"İyi burun, dikkati gözlere çekendir"

Op. Dr. Denizhan Özkaya, "Sağlıklı bir şekilde fonksiyonlarını yerine getiren ve bakıldığında gözleri ön plana çıkaran bir burun ideal burundur. Burun estetiği ameliyatlarında da amaç bu sonucu elde etmektir" diyor
Ento Kulak Burun Boğaz Dal Merkezi'nden Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Denizhan Özkaya, burun estetiğinin, tüm estetik girişimler içinde en çok talep gören ve uygulanan ameliyat olduğunu söylüyor. Özkaya ile, erkeklerin de kadınlar kadar ilgili olduğu bu ameliyat hakkında konuştuk.
-Estetik sınırlar içinde "güzel burun" nasıl tanımlanıyor? Bunun bir matematiği var mı?
Leonardo Da Vinci'nin tarif ettiği matematiksel orantılar var. Örneğin 1/16 kuralı. Bunlar matematiksel orantılar ama estetik ayrı, çekicilik ayrı şey. İnsan çok estetik olabilir ama çekici olmayabilir, ya da çekici olabilir ama estetik olmayabilir. Şöyle bir örnek vereyim: Merly Streep yıllar boyunca dünyanın en çekici kadınları arasında gösterildi. Yüzüne baktığınızda hiçbir estetik orantı yok. Çekicilik başka bir şey çünkü. İnsanlar birbirlerine baktıklarında önce gözlere bakarlar, sonra dudaklara bakılır. Aslında kimse kimsenin burnuna bakmaz... Bu nedenle estetik ameliyatlarda amaç; dikkat çekmeyen bir burun yapmaktır. Yani yüzünüzle uyumlu, dikkat çekmeyen, dikkati daha çok gözlere veren bir burundur ideal olan. Yoksa estetik kurallar vücudun her parçası için var...

YÜZDE YÜZ BİLİNEMEZ
-Burnumuzun matematiksel oranlara uyup uymadığını nasıl anlayabiliriz?
Burun yüksekliğinin üst dudak yüksekliğinden 1-2 milim daha fazla olması idealdir. Kadınlarda burun ucu ile üst dudak arasındaki açının 110-120 derece olması ideal kabul edilir. Burnun ucundaki genişliğin de iki göz arasına çizilen hayali bir çizginin dışına taşmaması istenir. Bunlar genel kurallar tabii ki ama estetikte her şey kurallarla anılmıyor.
- Ameliyatın sonucu öngörülebilir mi?
İki türlü analiz edebilirsiniz burnu: Matematiksel analiz ve fotoğraf analizi. Dünyada bu işi yapan bütün cerrahlar fotoğraf analizi yapar. Bunun için bilgisayar programları var. Hastaya burnu ameliyattan sonra aşağı yukarı nasıl olacak, fikir edinsin diye bu programlarda fotoğraflar gösterilir. Onun dışında elinize kumpas alıp da 1 milimetre buradan, 2 milimetre buradan alayım deme şansınız yok.
-Biçim verdiğiniz şey kil ya da toprak değil sonuçta...
Doku bu. Dokunun nasıl davranacağını tahmin edebilirsiniz ama yüzde yüz öngöremezsiniz.

ÇENE GERİDE OLABİLİR
-Bazen geniş bir yüzün ortasında küçücük burunlar görüyoruz. Bu sonuç hasta ısrarından mı doktor hatasından mı kaynaklanıyor?
Fotoğraf analizi yapan programlar bu nedenle çok yararlı oluyor. Hasta sizden hiç olmayacak, yüzüne hiç gitmeyecek bir burun isteyebilir. Başkasının burnunu beğenir ve sizden bunu isteyebilir. Siz de o burnu yaparsınız ama hastanın yüzünde hiç güzel durmaz bu burun. Sonuç: Hasta mutsuz, doktor mutsuz... Bazı insanlar ısrarla "pinching burun" (sıkılmış gibi bir burun) istiyor. Bu hastalara söylenen şu: "Bu fonksiyonel bir burun değil, sizin yüzünüze gitmez..." Bu konuda ısrarcı hastaların çoğu reddedilirken, bazıları da ısrarlarını devam ettiriyorlar ne yazık ki...
-Bazen tek bir burun ameliyatından beklentiler de çok yüksek olabiliyor değil mi? "Sizin için burun estetiği yeterli olmaz, ek operasyonlar da yararlı olur" diyerek yönlendirilen bir hasta grubu var mı?
