Bisiklete 'yol' verin

Gelişmiş ülkelerdeki birçok kentte ulaşımda ağırlıklı olarak bisiklet tercih edilirken İzmir'in bu konuda bir arpa boyu yol kat edememesi bisikletseverleri isyan noktasına getirdi. İzmir'de son 10 yılda bisiklet kullanıcı sayısı binlerce kişi artmasına karşın kent genelinde "ulaşım" amaçlı bir metrelik bisiklet yolu yapılmadı. Motorlu taşıtlarla aynı yolu kullanan bisikletseverlerden çok sayıda kişi yaşanan kazalarda yaşamını yitiriyor. Buna tepki gösteren bisikletseverler daha önce Pasaport'ta yaptıkları eylemleri bu kez geçtiğimiz günlerde Büyükşehir Belediyesi'nin önüne taşıdı.
Başkan Aziz Kocaoğlu'ndan bisikletliler için "ulaşım" yolları yapmasını isteyen bisikletseverler, sonuç alıncaya kadar eylemlerini sürdüreceğini açıkladı. Bisikletseverler özellikle Buca, Karabağlar, Gaziemir, Karşıyaka ve Bornova gibi semtleri şehir merkezine bağlayan bisiklet yolları yapılmasını isterken, bu isyanları ilk sonucu verdi. Başkan Kocaoğlu, önümüzdeki salı günü isteyen tüm bisikletseverlerle Tarihi Havagazı Fabrikası'nda bir araya gelip sorunlarını dinleme kararı aldı. Bisikletliler bu zirvede, belediyenin sahil düzenlemesi çerçevesinde yapmayı istediği bisiklet yolunun daha çok gezinti amaçlı olduğuna dikkat çekerek "ulaşım" amaçlı bisiklet yolları yapılmasını isteyecek. İZBAN'da bisiklet ve bisiklet kullanıcısı adına ayrı ayrı basılan kent kartın bire indirilmesi de talepler arasında yer alacak.
Trafik kazaları yaşanıyor
İzmir'de bisiklet kullanıcı sayıları son 10 yılda giderek artmaya başladı. Türkiye'ye yayılan Perşembe Akşamı Bisikletçileri'nin merkezi durumundaki kentte, bisikletlilerin bağlı olduğu sivil toplum kuruluşlarının sayısı da arttı. Aynı şekilde yeni kurulan spor kulüpleri ve alınan başarılı derecelerde dikkat çekmeye başladı.
Ancak bisiklet yollarında aynı gelişme yaşanmadı. İzmir'de "gezinti" değil de "ulaşım" amaçlı bir metre yol yapılmadı. Motorlu taşıtlarla aynı yolu paylaşan bisikletçiler, ölümlü trafik kazalarıyla başbaşa kaldı. İzmir'de toplu ulaşımda bisikletliler, belirli saat ve vagonlarda İZBAN'ı kullanma imkanına sahipken, İstanbul bu konuda bir adım daha öne geçerek belediye otobüslerinde de bisiklet taşımacılığının gerçekleşmesi için çalışmalarında son aşamaya geldi.
İmkanlar konusunda somut adımların bir türlü atılamaması üzerine İzmirli bisikletseverler, tepki göstermeye başladı. İlk tepkileri raylı taşımacılıkta bisikletlilerin taşınmamasına yönelik oldu. Yaptıkları eylem ses getirdi, İZBAN'ın bu yönde çalışmasıyla bisikletler raylı sistemde taşınmaya başladı. Ardından İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin kıyı tasarım projesi kapsamındaki çalışmasında 40 kilometrelik bir bisiklet yolu yapılacağı açıklandı. Böylece İzmir'in İnciraltı Kent Ormanı'nından Sasalı'daki Doğal Yaşam Parkı'na kadar uzanan bir bisiklet yoluna sahip olacağı belirtildi.
Bu sırada Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, "81 İlde Bisiklet Yolu" projesi başlattı. Kentsel dönüşümle birlikte ekolojik şehirleri artırmayı hedefleyen projede "bisiklet" merkez alındı. Projelerin "gezinti yolu" değil "ulaşım yolu" olarak tasarlanmasına dikkat çekildi. Bakanlığın yüzde 45'ine kadar finansal destek vereceği uygulama için için belediyelerden 110 proje gitti.
Bakan Erdoğan Bayraktar, bu kapsamda 30 belediyeye 5 milyon lira gönderileceğini açıkladı. Ancak İzmir'den bakanlığa herhangi bir projenin gitmediği öğrenildi.
Tüm bunlar yaşanırken bisikletliler bu kez Pasaport'taki bisiklet yolunda işgallere dikkat çekmek için eylem yaptı. Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu da bisikletseverlerle bir araya geldi, vatandaşlardan işgal yapan esnaftan alışveriş yapmamasını istedi. Bu görüşmede bisikletlilerin, "motorlu taşıtlarla ortak kullanımlı bisiklet yolu yapılmasını" isteğine Kocaoğlu, "Şu anda güvenliğiniz yok ama benim de mesuliyetim yok. Kendi özgür iradenizle gidiyorsunuz ama oraya bisiklet yolu yaparsam benim sorumluluğum olur" yanıtı verdi.
