Türkiye İstatistik Kurumu'na (TUİK) göre geçen ay Tüketici Fiyat Endeksinde küçükte olsa da bir gerileme, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksinde ise çok az bir artış olmuş. Haziran ayında TÜFE yüzde 0,27 aşağı gelirken Yİ-ÜFE yüzde 0,07 yukarı çıkmış. Genel olarak değerlendirdiğimizde enflasyonun genel eğiliminin şimdilik aşağı yönlü hareketini koruduğunu söyleyebiliriz.
Öncelikle enflasyonun detaylarına bakalım, sonrasında piyasalara yansımasını değerlendirelim...
Talep enflasyonun göstergesi olan TÜFE geçen ayın veri sonrasında yıllık bazda yüzde 10,90 seviyesine geriledi. Nisan ayında yüzde 11,87 ile zirve yapmıştı. Son iki aydır düşüş eğilimine girmiş görünüyor.
TÜFE'nin ivmelenmesinde rol oynayan faktörlerin başında iç talebin canlanması, daha doğrusu bazı teşviklerle canlandırılması geliyor. Merkez Bankasının da altını çizdiği gibi tüketici kredilerindeki belirgin artış doğal olarak iç talebin genişlemesini sağlıyor.
Kredi imkanlarının artması sonucu kredi alanlar tüketim yaparak ekonomiyi canlandırıyorlar.
Bu yüzden yılın ilk çeyreğinde büyüme hızı beklentilerin üzerinde yüzde 5 seviyesinde gelmişti.
GIDANIN ETKİSİ
İç talebin canlanmasının yanı sıra gıda enflasyonu da TÜFE'yi tetikliyordu. Arz yönlü etkiler ne yazık ki gıda fiyatlarının yüksek seviyelerde kalmasına neden oluyordu.
Ancak gıda fiyatlarının Haziran ayında yüzde 1,06 düştüğünü görüyoruz. Yine de yıllık bazda gıda fiyatları yüzde 14,34 ile TÜFE'nin üzerinde seyrediyor. Hatta taze meyve ve sebze fiyatları enflasyonu yüzde 20'ler seviyesini aşıyor. Giyim, ev eşyaları ve haberleşme kalemlerinin düşük düzeyleri ortalamayı aşağı çekiyor.
Gelelim maliyet enflasyonu Yurtiçi ÜFE'ye... Maliyet enflasyonunu yükselten en temel faktör birikimli kur etkisi idi. Kurlar yükseldikçe ithal fiyatları da paralel olarak yükseliyordu. Her ne kadar son aylarda kurların ateşi düşmüş olsa da Yİ-ÜFE üzerindeki gecikmeli etkisi devam ediyor.
Kurların yatay seyretmesi halinde büyük olasılıkla önümüzdeki aylarda Yİ-ÜFE'deki gerilemeye tanık olacağız.
Merkez Bankasının para politikasında dikkate aldığı Özel Kapsamlı TÜFE C ve D gruplarındaki yıllık artış oranı sırasıyla yüzde 9,20 ve 8,98 seviyelerinde gerçekleşmiş. Bu durumda Merkez Bankasına biraz marj açılmış gibi görünüyor. Tam da bu noktadan enflasyonun piyasalara etkilerine geçelim...
FAİZ İNERKEN KURLAR HAREKETLENİR
Merkez Bankası son Enflasyon Raporunda yıl sonu enflasyon beklentisini yüzde 70 olasılıkla yüzde 7,3 ile yüzde 9,7 ve orta noktasının yüzde 8,5 seviyesinde olacağını duyurmuştu. Eğer beklentisi tutarsa, Merkez Bankası, hazır kurlarda sakin giderken, ağırlıklı ortalama fonlama oranını aşağı çekmeyi tercih edecektir. TL faiz oranlarının diğer bir açıdan TL getirilerinin hafif aşağı gelmesi kısa vadede kurların yukarı doğru hareketlenmesini sağlayabilir. Malum, kurların tansiyonunun düşmesinde dışsal faktörlerin yanı sıra TL getirisinin oldukça tatminkâr olmasıydı. Tahvil faiz oranlarının da kısmen inmesi tahvil pozisyonundakilerin tahvillerinin değerlenmesi anlamına gelecek. Özetle, enflasyonun düşmesi ve buna tepki olarak Merkez Bankasının TL maliyetini indirmesi ile kısa vadede kurlar, tahvil değerleri ve Borsa hafif yukarı gelebilir. Tabi Merkez Bankası sadece enflasyona göre değil ağırlıklı olarak FED ve sermaye akımları gibi unsurları da göz önünde bulunduruyor para politikası kararlarında...