Birçok çeşidi bulunan yeşil çay, Hindistan ve Çin'e özgü bir çay olup yüzyıllardır tüketilmektedir. Yeşil çayın başlıca ilgi görmesi sebebi olarak kilo vermeye yardımcı olması nedeniyledir. Halbuki yeşil çayın faydaları arasında kanseri önlemesi, beyin fonksiyonlarına mükemmel etkisi, antioksidan olması gibi birçok madde sayabiliriz. Bunların dışında yeşil çayın tüketimine dair bilgileri de öğrenmek gerekir. Yeşil çay nasıl hazırlanır, ne kadar içilmeli? İşte tüm detaylar...
YEŞİL ÇAY
Yeşil çay, Camellia sinensis yapraklarından elde edilen çay türüdür. Bu yapraklardan üretilen siyah çay ve oolang çayından farkı oksidasyondan kaynaklanır. Yeşil çay, yaprakların toplanır toplanmaz kavrulup hızla kurutulması ile elde edilir. Bundan dolayı fazla işlem görmeyen yeşil çayın içerdiği antioksidan miktarı daha fazladır.
Yeşil çay, daha çok ekvator bölgesinde üretilir. Fakat bu bölgede yapılan üretim sırasında böceklere karşı tarım ilaçları kullanılması çay yapraklarında kalıntı kalmasına sebep olmaktadır. Fakat ülkemizde üretilen yeşil çayda, ekolojik sebeplerden dolayı kimyasal zirai ilaç kullanılmadığı için daha sağlıklı olduğu söylenmektedir.
YEŞİL ÇAY ÇEŞİTLERİ
Japon Yeşil Çayları: Gyokuro , Matcha, Sencha, Kamairicha, Bancha,
Çin yeşil çayları: Gunpowder (GP), Imperial, Young Hyson (YH), Hyson, Twankay, Hyson Skin, Chunmee (CH), Sowmee (SW)
YEŞİL ÇAYIN FAYDALARI NELERDİR?
Düzenli olarak tüketilen yeşil çayın inanılmaz faydaları vardır. Yeşil çay bu faydalarını içerdiği maddeler ile sağlamaktadır. Yeşil çayın yüzde 40'ını polifenoller oluşturur.
Güçlü sağlık koruyucu etkileri olan polifenoller ile birlikte yeşil çayın içinde aminoasitler, karbon hidrat, bazı yağ asitleri, B,C,E vitaminleri, kafein ve teofilin de bulunmaktadır. Bunların yanında kalsiyum, magnezyum, krom, mangan, demir, bakır, çinko, molibiden, selenyum, sodyum, potasyum gibi sağlığımız için çok gerekli birçok minerali de bulundurmaktadır. Tüm bu içeriği ile yeşil çayın faydaları şöyle:
1- Yeşil çay içmek diyabetin ilerlemesini önler.
Yeşil çay, kandaki glikoz değerlerini ayarlanmasını sağlayarak tip 1 türü diyabetlerin ilerlemesini önlemeye yardımcı olur. Böylece yeşil çay, kandaki glikoz değerini kontrol altında tutar. Fakat bir diyabet ilacı kullanıyorsanız yeşil çay kullanımını doktora danışmanız en sağlıklısı olacaktır.
2- Yeşil çay, kötü kolesterol değerini düşürür.
Yeşil çay içerisindeki polifenoller çok faydalı bir maddedir. Bir antioksidan olan bu polifenoller ile yeşil çay, kolestolün bağırsaklar tarafından emilimini önler ve vücuttan hızlı bir şekilde uzaklaştırılmasını sağlar. Böylece yeşil çay, LDL dediğimiz kötü kolesterol değerinin düşürülmesine, HDL iyi kolesterol değerinin de yükselmesine yardımcı olmuş olur.
3- Yeşil çay, cilt ve saç sağlığını korur.
Yeşil çayın içerisindeki antioksidanlar, vücutta bulunan hücrelerin hasar görmesini önlerler. Bu yüzden yeşil çay, cilt yaşlamasını geciktirir ve saç derisindeki kuruluğu gidererek kepek oluşumunu önler.
Yeşil çayın antiseptik özelliğini kaşınma veya şişme gibi rahatsızlıkları gidermek için kullanabilirsiniz. Yanıklar ve kesikler ile birlikte böcek ısırıkları gibi durumlarda antiseptik olan yeşil çayı üzerine dökebilir ya da yeşil çaylı pamuk koyabilirsiniz. Aynı zamanda yeşil çayın güneş yanıklarından korumaya yardımcı olduğu tespit edilmiştir.
