Özellikle son aylarda yatırımcıların enflasyon karşısında tasarruflarını koruma çabalarının artması finansal araçların reel getirilerini daha da önemli hale getirdi. Bu yüzden TÜİK'in her ay yaptığı "finansal araçların reel getirileri" çalışmasına mümkün olduğunca değinmeye çalışıyorum. Geçen hafta duyurduğu Aralık ayına ait verilere göre artık alışageldiğimiz gibi BİST 100 yine zirveyi diğer araçlara kaptırmadı. Ancak diğer araçlarla ilgili bu sefer karşımıza çıkan resim gerçekten dikkat çekici...
Genel resimden önce zirveyi kaptırmayan borsaya değinelim. Her ne kadar hisse senetleri geçen yılı yüzde 200 civarında yükselişle kapatmış olsa da yeni yıla iyi başlayamadı. Yılın ilk iki haftasındaki kaybı ne yazık ki iki hanelere ulaştı. Hatta Eylül'deki en yüksek seviyesine göre yüzde 18 gerileme söz konusu. Aynı şekilde işlem hacmi de geri çekildi. Bu ay içindeki düşüş yüzde 4,3 seviyesine gelmiş.
DİKKAT EDİLECEK FAKTÖRLER
Borsadaki gelişmelerle ilgili bazı gerçeklerin altını çizmemizde fayda var. Birincisi şu; borsada işlem yapanların kompozisyonunda bireysel yatırımcıların ağırlığı kurumsal yatırımcılara göre belirgin bir şekilde yükseldi. Oysa sağlıklı ve derin piyasalarda fonlar gibi kurumsal yatırımcılar ağırlıkta oluyor. Çünkü kurumsal yatırımcılar düşüşte panikleyip satışa geçmiyorlar ya da yükselişte coşup önüne gelen hisse senedini almıyorlar. Tamamen bilimsel yöntemlere göre alım satım kararı verdikleri için borsalar adına adeta dalga kıran görevi yapıyorlar. Yani fiyat dalgalanmaları onlar sayesinde dar bant aralığında kalabiliyor.
Gelelim ikinci faktöre... Hatırlayacağınız gibi bu konuya değindiğim yazımda borsanın bu denli yükselmesinin balon olmadığını ve içinin dolu olduğunun altını çizmiştim. Gerçekten risk ve belirsizlikler yüzünden ciddi kan kaybetmiş hisse senetleri fiyat düzeltmesi yapmış ve olması gereken değerlere yaklaşmıştı. Dolayısıyla bundan sonra borsa yatırımcılarının dikkat ve daha seçici olmaları gerekiyor. Hisse senedi değerlemesinde dikkate aldığımız fiyat kazanç oranı ve piyasa defter değeri BIST 100 için sırasıyla 6,5 ve 1,83'lere ulaştı. Bu verileri dikkate aldığımızda borsanın kayıplarını büyük oranda geri aldığını söyleyebiliriz.
Ancak bazı sektörler, bankacılık ve holdingler gibi halen yukarı yönlü marjlara sahipler. Çünkü bu fiyat kazanç oranı halen 5'in, piyasa defter değeri 1'in altında olan hisse senetleri mevcut...
BU AY DA RESİM DEĞİŞMEZ
Üçüncü faktör oldukça kritik... Mevduat ve tahvil gibi TL enstrümanlarının reel getirileri bir süre daha tatminkar düzeylere çıkamayacak. Bu yüzden borsadan çıkacak likiditenin adresi döviz ve altın olabilir. İşte kritik nokta tam da burası... Dolayısıyla borsanın yaklaşık 1 yıldır üstlendiği bu hayati rol bir süre daha devam etmeli ki kurlar üzerinde fazla basınç oluşmasın.
Son olarak genel resme değineyim. İlk kez Aralık ayında tüm finansal araçların enflasyon sonrası getirileri sıfırın üzerine çıkmış.
Aslında şaşırmamak lazım... Zira Aralık ayında enflasyon yüzde 1'in çok az üzerinde geldiği için bir enstrümanın yıllık bazda yüzde 12 getiri sağlasa bile aylık düzeyde artıya çıkması yeterli oluyor. Geçen ay borsayı tahviller ve altın izlemiş. Dolar, Euro ve TL mevduat hesapları da kıl payı negatiften kurtulmuşlar. Büyük olasılıkla içinde bulunduğumuz ayda da yukarıda özetlediğim resme bir kez daha tanık olacağız.