‘2023 ihracat hedefimiz 2 milyar dolar’

Hafta başı sohbetlerinin bu haftaki konuğu İzmir ve Ege Bölgesi'nin en önemli ihracatçı birliklerinden Ege Maden İhracatçıları Birliği (EMİB) Başkanı Mevlüt Kaya oldu. Pandemiden en çok etkilenen sektörlerden biri olarak 2020 yılını, madencilik sektöründeki gelişmeleri, hedeflerini ve Türk madenciliği hakkındaki düşüncelerini Yeni Asır'la paylaşan Kaya, "Ocak'ta Türkiye'nin doğal taş ihracatı bir önceki yılın Ocak ayına göre yüzde 4 gerileme yaşarken, EMİB yüzde 9'luk artışla 50 milyon dolar ihracata ulaştı. Blok ihracatımız geçen yıl yüzde 40 düşmüştü. Geçen yılın Ocak ayına göre şu anda yüzde 5'lik bir artış söz konusu" dedi.
EN AZ ZARARLA ATLATTIK
● Pandemi koşullarında geçen 2020 yılını nasıl değerlendiriyorsunuz? 2020 Ocak ayında maden sektöründe yüzde 22.7'lik bir artış vardı. Bu hem bizi hem de sektörü motive eden bir çıkıştı. Doğal taş özelinde en çok ihracat yaptığımız aylar Mart ve Nisan iken Ocak'ta bu artışı yakalamak heyecan vericiydi. Ancak hemen ardından maden ihracatının yüzde 40'ının yapıldığı Çin'de salgın başlayınca, ihracatımızda ani düşüşler yaşandı. Bir işyerinde yüzde 5'lik daralmayı tolere edebilirsiniz ama bir anda yüzde 38'lik düşüş idare edilebilecek bir durum değildi. Ankara'ya, ihracatçılara ve arkamızda duran Eximbank gibi kurumlara başvurarak süreci en az zararla atlatmaya çalıştık. Mayıs ayıyla birlikte kendimize gelmeye başladık. Yüzde 3 ve 7'lik daralmalarla bu sıkıntıların üstünden geldik. Blok ürünlerde oluşan yüzde 38'lik düşüşü, hızlı bir şekilde işlenmiş ürünlerle yüzde 25 tolere ettik. Ege Maden İhracatçıları Birliği (EMİB) olarak da doğal taşta 2020'yi artışla kapattık.
KATMA DEĞERLİ ÜRÜNLER
● Ekonomik daralmaya rağmen EMİB 931 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. 2021 yılındaki hedefiniz nedir? Ocak 2021'de doğal taş başarımız devam ediyor. Şu anda Türkiye'nin doğal taş ihracatı bir önceki yılın Ocak ayına göre yüzde 4'lük gerileme yaşarken EMİB olarak yüzde 9'luk artışla 50 milyon dolara ulaştık. İnanılmaz bir taleple karşı karşıyayız. Blok ihracatımız geçen sene yüzde 40 düşmüştü. Geçen yılın Ocak ayına göre şu anda yüzde 5'lik bir artışla bu 15 milyon dolardan 16 milyon dolara çıktı. İşlenmiş ürün ihracatımız ise yüzde 11'lik artışla 30.8 milyon dolardan 34 milyon dolara yükseldi. Katma değerli ürün hep hedefimizde. Madencilik sektörünün, vatandaşlarımızın sahip olduğu değerleri heba etme gibi bir lüksü yok. İtalya 100 kilo satarak bin dolar alırken, biz bin kilo satarak 100 dolar alıyoruz. Bizim çok hızlı şekilde İtalya gibi tasarım ve uç ürünlerle doğal zenginliklerimizi taçlandırmamız gerekiyor. Şu anda mimarlarla aynı dili konuşmaya başladık. Tasarımcılarla ciddi çalışmalar yapıyoruz. Kısa sürede değerde yüksek, miktarda az ihracat yapan, 10 milyar dolarlara ulaşan ve içinde ithal girdisi olmayan ürünler satmaya başlayacağız.

100'ÜNCÜ YILDA BÜYÜK KATKI

2023'te EİB'in 20 milyar dolarlık ihracat hedefi var. Siz ne kadar katkı sağlamayı planlıyorsunuz? Büyük bir aksilik olamazsa, 2023'te 100'üncü yılımızda Ege Maden İhracatçıları Birliği olarak EİB'e 1 buçuk-2 milyar dolarlık bir katkı sağlamayı planlıyoruz. Ama 1 buçuk milyar doları yakalayacağımızla ilgili hiç kaygım yok. Hedefimiz bu rakamı aşmak.

EGE'NİN KAYNAKLARI VE POTANSİYELİNİ İYİ KULLANMALIYIZ
Ege ve İzmir'in maden ihracatı açısından potansiyelini değerlendirebilir misiniz? Ege Maden İhracatçıları Birliği, özellikle doğal taş kümelenmelerinin yoğun olduğu bir coğrafyada. Afyon, Denizli, Muğla... Türkiye genelinde doğal taşı potaya koyduğunuzda, bunun yüzde 60-70'i Ege Bölgesi'ndeki kümelenmelerden. Çünkü Ege jeolojik açıdan doğal taş kaynaklarının olduğu bir alan. Doğal taşın taşınması zor, mümkün olduğunca madenin çıktığı yere yakın alanlarda tesisler kurmak gerekiyor. Ayrıca İzmir'in öne çıkmasında liman ve lojistik olanakların da etkisi var. Dolayısıyla şu anda kümelenmelerin olduğu alanlardaki birincil hedefimiz madencilikle ilgili doğal taş sektörünün üzerindeki algıyı bertaraf etmek. Amasız, sürdürülebilir madencilik. Burada kamu, ülke yararına bir cevher var. Bunu en doğru yöntemle nasıl çıkarır ve tekrar yeşile, çevreye kavuşturabiliriz, bunun çalışmalarını yapıyoruz. 165 civarında ülkeye ihracatımız var ve yeni pazar arayışlarımız sürüyor.

ALMANYA VE JAPONYAGİBİ MADENLERİMİZLE SANAYİ DEVRİMİ YAPALIM
Türk madenciliğiyle ilgili eklemek istediğiniz var mı? Dünyada Japonya ve Almanya'nın sanayi devrimleri madenleriyle olmuş. Yeraltı kaynaklarını ikinci dünya savaşından sonra hızla işleyerek inanılmaz bir sanayi devrimi yaratmışlar. Biz o dönemlerde maalesef bunlara değer veremedik. Ben hep şu hayali kuruyorum; dünyadaki 90 çeşit madenin 82'si Türkiye'de. Bundan 70-80 yıl önce Japonya ve Almanya'nın yaptığını neden biz yapmayalım. Daha güçlü bir teknoloji, daha geniş bir ufuk ve akıl devredeyken, bu değerlerimizle sanayi devrimimizi gerçekleştirebilir ve çıtamızı dünya sıralamasındaki ilk 10'lara 8'lere taşıyabiliriz.

Mert ALPDÜNDAR