Türkiye'de senelik izinler konusunda son dönemde önemli düzenlemeler yapıldı.
Özellikle en fazla üçe bölünen izinlerdeki bu sınırın kalkması milyonlarca vatandaşı rahatlattı.
Artık çalışanlar ilk 10 günü kullandıktan sonra kalan izinlerini isterlerse 1'er gün olarak bile kullanabiliyor.
Avrupa Adalet Divanı geçtiğimiz günlerde Türkiye'nin de uymak zorunda olduğu çok önemli iki karar aldı.
Bunlardan birisi izinlerle ilgili, diğeri ise mesailerle...
Türkiye'de milyonlarca çalışanı ilgilendiren bu kararların detaylarına bakalım.
RAPOR EKLENİYOR
Türkiye'de mevcut uygulamada senelik izin sırasında rahatsızlanan çalışanların rapor almalarıyla ilgili açık bir düzenleme yok. İşçilerin raporları kimi zaman izne eklenirken işveren ile bu konuda tartışmalar da yaşanıyor. AB bünyesindeki en yüksek mahkeme Avrupa Adalet Divanı'nın aldığı karar göre, yıllık izni sırasında rahatsızlanan çalışanın hasta olduğu günler izin olarak sayılmayacak. İşçi isterse bu günleri daha sonra izin olarak kullanabilecek ya da iznine ekleyebilecek.
Eğer işin aksaması ortaya çıkacaksa belirlenen dönüş tarihinde dönüp izni daha sonra kullanması gerekecek. Rapor iznin bitiminde devam ediyorsa bu kez rapor bitiminde dönecek.
İLK VE SON İŞ MESAİDEN
Avrupa Adalet Divanı'nın aldığı ikinci karar ise belli bir ofise bağlı çalışmayan, pazarlamacı, tamirci, teknisyen gibi mesleklerdeki çalışanları yakından ilgilendiriyor.
Bu arkadaşlarımızın sabah ilk göreve giderken ve akşam son işe giderken harcadıkları zamanlar da mesaiden sayılacak.
Birçok işveren bu süreleri dikkate almıyordu.
Örneğin bir elektrik teknisyeni için sabah 9.30'da bir randevuya gitmesi istenmişse, evden çıktığı saatten itibaren mesaisi de başlamış olacak.
Yine son işte de eve gittiği saat bitiş vakti sayılacak.
Türkiye'de haftalık çalışma saati 45 saat olarak belirlenmiş durumda. Bunun üzerindeki saatler fazla çalışma olarak kabul ediliyor ve yüzde 50 fazla ücretlendiriliyor.
Fazla çalışmada, günlük çalışma süresinin 11 saati geçmemesi şeklinde belirleniyor.
ASKERLİK YAPMAK ŞART
Emeklilik hesabı yapılırken askerlik borçlanmasının etkisini yazınızdan okudum.
Ben bazı rahatsızlıklarımdan dolayı askerden muaf tutulmuştum. Buna rağmen ödeme yapabilir miyim?
Emrullah TEKİN
Askerlik borçlanmasından maksat askerlikte geçen sürelerin primlerinin ödenerek sigortalılıktan sayılmasını sağlamak. Dolayısıyla bunun için askerlik yapmış olmak gerekiyor. Böylece süre ve tarih de belirleniyor. Askerlik yapmadığınız için borçlanma imkanınız da maalesef yok. Ayrıca yaşınızın geri çekilebilmesi için askerliğin sigortadan önce olması şartı aranıyor. Bunu da hatırlatmış olalım. Benzer şekilde doğum borçlanması yapmak için de doğumun gerçekleşmesi ve borçlanılacak sürede çocuğun yaşaması gerekiyor. Burada da sigortadan sonraki doğumlar borçlanılabiliyor.
MUTLAKA BİLDİRİN
5 aydır işsizlik maaşı alıyorum. 5 ay daha alma hakkım var. Yalnız şimdi iş buldum ve işe gireceğim.
Acaba maaşım kesilir mi? Musa K.
İşsizlik ödeneği alırken çalışmaya başlayanların, 1 gün bile olsa iki hafta içinde Türkiye İş Kurumu'na giderek bunu bildirmeleri gerekiyor. Başvurunuz sonrası işsizlik maaşınız kesilecektir. Yeniden bir işsizlik ödeneğine hak kazanamayacak şekilde işinizi kaybederseniz başvurup kaldığı yerden ödeneğinizi alırsınız. Eğer durumu bildirmezseniz kurum tespit ettiğinde ödeneği keser. Eğer haksız yere ödenmiş maaşlar varsa bunları da faiziyle geri alır. Bu durumda kalan maaşlarınızı alma hakkınız da ortadan kalkar. Zor durumda kalmamak için durumu hemen bildirmenizi öneririm.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
20.11.1967 doğumluyum, 10.05.1995'de tarım Bağ-kurlu oldum. 2010 yılından bu yana da esnaf Bağ-Kurlu'yum. Ne zaman emekli olurum?
Tarım ve esnaf Bağ-Kur hesabında bir fark bulunmuyor.
İlk sigorta olduğunuz tarihe göre 9000 gün ve 55 yaş şartlarınız bulunuyor.
Priminizi yazmamışsınız.
Primi tamamlayıp 20.11. 2022'de emekli olursunuz
11.05.1964 doğumluyum. 01.01.1988 yılında sigortalı oldum. Şu anda 3.200 günüm var. Ne zaman emekli olabilirim?
Münevver ŞAHİN
20 yıl 44 yaş ve 5225 prim günü şartlarına tabisiniz.
Yaş ve yılla ilgili sıkıntı yok ama prim eksik. Ya çalışıp primi dolduracaksınız ya da 3.600 güne tamamlayıp 58 yaşınızı bekleyeceksiniz.
21.11.1970 doğumluyum.
01.10.1992'de sigortalı oldum. 6 bin günden fazla primim var. Ne zaman emekli olurum? Burak SARIYILDIZ
25 yıl 53 yaş ve 5600 prim şartlarınız var. Priminiz tamam yılınız 2017'de dolacak. Emekli olacağınız tarih 21.11.2023 olacak.