıldı. Gurme lezzetindeler. Aziziye adını verdiğimiz bu restoran konseptinde dünyanın dört bir yanından misafirleri burada ağırlıyoruz. Özellikle Çinli turistler burada saatlerce zaman geçiriyor. Burası hem Anadolu hem yöresel lezzetlerimizin hem de trenlerimizle birlikte tarihimizin uluslararası tanıtımının yapıldığı bir yer.

ATATÜRK'E ÖZEL ÜRETİLMİŞ VAGON

Atatürk'ün vagonu dediniz, bunun özelliği nedir?

Atatürk 1936 yılında beyaz tren ile gelerek Çamlık köyünde konaklamış. Bu vagon, 1926 yılında Almanlar tarafından, Atatürk için teknolojik ve güvenlik olarak en üst seviyede üretilmiş. Kaldığı kompartımanı, mutfağı, yaver odası, hepsi tarihe tanıklık ediyor. 1937 yılına kadar yurtiçi birçok seyahatinde bu treni kullanmış daha sonrasında eski adı Aziziye olan bu istasyona getirilmiş, Atatürk buraya geldiğinde yine bu trende konaklamış. Müzede Atatürk köşesi var, oldukça kapsamlı. Atatürk'ün tren gezilerinde çekilmiş fotoğraflarından oluşan bir de anı odası oluşturduk.

Çocuklar mutlu ediyor

Burada sizi en çok ne mutlu ediyor?

Çocuklar, tek kelimeyle müzeye gelen çocuklar mutlu ediyor. Onları burada görünce, Türkiye'nin geleceğinden daha çok emin oluyorum. Anne babalar çocuklarını böyle yerlere getirmeli, gezdirmeli onları, deneyim kazandırmalı. Böylece hem kabiliyeti ortaya çıkıyor hem doğru kanala yöneliyorlar. Çocuk çok temiz. Riyasız. Bakışlarında bir dünya gizli.

Siz ne yaptınız?

okul ve ve spor salonu yaptırdım, yüzme havuzu yaptırdım, çocuklar kahve köşesinde gezeceklerine sporcu olsunlar diye yaptırdım.
Konferans salonu yaptırdım. Çocukların güzel sanatları gelişsin diye müzik sanat tiyatro gelişsin diye yaptım. Tren müzesinin de aslında temelinde bu yatıyor. Müzecilik ile gastronomiyi birleştirdik. Hedefimiz hem kendimizi anlatmak, hem nereden nereye geldiğimiz göstermekti. Bunun için müzemizde Atatürk köşesini de oluşturduk, geçmişte neler yaşandığını gösterirken gelecek için bir şeyler yapmak gerektiğini insanlara aşılamak istiyoruz.

NİHAN YARKENT İNCE