İzmirli bisikletliler eylemin ardından bu kez bayramda Türkiye genelinde birbiri ardına yaşanan ölümlü bisiklet kazalarıyla yıkıldı. Trafik canavarlarını protesto etmek için Kıbrıs Şehitleri Caddesi'nde sona eren "Bisiklete Saygı Turu" eylemi düzenlendi. "Trafikte biz de varız, yollar sahibinin malı değil" yazılı dövizler taşındı, ölen bisiklet sürücülerini anmak için İzmirli bisikletçiler yola yattı.
Ek konsollar için proje
Bisikletlilerin "yol" isyanı sürerken Büyükşehir, Kıyı Tasarım Projesi kapsamında Bornova ve Karşıyaka'dan Alsancak'a gelecek bisiklet yolunu, liman viyadükleri üzerinde ek konsollar aracılığıyla geçirmek için proje hazırladı. Belediye yapım ihalesine çıkabilmek için geçen ay Karayolları Bölge Müdürlüğü'ne başvurdu. Ancak Karayolları, viyadükler üzerinde bisiklet konsollarının tehlike yaratabileceği yönünde görüş belirtmesi üzerine yeni güzergah arayışına girdi. Öte yandan bisikletçiler için "işkence" olan Pasaport'taki güzergahı da kapsayan projede mevcut bisiklet yolunun "tamamen bisikletli kullanımına" ayrılacak şekilde araç yolu koduna indirileceği, deniz kıyısına taşarak yürüyüş yolunu kesintiye uğratan masa ve sandalyelerin, kafelerin bulunduğu kara tarafına alınacağı, reklam panolarının da kaldırılacağı belirtildi.
Geçtiğimiz salı günü ise bisikletçiler yine "yol" talebiyle bir başka eyleme ev sahipliği yaptı. Büyükşehir binası çevresinde sürekli dönerek pedal basan bisikletçiler ortak açıklamalarında, Büyükşehir Belediyesi'nin bisikleti bir ulaşım aracı olarak görmediğini ve bisikletliler için sahil şeridinde gezinti amaçlı yollar dışında bir düzenlemenin yapılmadığı görüşüne yer vererek semtleri şehir merkezine bağlayan bisiklet yolları yapılmasını istedi. İzmir Bisiklet Derneği üyesi bir grup, Büyükşehir Belediyesi önünde basın açıklaması yaptı. Büyükşehir Belediyesi'nin bisikleti bir ulaşım aracı olarak görmediğinin ve bisikletliler için sahil şeridinde gezinti amaçlı yollar dışında bir düzenlemenin yapılmadığının belirtildiği açıklamada Buca, Karabağlar, Gaziemir, Karşıyaka ve Bornova gibi semtleri şehir merkezine bağlayan bisiklet yolları yapılması istendi.
Başkan'dan randevu
Bisikletseverler, "Fiziki şartların uygunsuzluğunu öne sürerek ana yollarda bisikletin de kullanılabilmesini sağlayacak düzenlemeler yapmayı reddeden belediyelerimiz, bu yollara daha fazla otomobilin park etmesi için yer açabilmektedir" diye konuştu.
Bu gelişmeler üzerine Başkan Kocaoğlu, önümüzdeki salı günü tarihi Havagazı Fabrikası'nda bisikletlilerle buluşma kararı aldı. Türkiye'deki ilk bisiklet zirvesinde, Başkan Kocaoğlu, planladıkları yeni bisiklet yollarıyla ilgili son projelerini açıklayacak. Saat 20.00'deki buluşmada bisikletseverler de taleplerini iletme fırsatı bulacak. Bisikletliler salı günkü zirvede, "sahil yolu"nun gezinti amaçlı olduğuna dikkat çekerek "ulaşım" amaçlı bisiklet yolları yapılmasını isteyecek. İZBAN'da bisiklet ve bisiklet kullanıcısı adına ayrı ayrı basılan kent kartın 1'e indirilmesini isteyecek. Pasaport'taki bisiklet yolundaki işgalin sona erdirilmesini isteyecek.
Sorunlar konuşulacak
İzmir Bisiklet Derneği Başkanı Murat Karaca, Ege Pedal Spor Kulübü Başkanı Yusuf Hitit ve Cuma Akşamı Bisiklet Topluluğu Bisiklet Spor Derneği Başkanı Metin Çelik zirvede görüşlerini dile getirecek. Karaca, kıyı tasarım projesindeki bisiklet yolunu başından beri takip ettiklerini, önerilerde bulunduklarını ve bunların dikkate alındığını belirterek, "Bu yol, ulaşım amaçlı yolların da başlangıcını oluşturacak önemli bir girişim" dedi. Yine bisikletliler için büyük tehlike oluşturan mazgallardan, yol üzerindeki çöp bidonlarına kadar olan bir çok sorun zirvede masaya yatırılacak.
Bisiklet kullanımında en rahat şehirler
Dünya genelinde bisiklet kullanımının en rahat yapılabildiği kentler sıralaması açıklandı. Yaşanabilir kentlerin planlanması ve bisiklet kullanımının artırılması üzerine uzmanlaşan Copenhagenize Design Co. isimli danışmanlık şirketi tarafından belirlenen listenin ilk 20 sırasında ağırlıklı olarak Avrupa kentleri bulunuyor. Listede Türkiye'den hiçbir kent yer almadı. İlk 10 kent ise şöyle:
Amsterdam, Hollanda * Kopenhag, Danimarka * Utrecht, Hollanda, *Seville, İspanya * Bordeaux, Fransa, * Nantes, Fransa, * Antwerp, Belçika * Eindhoven,
Hollanda * Malmö, İsveç * Berlin,Almanya