Kasım ayında enflasyon verileri beklendiği gibi yönünü hafif yukarı çevirmiş durumda. Eylül ve Ekim aylarında yüksek baz etkisi ile belirgin bir şekilde düşecek, baz etkisinin ortadan kalkması ile yılın son iki ayında da enflasyon tekrardan yükselecekti. Nitekim tahminler büyük oranda gerçekleşti. Aralık ayı enflasyonu ise benzer şekilde biraz artmış olacak ve yılı hem hükümetin hem de Merkez Bankası'nın beklentilerine paralel bir şekilde yüzde 12'ler civarında manşet enflasyon oranı ile kapatacak.
Daha önceki yazılarımızda da vurguladığımız gibi geçen sene yüzde 20'ler dolayında yüksek enflasyona tanık olmamızın iki temel nedeni vardı. Birincisi birikimli kur etkisi, ikincisi ise gıda fiyatları idi. Her iki faktörde zayıflayınca enflasyon oransal olarak gerilemiş oldu.
TÜİK tarafından açıklanan verilere kısaca göz atalım...
Bireylerin talepleri sonucu ortaya çıkan ve talep enflasyonu olarak Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) geçen ayda yüzde 0,38 artmış geçen ay. TÜFE'nin düşük seviyelerde gelmesinde ilginçtir yüzde 0,22 aylık artış ile gıda ve alkolsüz içecekler grubu etkili oldu. Aynı şekilde Kasım ayında alkollü içeceklerin fiyatının değişmemiş olması, eğitim, sağlık, oteller, lokantalar ve çeşitli mallardaki fiyat artışlarının yüzde 0,20'lerde kalması da geçen ayın talep enflasyonun bu seviyelerde kalmasında belirleyici olmuşlar. Kasım ayı verileri ile geçen yılın aynı ayına göre TÜFE enflasyonu yıllık bazda yüzde 10,56 oranına yükseldi. 12 aylık ortalama oran ise 15,87'lerde.
MALİYETLER HAFİF DÜŞMÜŞ
Gelelim üreticileri daha yakından ilgilendiren enflasyon göstergesi Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksine...
Maliyet enflasyonunu yansıtan Yİ-ÜFE geçen ay yüzde 0,08 düşmesi sonrasında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,26 seviyesine gelmiş. 12 aylık ortalama ise yüzde 19,68'lerde... Yİ-ÜFE'nin gerilemesinde aramalları katkı yapıyor. Bu arada dayanıklı tüketim malları yüzde 7,34, sermaye malları yüzde 7,38 düzeylerinde seyretmiş. Enerji Yİ-ÜFE'nin alt gruplarından en fazla yükseliş gösteren sektör olmuş. Bu grubun 12 aylık ortalama artışı yüzde 27,18'leri buluyor.
Enflasyon verileri sonrası ilk aklımıza gelen Merkez Bankası'nın politika faiz oranını indirir mi sorusu oluyor. Yanıtlamaya çalışalım... Merkez Bankasının para politikalarında dikkate aldığı çekirdek enflasyon oranları Kasım ayında yüzde 9,9'a indi.
Aynı şekilde C grubu özel kapsamlı TÜFE verileri sırasıyla yüzde 9,38'de.
İNDİRİM ORANI NE OLUR?
Gelecek ayın 12'sinde Para Politikası Kurulu toplantısı var. Bu sefer diğer toplantılardaki gibi önce değil FED'den sonra yapacak toplantısını. Yani FED'in faiz kararını ve vereceği mesajları masasında olacak. Çok büyük olasılıkla faiz oranını aynı seviyede tutacak FED. Ancak son toplantıda yeni yılın programı ile ilgili ipuçlarını bekleyeceğiz. Başkan Powell Ekim toplantısında şahin ton diyebileceğimiz sinyaller vermiş, şimdilik faiz indirimi olasılığının gündemlerinde olmadığını belirtmişti. Dolayısıyla FED'den Merkez Bankası'na pek hayır yok.
Türkiye'nin risk primi göstergesi CDS halen yüksek seviyelerde. 300 baz puanın bir türlü altına inemedi. Bu durumda enflasyon artı risk primi formülünü uygulandığında en fazla 150 baz puanlık bir marja sahip olacak Merkez Bankası. Yani politika faiz oranının yüzde 14'den 12,5'a inmesi gerekiyor. Ancak Merkez Bankası ekonomiyi canlandırmak ve konut gibi bazı sektörlerde zorda olan firmaların borçlarını daha rahat çevirebilmeleri için 150 baz puanın üzerinde bir indirim yapabilir.