Hedef özgür birey demokratik Türkiye

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi'ndeki İnsan Hakları Eylem Planı Tanıtım Toplantısı'nda önemli açıklamalarda bulundu. Planın tüm detaylarını anlatan Erdoğan, şunları söyledi:

KARARLILIKLA ADIM ATACAĞIZ
Yaklaşık 2 yıl önce Yargı Belgesi Strateji reformunu paylaşırken yeni reformların başlangıcı olduğunu söylemiştik. Ülkeyi yönetme sorumluluğu üstlendiğimiz günden beri attığımız adımların şahidi milletin kendisidir. İnsan Hakları Eylem Planı, değişim ve reform irademizin devam edeceğinin örneğidir. Her maddenin hayata geçmesi için gereken adımları atacağız. Önümüzdeki hafta da Ekonomi Reform Programımızı açıklayacağız. Yakın tarih bize acı tecrübelerle mülkün temelinin adalet olduğunu, adaletin temelinde hak ve onuruyla insanın olduğunu öğretmiştir. Medeniyet müktesebatımız bize adaletin yerini bulmasının çok hassas bir dengeye sahip olduğunu gösteriyor. Adaleti kuyumcu titizliğiyle yerine getireceğiz. Ne uluslararası belgelerin kayıtsız şartsız kopyalanmasından yanayız. Biz bugüne kadar tüm reformları falan kuruluş dayattığı için değil milletimiz bunlara layık olduğu için gerçekleştirdik. En büyük dayanağımız ve güven kaynağımız millet iradesidir.

TOPLAM 50 HEDEF, 393 FAALİYET
Bu eylem planındaki her bir faaliyetin arkasında geniş tabanlı bir istişare süreci var. İlgili bakanlıklar, kurumlar, STK'lar ile milletimizin her kesimi ile bir araya geldiler. Bu sürecin sonunda 9 amaç, 50 hedef, 393 faaliyeti içeren bir belge ortaya çıktı. 2 yıllık bir zaman diliminde uygulanmak üzere hazırlandı.
UZUN YARGILAMA SÜREÇLERİ BİTECEK
Demokratik katılımı güçlendirmek için, siyasi partiler ve seçim mevzuatında değişiklik için kapsamlı bir çalışma başlatılıyor. KDK ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'nun kararları, kişisel verilerin korunması suretiyle kamuoyunun erişimine açılıyor. İnsan Hakları Tazminat Komisyonu AYM'ye başvuruya gerek kalmaksızın uzun yargılamadan kaynaklı tazminatları karşılayacak. Baro, STK ve üniversitelerden temsilcilerinin katılacağı bağımsız bir izleme kurulu kuruluyor. Suç mağduru vatandaşların yeni mağduriyetler yaşamasının önüne geçilecek. Çocuk, kadın, engelli ve yaşlılar başta olmak üzere psikososyal destek hizmetlerinin etkinliği artacak. Kararların adil ve makul sürede verilmesi sağlanacak. Terfi ve teftiş mekanizması yeniden yapılandırılıyor. Yargı kararlarının anlaşılabilir olmasına ilişkin meslek öncesi ve meslek içi faaliyetler arttırılıyor. Gerekçelerin sağlam, tutarlı ve tartışmaları bitiren mahiyette olması için HSK'nin denetim alanını genişletiliyor. İstinaf dairelerine bozma yetkisi veriliyor. Yargıda hedef süre uygulaması yaygınlaştırılıyor. Aynı uygulama istinaf ve adli tıp için de getiriliyor. Kararın 30 günde yazılmasını zorunlu olacak.
SOMUT DELİLE DAYANMA ŞARTI
TUTUKLAMANIN bir koruma tedbiri olduğu yönünde mevzuatta önemli değişiklikler yapıldı. Tutuklamada ölçülülük kapsamında katalog suçlarının kapsamı daraltılacak. Katalog suçlarda 'somut delile dayanma şartı' getirerek, tutuklamanın istisnai bir koruma tedbiri olduğuna ilişkin ilkeyi tahkim edilecek. Sulh ceza hakimliklerinin tutuklama kararlarına karşı dikey itiraz usulü getiriliyor. Otelde gece yarısı gözaltına alma işlemlerine son verilecek. İfade alma işlemi 24 saat yapılacak.

