Övünmek gibi olmasın, biraz Afganistan'ı bilirim. Doğusundan batısına, güneyinden kuzeyine neredeyse ayak basmadığım yeri kalmadı bu talihsiz ülkenin. Halkını oluşturan birbirinden farklı etnik toplulukları, onların birleşen ve ayrılan yanlarını da görme imkanı oldu bu arada. Aşağıda yapacağım tespitleri de bu ülkeyi tanımanın verdiği özgüvenle yapacağım.
Birinci tespit: ABD Başkanı Obama, seçim kampanyasında halkına bir taahhütte bulundu. Dediği şuydu: Irak'tan çekileceğiz, Afganistan'a yükleneceğiz."
Nitekim dediğini şimdi yapıyor. Başkan olduğu günden bu yana ABD'nin Afganistan'daki askeri varlığını 36 binden 70 bine çıkardı; şimdi 30 bin asker daha gönderiyor. Bu tercihe bir bakıma mecburdur Obama. Zira halkına somut bir dış politika başarısı sunmak zorunda. Bu nedenle sadece bu ülkeye Amerikan askeri göndermekle kalmıyor, Türkiye gibi NATO üyesi ülkelerden savaşacak asker talebinde bulunuyor. Yani, Afganistan meselesi Obama için hayat memat meselesi olmuş durumda.
İkinci tespit: Afganistan Türkiye açısından da son derece kritik bir mesele haline gelmiştir. Türkiye'nin Afganistan'daki varlığı bir Afgan kurtuluş savaşını önleyen en önemli neden. Umalım ki Amerikalılar bunu biliyorlardır. Bugün Taliban başkent Kabil'e saldırmıyorsa, bunun nedeni oradaki Türk birliği ve Türkiye'nin bu ülke halkı üzerindeki olağanüstü saygınlığıdır.
Diğer taraftan, anlaşılıyor ki, ABD ve Obama Türkiye'den muharip asker konusunda fedakarlık talep edecek. Hemen söyleyelim ki bu talebin kabulü mümkün değildir. Böyle bir şey akılsızca olur, en başta da ABD'nin oradaki varlığı açısından tehlikelidir. Çünkü, Türkiye orada şimdiki statüsü ile bir denge unsurudur.
***
Bu arada Obama'nın Türkiye'nin önüne başta PKK konusu olmak üzere, çeşitli sorunlarla ilgili çok cazip destekler koyacağı şimdiden öngörülebilir.
Ancak Başbakan'ın önüne hangi cazip teklif konursa konsun, bunların hiçbirini kabul edemez. Çünkü, Başbakan Erdoğan'ın Afganistan meselesini ve Türkiye'nin özel durumunu çok iyi bildiğine eminim. Erdoğan'ın Obama'ya en fazla söyleyeceği şudur ve o da makuldür: "Bak arkadaş, sana istediğin kadar asker göndereyim; ancak benden bir tane bile muharip asker isteme, çünkü bu imkansız."
Aslında bir başka açıdan da bakınca Erdoğan'ın elinde olağanüstü bir dış politika avantajı var. Türkiye'nin Afganistan'da normalleşme ve demokratikleşme sürecinde bu statüsüyle önemli misyonlar üstlenebileceğini, bunun da ABD çıkarlarına aykırı düşmeyeceğini iyi anlatabilirse, Türkiye birdenbire Amerikan yönetiminin en hayati meselesinde kilit ülke konumuna gelebilir.
***
Yazıma, "Dikkat Türkiye" diye başlık koymamın nedeni şu: Türk milleti çok büyük bir millet. İşte taa Güney Asya'da bir ülke olan Afganistan'da en belirleyici güç Türkiye. Koskoca Amerika ve onun Başkanı Türkiye'nin Başbakanı ile boşuna görüşmek istemiyor. Çok iddialı bir tespitte bulundum yazımın içinde. Türkiye Afganistan'dan askerimi çekiyorum dediği an, oradaki durum Hıristiyanlara karşı bir "cihat"a dönüşür. Bu Türkiye'nin elini çok güçlendiren bir durumdur; tabii çok fahiş yanlışlar yapılmaz ve gereksiz maceralara girilmezse.
İlgiyle izlemeye devam edeceğiz.