Bu çerçevede bir yazıyı belki ilk defa okuyorsunuz. Çünkü bu çok yanlış anlaşılan ve fazlasıyla siyasi tartışmalara konu olan bir hesaplama. Ama hayli önemli, hatta çok stratejik. Ben bugün siyasi görüş ve mülahazaların tamamen dışında kalarak bir değerlendirme yapacağım.
Elbette karşı çıkanlar olabilir. Farklı düşünenler olabilir. Tabii itiraz edenler varsa, kendilerinden istatistiki rakam ve somut veri beklerim. Aksi halde bu tartışmanın bir değeri olmaz.
TANIMLAMA ÇOK ÖNEMLİ
- Peki tarımsal üretim değeri yani hasıla nedir?
Önce buradan başlayalım. Bitkisel ve hayvansal ürün fiyatları, çiftçinin ürettiği veya yetiştirdiği ürünleri aracı kullanmadan toptan veya perakende satması ile oluşan birim fiyatları, yani çiftçilerin eline geçen fiyatları ifade ediyor. Fiyatlar, ürünlerin üretim dönemlerine göre derlenirken, üretim değeri ise üretim miktarı ile birim fiyatın çarpılmasından elde ediliyor. Gördüğünüz gibi 'tanım' çok açık. Tüm dünyada geçerli olan genel hesaplama şekli de böyle. TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) de söz konusu hesaplamayı böyle yapıyor. Sadece bazı ülkelerde bitkisel üretim hesaplanırken, 'çayır ve mera ürünleri' de dikkate alınıyor.
Fakat bizde bu uygulamaya yer verilmiyor.
Eğer yer verilseydi, ulusal tarımsal hasıla daha da yüksek çıkıyor olacaktı. Buna göre, TÜİK diyor ki; Türkiye düzeyinde, Bitkisel Üretim Değeri + Hayvansal Ürün Üretim Değeri + Canlı Hayvanlar Üretim Değeri = Tarımsal Üretim Değeridir!
DÜNYA TARIM LİGİ
- Şimdi sadede gelirsek; 2018 yılı itibarıyla Türkiye'nin Tarımsal Üretim Değeri, Bitkisel Üretim Değeri 158,9 milyar lira, Hayvansal Ürün Üretim Değeri 79,1 milyar lira ve Canlı Hayvanlar Üretim Değeri 146,2 milyar lira yani toplamda 384,2 milyar lira olarak gerçekleşmiş durumda... Bu rakamı uluslararası düzeyde geçerli kılmak için Amerikan dolarının 2018 yılı ortalama değeri olan 4,82 liraya bölüyoruz. Çıkan sonuç 79,7 milyar dolardır! Bu gerçekten çok önemli bir performanstır. O kadar ki Türkiye'yi dünya tarım liginde 7'nci sıradan 6'ncı sıraya yükselten bir başarıdır. Konuyu fazla ayrıntıya sokmamak için ilk 10'da bulunan diğer ülkeleri ve rakamları yazmıyorum.
Ama fırsat olduğunda bu hususta sizlere çok daha geniş bilgi vereceğim.
TARIMSAL ÜRETİMİN BÜYÜKLÜĞÜNÜ İFADE EDER
- Sonuç olarak, tekrar vurgulamak isterim, tarımsal üretim değeri yalnızca performansı gösterir. Bir ülkede üretim çeşitliliği ile birlikte tarımsal üretimin büyüklüğünü anlatır. Yine altını çizerek söylüyorum, çiftçinin ekonomik durumu ve refah düzeyi hakkında açıklayıcı bilgi vermez. Daha önce Hindistan örneğini söylemiştim. Bu dev ülke yüzölçümü ve büyük nüfusunun yanı sıra tarımsal üretim gücü ile Çin ve ABD'den sonra 3'üncü sırada gelir. Ne var ki halen dünyada aşırı yoksulluk içinde yaşayan insanların dörtte biri Hindistan'dadır. Ayrıca tarım kesiminde de yaygın ve aşırı yoksulluk maalesef ön plandadır. Türkiye'de tarımın ciddi yapısal ve konjonktürel sorunları vardır ama böyle bir tablo yoktur.