Ebeveynlerin teknoloji kullanımı ile çocuklardaki ekran bağımlılığı arasında bir ilişki olduğu düşünülüyor. Ebeveynlerin sosyal medya, WhatsApp gibi platformlarda fazla zaman geçirmesi, çocukların da benzer davranışları model almasına ve ekran bağımlılığı geliştirmesine yol açabiliyor. Ancak bu durum, tek başına ebeveyn davranışlarına bağlı değil; teknolojinin hayatımızdaki yaygınlığı, dijital oyunlar, eğitimde teknoloji kullanımı ve sosyal etkileşimlerin dijitalleşmesi gibi birçok faktör de etkili. Türkiye'de yapılan bir başka araştırmada, ebeveynlerin yüzde 70'i günde 3 saatten fazla sosyal medya ve dijital platformlarda zaman geçirdiğini belirtiyor. Yine araştırmaya göre ebeveynlerin yüzde 50'si, çocuklarıyla geçirdikleri zamanın bir kısmında telefonla meşgul olduklarını kabul ediyor.
ARMUT DİBİNE DÜŞER
Anne babalar çocuklarına ekrana fazla bakmama telkininde bulunsalar bile çocuklar televizyon ve akıllı telefon ile olan ilişkilerinde ailesini rol model olarak belirliyor. Sonuçta "armut dalının dibine düşer" atasözünde olduğu gibi çocuklar ailelerinin davranışlarını taklit ediyor. Ebeveynler gözünü televizyon ekranından alamıyorsa, sürekli telefonla veya sosyal medyayla meşgulse, çocuklar da bu davranışı normalleştiriyor ve benimsiyor. Ebeveynlerin ekranlarla fazla meşgul olması, çocuklarla geçirilen kaliteli zamanı azaltabiliyor. Bu da çocukların kendilerini ekranlara yönlendirmesine neden olabiliyor. Bazı ebeveynler, çocuklarını oyalamak veya sakinleştirmek için ekranları kullanır. Bu durum, çocuklarda erken yaşta ekran bağımlılığına yol açabiliyor. Ekran bağımlılığı ve teknoloji kullanımıyla ilgili güncel istatistikler, özellikle pandemi sonrası dönemde artan dijitalleşmeyle birlikte dikkat çekici sonuçlar ortaya koyuyor. Türkiye'de yapılan bir araştırmaya göre, çocukların yüzde 60'ı günde 2-4 saat, yüzde 20'si ise 4 saatten fazla ekran karşısında zaman geçiriyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2-5 yaş arası çocukların günde 1 saatten fazla ekran karşısında kalmamasını öneriyor.
PANDEMİ SONRASINDA SORUNLAR ARTTI
Ancak birçok çocuk bu süreyi aşıyor. Ekran bağımlılığı olan çocuklarda dikkat eksikliği, uyku bozuklukları, obezite ve sosyal becerilerde gerileme gibi sorunlar daha sık görülüyor. Türkiye'de yapılan bir çalışmada, ekran bağımlılığı olan çocukların yüzde 30'unda dikkat dağınıklığı ve öğrenme güçlüğü tespit edildiği belirtiliyor. Pandemi döneminde çocukların ekran kullanım süreleri önemli ölçüde arttı. Türkiye'de yapılan bir araştırmaya göre, pandemi sırasında çocukların ekran kullanım süresi günde ortalama 6 saate kadar çıktı. Ebeveynlerin evden çalışma süreçleri de çocukların ekranlara yönelmesini tetikledi. Ebeveynlerin teknoloji kullanımı, çocuklarda ekran bağımlılığının artmasında önemli bir faktör olabilir. Ancak bu durum, teknolojinin hayatımızdaki yaygınlığı ve pandemi gibi dış etkenlerle de yakından ilişkilidir. Güncel istatistikler, hem ebeveynlerin hem de çocukların ekran başında geçirdikleri sürenin arttığını gösteriyor. Bu nedenle, dengeli bir dijital yaşam tarzı benimsemek ve çocuklara sağlıklı alışkanlıklar kazandırmak büyük önem taşıyor.
Sınırlamalara önce anne baba uyacak - Rol Model Olma:
- Kaliteli Zaman: Çocuklarla ekransız, kaliteli zaman geçirmek, onların ekran bağımlılığını azaltabilir.
- Sınırlar Koyma: Çocukların ekran kullanım sürelerine sınırlar getirmek ve bu sınırlara uymak önemlidir.
- Alternatif Aktiviteler: Çocukları spor, sanat, kitap okuma gibi ekran dışı aktivitelere yönlendirmek faydalı olacaktır.