4- Yeşil çay içmek kilo verdirir.
Gelelim en merak edilen maddeye. Yeşil çay nasıl kilo verdirir? Yeşil çay, metobolizmanın hızlanmasını sağlar ve böylece depolanan yağın yakılmasını sağlar. Ayrıca yağ hücrelerinden yağların harekete geçmesine yardımcı olan yeşil çayın içeriğindeki aktfi bileşikler bazı yağ yakma hormonlarını harekete geçirir. Tabii ki yeşil çay bunu tek başına yapamaz fakat diyetinize eklemeniz ile faydasını görürsünüz.
5- Yeşil çay iyi bir ağız bakımı sağlar.
Yeşil çay içeriğindeki polifenollerin bir faydası da ağız sağlığına yararlarıdır. Özellikle EGCG olarak kısaltılan bir polifenol, diş çürümelerini engeller, diş eti iltihaplarını geçirir, ağız kokusunu giderir, ağız içinde gelişecek kötü hücre çoğalmasını önler. Bu polifenolün faydaları nedeniyle diş macunu, gargarası gibi ürünlerde kullanılmaktadır. Yeşil çay, diş minesi üzerinde plak birikmesine neden olan bakterileri nötralize etmektedir.
6- Yeşil çay tansiyona iyi gelir.
Anjiyotensin, kan damarlarının daralmasına neden olan bir protein hormonudur. Vücutta kan basıncını ve sıvı dengesini korumaya yardımcı olur. Böbreklerden salgılanan renin enzimi sonucu ortaya çıkan bu hormon tansiyonun yükselmesine neden olur. Yeşil çay ise bu enzimlerin etkilerini yavaşlatıp tansiyon değerlerini normal düzeyinde tutulmasına yardımcı olur.
7- Yeşil çay, damar tıkanıklığını önler.
Yeşil çayı düzenli olarak tüketilmesi ile kötü kolesterol düzeyi düşer, aynı zamanda tansiyonu da normal değerlerinde tutar. Bu faydalarının sonucunda yeşil çay, ateroskleroz denilen damar tıkanıklığı riskini düşürmüş olur. Bu şekilde damar sağlığını koruyan yeşil çay, koroner arter hastalığı riskini önemli ölçüde azaltır.
8- Yeşil çay kanseri önler.
Yeşil çay ile kanser oluşumu arasında yapılan araştırmalar, bu sonucu doğrulamıştır. Bunu da yeşil çayın yüzde kırkını oluşturan polifenoller vasıtasıyla yapmaktadır. Hücre temizliği sağlayan ve hücre yenilenmesini destekleyen polifenollerin tümör büyümesini azalttığı ve ultraviyole radyasyonun neden olduğu hasara karşı koruduğu ortaya çıkarılmıştır. Yeşil çayın önlediği ya da tedavisine yardımcı olduğu tahmin edilen kanser türleri şu şekildedir;
Meme kanseri
Mide kanseri
Cilt kanseri
Yumurtalık kanseri
Mesane kanseri
Yemek borusu kanseri
Pankreas kanseri.
9- Yeşil çay bağışıklığı artırır.
Yeşil çay, içeriğindeki birçok bileşen ile vücudun bağışıklık sistemini güçlendirir. Antioksidan olması ile oksitleyici ve serbest radikallere karşı koruma sağlayan yeşil çay, bağışıklığı artırmış olur. Yeşil çaydaki EGCG'nin bir etkisi de burada kendini gösterir. Bu madde, düzenleyici t hücrelerinin sayısını artırma yeteneği ile bağışıklık işlevini iyileştirmeye ve otoümmün hastalıkların baskılanmasında yardımcı olur.
10 - Yeşil çay sindirim sağlığını korur.
Antioksidan içeren yeşil çay, bu yararlı bileşenler ile sindirim enzimlerin aktivitesini hızlandırır. Bu durum ise sindirim sistemi sağlığını koruduğu gibi düzenli kullanımında kabızlığı önleyici etkisi görülür.
11- Parkinson ve Alzheimer hastalıklarına karşı yeşil çay için.