Tabii ki. Mesela çene çok geride olabiliyor hastada. Hasta burnunun büyük olduğunu düşünüyor. Aslında burun yüzüyle orantılı. Fakat çene çok geride ve küçük olduğu için, burun çok ön planda duruyor. Bu hastalara "Sizin çenenizle ilgili problemi halletmek gerekir" deniyor. İkna olan hasta da var, illa ki burnumu küçülteceğim diyen hasta da var... Burada önemli olan şu: Hasta sizden her şeyi isteyebilir. O istemekte serbest. Elinizdeki malzeme neye müsaade ediyorsa, sizin yetenekleriniz, mevcut teknikler, kullandığınız malzemeler ne kadarını yapmanıza müsaade ediyorsu, bunu hastaya çok iyi anlatmanız gerekiyor.
-Burun estetiği ameliyatı ile neler yapılabiliyor? Sınırlar neler?
Doku neye izin veriyorsa o kadarı yapılabilir. Çok kötü bir burnu iyi yapabilirsiniz ama mükemmel yapamazsınız. Doku buna izin vermez.
Estetik ameliyatlarda en çok dikkat ettiğimiz şey, fonksiyonel bir burun yapmak. Burnun destek noktaları var. Burnu bir çatı gibi düşünün, bir evin çatısı gibi. Altta bu çatıyı tutan yapılar var.
Hastanın burun fonksiyonlarına zarar vermeden, burnun desteklerini yıkmadan, istenen değişikliği yapmak gerekiyor. Çünkü hasta yaşlandıkça cildi değişecek, burnu biraz daha kalınlaşacak, burun ucunda yağ dokusu artacak.
-Estetik ameliyat sonrasında burunda yaşlandıkça deformasyon olur mu?
Altta yaptığınız işlem değişmez. Ameliyat sırasında çatıyı nasıl kurduysanız o şekilde kalır. Ama tabii yaşlanmanın belirtileri var. Cilt kalınlaşır, yağ dokusu artar, renk değişir burunda. Bunların hepsi burun şeklinde ufak tefek değişiklikler yapabilir. 18 yaşınızdaki burnunuzla 55 yaşındaki burnunuz aynı olmayacaktır ama ameliyatla yapılan çatıda bozulma olmaz.
-Burun estetiği için uygun adaylar kimler? Bu ameliyatler için ideal bir yaş aralığı var mı?
Burun estetiği ameliyatlarında en küçük hastamız 17, en yaşlı hastamız 72 yaşında. Kesin bir yaş aralığı yok ama yine de hastanın ruhsal olgunluğa erişmiş olması şart. Bu nedenle 20'li yaşlardan itibaren yapılması daha uygun. Çünkü vücudunuzda kalıcı bir değişiklikten söz ediyoruz. 17 yaşında ameliyat edilen hasta da zorunluluk nedeniyle ameliyat oluyor. Nefes alamadığı için ameliyat edilirken burnu da düzeltiliyor. Cilt özellikleri açısından söylüyorum; 19-20 yaştan sonra 40'lı yaşların ortalarına kadar bu ameliyatın yapılması idealdir. İyileşmesi daha kolay olur, hasta değişiminden yarar görür...
-Burun estetiği ameliyatları için ideal bir mevsim var mı?
Burun estetiği ameliyatında telafisi mümkün olmayan tek komplikasyon burundaki renk değişikliğidir. Ameliyatı hangi teknikle yaparsanız yapın, ameliyat sırasında burun cildini burun çatısının üzerinden kaldırıyorsunuz. Yani ciltle burun çatısını birbirinden ayırıyorsunuz. Bu iş yapılırken ister istemez küçük kan dolaşımını zedeliyorsunuz.
Yeni ameliyat olmuşken güneşten gelen ultraviyole ışınlarına maruz kaldığınızda cildiniz yanıyor. Buradaki en büyük problem bu. Hasta dikkat etmezse, güneşte yakarsa cildini burun cildi dövme yapılmış gibi kararabiliyor. Bu nedenle ameliyattan sonra hastalara "Yaz ya da kış, fark etmez. Yüksek faktörlü güneş koruyucu kullanacaksınız, yani burnunuzu güneşten koruyacaksınız. Ameliyatı yaz aylarında olduysanız kesinlikle gidip güneşin altında yatmayacaksınız. Yüksek siperlikli şapkalar ve güneş kremleriyle burnunuzu koruyacaksınız" diyoruz. Bu nedenle kış ve bahar ayları biraz daha ideal zamanlar bu ameliyat için.
AÇIK VE KAPALI TEKNİK
- Ameliyat nasıl yapılıyor?
