FED uzun süredir yaptığı gibi bu ayda da piyasalara dopingi verdi. Bir süre piyasalar aldığı bu dopingle Usain Bolt kadar hızlı olmasa da koşmaya çalışıyorlar. Aslında, piyasa aktörleri FED'in alacağı kadarları çok iyi biliyorlar. Daha doğrusu, ucuz para politikasından bir sapma olmayacağından asla şüphe duymuyorlar. Ama piyasaları yönlendirmek ve dalgalanmasını sağlayarak katmerli kazanç sağlamak için sanki kuşku duyuyorlarmış gibi davranıyorlar, FED'in rota değiştirebileceği izlenimi empoze etmeye çalışıyorlar.
FED Başkanı Ben Bernanke başkanlığında toplanan "Açık Piyasa Komitesi" basın duyurusunu yaptı. Kısa süre içinde de toplantı tutanaklarını yayımlayacaklar. Detaylara o zaman değiniriz. Ancak bu aşamada borsaların coşmasına neden olan kararlara genel bağlamda değerlendirelim...
Hemen şu notu düşelim; FED gevşek para politikalarına devam dedi. Devam dememesi için bir neden var mıydı ortada? Hayır yoktu. Çünkü bedava para saçma operasyonunu başlatırken öne sürdüğü gerekçelerde ve hedeflerde bir değişme olmamıştı. İşsizlik oranı halen yüksek seviyelerini koruyordu, büyüme hızı tatminkar seviyeye ulaşmamıştı. Üstelik bir süre daha ulaşmaya da niyeti görünmüyor.
Dolayısıyla, her ne kadar işgücü piyasasına düzelmeler gözlemleniyor olsa da FED şuan yüzde 7.6 seviyelerinde olan işsizlik oranını düşürmek için mevcut tahvil alımlarını sürdürecek. Aylık 40 milyar dolar özel kesim tarafından ihraç edilen "ipoteğe dayalı menkul kıymet", 45 milyar dolar da ABD Hazine kağıtları olmak üzere aylık toplam 85 milyar dolar enjekte edecek piyasalara. Bu hızı kesmezse yıl sonu itibarıyla FED'in bilanço büyüklüğü neredeyse 4 trilyon dolarlara yaklaşmış olacak. Aklınıza şu soru gelebilir: Bu kadar likidite enjeksiyonu enflasyona neden olmaz mı? Olmaz... Zira, o likidite ABD'de kalmayacağından, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere akacağından bir sorun olmaz.
Büyüme hızı yetersiz olduğu için mevcut politikalarla desteklenmesi gerektiğine vurgu yapıyor FED. Son çeyrek büyüme rakamı yüzde 1.7'de kalmıştı. Sanayi üretimindeki değişim yüzde 3.5'lerde. Bu yıl büyük olasılıkla yüzde 2'yi aşamayacak. 2014 büyüme hedefi ise yüzde 2.7 düzeyinde belirlendi. Büyümenin lokomotifi gayrimenkul sektörü olarak görüyor FED. Son değerlendirmesinde sektörde toparlanmanın olduğunu ancak yeterli olmadığının altını çiziyor. Ekonomik faaliyetlerde toparlanma tanısını aynı zamanda hane halkı harcamalarındaki hareketlenmeye ve firmaların sabit yatırım harcamalarındaki artışa dayandırıyor.
FED'in yanı sıra piyasalara coşku veren diğer faktör not artırım beklentisi. Başbakanın ABD gezisi öncesi olabilir ya da akabinde S&P ve Moody's den yatırım yapılabilir nota yükseltme haberi gelebilir büyük olasılıkla. Birkaç kez vurgulamıştım, derecelendirme kuruluşları tamamen siyasi karar verecekler ABD'nin telkinleri ile. Birkaç haftadır not artırım beklentileri satın alınıyordu, son olarak sürece FED de eşlik etti.
Toparlayacak olursak... Fitch'in yanına kısa süre içinde ikinci derecelendirme kuruluşu katılacak. Aynı zamanda, FED yüzde 0-0.25 aralığındaki faiz oranlarını koruyacak ve 85 milyar enjekte edecek her ay. Kamuoyu açıklamasında "ekonomiyi yakından izleyeceğiz, duruma göre tahvil alım tutarını aşağı çekebiliriz ya da yükseltebiliriz. Bir yerde belirsizlik yaratıyor.
Sözün özü, şimdilik piyasalar FED'in gerekirse 85 milyar dolarlık tahvil ve mortgage kağıtları alımını yükseltebiliriz ya da azaltılabiliriz açıklamasının "artırılabilir" kısmından ve not artırım beklentisinden yararlanıyorlar ve bir sürede yararlanacaklar. Hiç şüpheniz olmasın endeksi 90 binlere hatta biraz üzerine getirdikten sonra açıklamanın "azaltılabilir" kısmını kullanacaklar. FED, piyasa aktörlerinin ekmek kadayıfının üzerine kaymak koydu anlayacağınız...