PLANIN 11 TEMEL İLKESİ
VİZYONU özgür birey, güçlü toplum, daha demokratik bir Türkiye olarak belirlenen plan 11 temel ilke ile başlıyor.
1- İnsan doğuştan sahip olduğu hakları ile yaşar.
Devletin görevi de korumaktır.
2- İnsan onuru bütün hakların özü olarak hukukun etkin koruması altındadır.
3- Dil, din, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce temelinde hiçbir ayrımcılık söz konusu olmaksızın herkes hukuk önünde eşittir.
4 - Kamu hizmetinin herkese eşit, tarafsız biçimde sunulması.
5- Mevzuat tereddüt doğurmayacak şekilde açık kurallar içerir.
6 - Sözleşme özgürlüğüne, kazanılmış hakların korunması prensibine aykırı olarak müdahale edilemez.
7 - Devlet girişim ve çalışma hürriyetini korur ve geliştirir.
8 - Adli ve idari işleyiş masumiyet karinesi, lekelenmeme hakkı ve ceza sorumluluğunun şahsiliğini koruyan bir yaklaşımı merkezine alır.
9 - Hiç kimse düşünce açıklamaları nedeniyle özgürlüğünden yoksun bırakılamaz.
10 - Hukuk devleti her alanda tahkim edilir.
11 - Haklarının ihlal edildiğini iddia eden herkes hak ve özgürlüklere saygının esasıdır.
EYLEM PLANININ 9 AMACI
1- Daha güçlü bir insan hakları koruma sistemi
2- Yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının güçlendirilmesi
3- Hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflık
4- İfade, örgütlenme ve din özgürlüklerinin korunması ve geliştirilmesi
5- Kişi özgürlüğü ve güvenliğinin güçlendirilmesi
6- Kişinin maddi ve manevi bütünlüğü ile özel hayatının güvence altına alınması
7- Mülkiyet hakkının daha etkin korunması
8- Kırılgan kesimlerin korunması ve toplumsal refahın güçlendirilmesi
9- İnsan hakları konusunda üst düzey idari ve toplumsal farkındalık.

İŞKENCE İDDİASINDA ZAMANAŞIMI KALKIYOR
İŞKENCE iddiasında zaman aşımı kalkıyor. Olay yeri, arama işlemlerinin kayıt altına alınmasını zorunlu hale getiriliyor. Eşe karşı işlenen suçlarla ilgili öngörülen ağırlaştırılmış sebep boşanmış eşi de kapsayacak şekilde genişletiliyor. Şiddet mağduru kadınlara avukat görevlendirilecek. Hükümlü ve tutuklularının yakınları ile görüntülü görüşme, mektup alıp verme gibi işlemlerde teknolojiden yararlanılacak. Kamulaştırmasız el atma eylemlerinden kaynaklı davalar öncelikli görülecek. İcra ve iflas kanunu ile ilgili yönetmelik mülkiyet hakkını koruyacak şekilde yeniden düzenlenecek. İmar Planı Denetleme sistemi oluşturuluyor. Uyuşmazlıklarda pilot dava usulü getiriliyor. Tapu siciline konulan kısıtlamalar elektronik ortamda malik ve ilgililerin erişimine açılacak. Çocukların siber zorbalıktan korunmasına yönelik çalışmalar artıyor. Ağır hastaların konutta cezalarının infazını artacak. Geri gönderme merkezlerindeki şikayetleri incelemek üzere etkili bir başvuru yöntemi oluşturulacak Gıda güvencesinin sağlanması için bağımsız mekanizma oluşturulacak.
HUKUK FAKÜLTELERİ 5 YIL OLACAK
HAKİM, savcı ve avukatlara yönelik eğitim faaliyetlerinde AYM ve İHM içtihatlarını içerecek şekilde insan hakları konusu merkeze alınacak. Hukuk fakültelerinde öğrenim süresi 5 yıla çıkarılacak. Hukuk Araştırmaları Enstitüsü kurulacak.
AÇIK VE ANLAŞILIR MEVZUAT
Elektronik tebligat uygulamasına yurtdışındaki vatandaşlar da dahil ediliyor. İddianamelerin mağdur ve müştekilere de tebliği başlatılıyor. Dosyaya sonra giren belgelerin taraflara tebliği zorunlu hale getiriliyor. Maddi durumu yetersiz olanlara verilen hizmet için avukatların vergi oranı düşürülüyor. Kamu avukatlarının çalışma ve özlük hakları düzeltilecek. Dava, icra ve noter harç ve masrafları sadeleştiriliyor. e-Duruşma uygulaması tüm mahkemelere yaygınlaştırılacak. Adli yardıma elektronik ortamda başvuru sağlanabilecek. Mevzuat kişiler ve idare yönünden tereddüte yer vermeyecek şekilde açık ve uygulanabilir hale getirilecek. Eylem planıyla idarenin iş ve işlemlerinde şeffaflığı artacak. İdareye yapılan başvurularda cevap verme süresi 30 güne inecek.
HAKİM VE SAVCI YARDIMCILIĞI GELİYOR
İSTİNAF ve temyize başvurma süresi gerekçeli kararın tebliği ile başlayacak. Yargıdaki ünvanlı görevler için kıdem şartı aranacak. Hakim ve savcı yardımcılığı sisteme kazandırılacak. Finans, sendika, kamulaştırma, bilişim suçlarında ihtisas mahkemeleri kurulacak. Bilirkişilik bölge kurulları yeniden yapılandırılacak.
DİNİ BAYRAMLARA ÖZEL İZİN DÖNEMİ
HERKESİ eşit değerde gören insan odaklı bir yönetim anlayışı hakim olacak. Basın-yayın ve internet yoluyla işlenen suçlarda gazetecilerin mesleki faaliyetlerinin kolaylaştırılmasına yönelik tedbirler geliştirilecek. Hangi dine mensup olursa olsun, kamu ve özel sektör çalışanları ile öğrenciler, kendi dini bayramlarında izinli sayılacak. Nefret suçuna ilişkin soruşturma kılavuzları hazırlanacak.