Günde en az 2 fincan yeşil çay içenlerin algılama ve zihinsel işleyişlerinin içmeyenlere göre daha az olduğu araştırmalar sonrasında ortaya çıkarılmıştır. Yeşil çaydaki antioksidanlar Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklara karşı beyni koruyor. Bu hastalıkların oluşması dopamin üreten nöronların ölümü ile gerçekleşiyor. Yeşil çaydaki bileşenler ise nöronlar üzerinde koruyucu bir etki yaparak bu hastalıklara yakalanma riskini azaltabilir.
12- Yeşil çay HIV virüsünün yayılmasını durdurabilmektedir.
Yeşil çay içerisinde yüksek miktarda bulunan EGCG maddesi üzerine Japon bilim insanları bir araştırma yapmışlar. Bu araştırmada bu maddenin HIV virüsünün sağlıklı bağışıklık hücrelerine yapışmasını önlediği tespit edilmiştir. Bu durumda yeşil çayın tüketimi HIV virüsünün ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilir.
13- Yeşil çay alerjiye iyi gelir.
EGCG (epigallocatechingallate), antioksidan olan ve yeşil çayda olan bu madde, alerjileri hafifletir. Eğer alerjiniz var ise düzenli olarak yeşil çay içmeniz size iyi gelecektir.
YEŞİL ÇAYIN ZARARI VAR MIDIR?
Bu kadar faydalarını saydığımız yeşil çayın yan etkisi yok mu? Her besinde olduğu gibi aşırı tüketimi durumunda yeşil çayın bazı yan etkileri tespit edilmiştir. Uzmanların bu konuda uyarısı günde 5 bardak yeşil çaydan fazla tüketilmemesi yönünde. Eğer yeşil çayı fazla tüketirseniz şu durumlar ile karşılaşabilirsiniz;
Uyku problemleri
Sinir ve asabiyet
Reflü ağrısı
Baş ağrısı
Kulak çınlaması
Baş dönmesi
İshal ve kusma
Zihin bulanıklığı.
YEŞİL ÇAYI TÜKETMEMESİ GEREKEN KİŞİLER
Yeşil çayın düzenli olarak içilmesi birçok yönden faydalıdır. Fakat bazı durumlarda veya bazı hastalıklara sahip kişilerde yeşil çayı tüketmeden önce doktora danışmak gerekebilir. Yeşil çaydan uzak durması önerilen kişiler ve hastalıklar ise şöyle;
Anemi hastaları
Yüksek tansiyon hastaları
Kaygı bozuklukları olan kişiler
Karaciğer, mide ülseri ve böbrek hastaları
Kalp ritim problemi olanlar
Kemik zayıflığı olanlar
Kanama problemleri olan kişiler
Göz tansiyonu olan kişiler
Hamile ve emziren kadınlar
YEŞİL ÇAY İLE TERS ETKİ YAPABİLECEK İLAÇLAR
Aşağıda sıralanan gruptaki ilaçlar ile ters bir etkileşime giren yeşil çay, bazı sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Bu durumlarla karşılaşmamak için, aşağıdaki ilaçlardan herhangi birini kullanıyorsanız yeşil çay içmeden doktorunuza danışmanız tavsiye edilir.
Bazı antibiyotikler (Beta-lactam gibi)
Kalp ritmi düzenleyici ve kalp ilaçları
Anksiyete ilaçları (Diazepam ve lorazepam gibi)
Yüksek tansiyon ilaçları
Aspirin ve kan inceltici ilaçlar
Kemoterapi ilaçları
Lityum ilaçlar
Doğum kontrol hapları.
YEŞİL ÇAY NASIL HAZIRLANIR?
Yeşil çayın hazırlanması da oldukça pratiktir. Yeşil çay demlemek için izlemeniz gereken aşamalar şu şekildedir: 1 fincan yeşil çay için; 1 çay kaşığı (yaklaşık 5 gram) kuru yeşil çay yaprağı ile 1 fincan su yeterli olacaktır. Kaynatılan suyun 4-5 dakika kadar soğumasını bekledikten sonra, içerisine kurutulmuş yeşil çay yapraklarını ekleyiniz. 2-3 dakika beklettikten sonra süzgüden geçirip içebilirsiniz. Yeşil çayı suya ekledikten sonra fazla bekletmeyiniz. Aksi halde tadı acı olacaktır. Ayrıca, su yeni kaynamışken yeşil çayı eklemeyiniz. Çünkü yeşil çay için ideal sıcaklık 80-85 °C'dir.