Ameliyat süresi bir ila iki buçuk saat arasında değişir. Burun ameliyatlarında şu anda yaygın olarak açık teknik kullanılıyor. Bu teknikte burun ucundan bir kesi yapılıyor ve burun cildi kaldırılıyor. Kapalı teknikte ise burun içinden küçük kesiler yapılıyor. Burun içine müdahale edilmeyecekse, sadece burun kemeri alınacaksa kapalı teknik uygulanıyor. Ama burun ucuna da müdahale edilecekse açık teknik daha çok tercih ediliyor. İki teknik arasında avantaj ve dezavantajlar açısından farklar var tabii ki.
Açık teknik, kapalı teknikten biraz daha uzun sürer. O yüzden ameliyat sonrası dönemde biraz daha fazla ödem oluşur ve burun ucunda üç, üç buçuk ay gibi bir süre küçük bir iz kalır. Daha sonra bu iz kaybolup gidiyor. Kapalı tekniğe göre avantajı ise daha iyi müdahale şansı vermesi. Dikişleri, greftleri koyarken çatıyı tamamen görüyorsunuz. Kapalı teknikte parmağınızla hissetmeniz gerekiyor.
AMELİYATTA AĞRI YOK
-Ameliyat sonrası süreç nasıl?
Açık teknikte ameliyattan sonra burun ucunda dikişler oluyor. Burun dışına da bir kalıp ya da alçı konuyor. Bu kalıp ya da alçı 7-10 gün kalıyor. Kalıp alınırken burundaki dikişler de alınıyor. Burun içinde küçük tamponlar olabilir ya da hastanın durumuna göre tampon kullanılmayabilir. Tampon varsa 36-48 saat sonra alınır. Daha sonra gerekirse bir hafta daha burun üzerine küçük flasterler yapıştırılır ki ciltle kemik arasında sıvı birikmesin, ödem oluşmasın. Bu flaster de bir hafta kadar burunda kalır. Daha sonra hasta birkaç tavsiyemiz oluyor, burnuna masaj yapmasını istiyoruz, ameliyattan sonra en az bir-bir buçuk ay spor yapmamasını istiyoruz. Üç ay gözlük takmamasını istiyoruz...
-Burun estetiği ameliyatları ağrılı mıdır?
Burun ameliyatlarında hastaları en çok korkutan şey ağrı. Ameliyat sırasında burun cildini kemik çatının üzerinden kaldırdığınız için ister istemez cilt altında bir kanama olacaktır. Bu kan da göz altlarında birikiyor, yani göz altlarını boyuyor. O yüzden hasta ameliyattan çıktığı zaman göz altları mor ve şiş görünüyor. Bu görüntü de insanları çok korkutuyor. Çok eziyetli bir ameliyat gibi algılanıyor ama değil.
-Sosyal hayata dönüş ne kadar zaman alır?
Ortalama 15 gün sonra hasta tamamen normal hayatına dönebilir.
-Burun son şeklini ne zaman alır?
Dokunun altındaki kan ve lenf damarlarının oluşması, ödemin tamamen atılması ve burun şeklinin oturması için 3-6 ay bir süre gerekir. Bununla birlikte 15. günün sonunda hastanın burun şekli çok büyük oranda ortaya çıkar aslında. Ufak tefek ödem olur tabii ki. Ama şekil ortaya çıkar. Ödem tamamen atıldığında görüntü daha da güzelleşecektir ama birkaç ay sonrasında çok ciddi afaki değişiklikler olmaz burunda.
"Kimse daha estetik oldunuz diye, sizi daha çok sevmez!"
-"Burnum değişecek, hayatım düzelecek" diye düşünenler var mı?
Özellikle bayan hastalara şunu anlatmak lazım: Hiçbir estetik ameliyat, burun dahil, insanın hayatını değiştirmez. Kimse daha estetik oldunuz diye sizi daha çok sevmez. Sadece baktığınız şeyden zevk alırsınız. Saçınızı neden boyatıyorsunuz ya da kestiriyorsunuz? Ya da neden makyaj yapıyorsunuz? Kendinizi daha iyi hissetmek için. Estetik ameliyat da böyledir.
Kadınların talebi doğrudan erkeklerinki dolaylı
-Kadınlar ve erkekler arasında burun estetiğine yaklaşım ve talepler arasında bir fark var mı?
Kadınlar ne kadar burun estetiği yaptırıyorsa erkekler de yaptırıyor. Bu konuda başa baş gidiyorlar. Şöyle bir fark var: Erkekler daha çok fonksiyonel nedenleri ön plana çıkararak geliyorlar. Bir kadın "Ben burnuma estetik ameliyat yaptırmak istiyorum" diye rahat bir şekilde, cesaretle gelirken, erkekler "burnum tıkalı ama bunu tedavi ederken şeklini de düzeltebilir miyiz?" diye geliyorlar.