Kitap okuma alışkanlığı insan kaynaklarının öğrenim gereksinimlerini karşılamaları, kültürel değişimi algılamaları ve dünyayı tanımaları açısından çok yararlı katkılar sağlıyor. Ancak okunacak kitabın ve yazarının seçimi önemli bir konu. Öyle gelişigüzel kitap okumanın bir yararı yok. Amaç, çağdaş gelişmelerin gerisinde kalmamak. Kitap okumak zamanı boşa harcamaya neden olmamalı.
Öğrenmek istediğiniz konu ve içeriği belirledikten sonra çeşitli kitaplar arasından okuyacağınız kitabı seçmeniz gerekiyor. Okuyacağınız kitabın anlam bütünlüğünü ya da vermek istediği büyük resmi görebilmek için kitabın sayfalarında birkaç dakika göz gezdirmekte, bir başka deyişle ön okuma yapmakta, yarar var.
OKUMA BECERİSİ
Yazarın konuyu ele alış biçimini, yazı dilini ve anlatım yeteneğini incelemek gerekiyor. Yalın ve akıcı bir anlatım yöntemi okurların konuyu daha kolay anlamalarına ve zihinsel gelişimlerine katkıda bulunuyor. Kimi yazarlar çok ayrıntıya girip okurların ilgisini dağıtabiliyor. Her yazarın yazdığı kitaba verdiği emek ve sağladığı katkı aynı düzeyde olamıyor. Bu nedenle okunacak kitabın ve yazarının seçimi büyük bir önem taşıyor.
Bir sonraki aşamada kitap okumayı iyi bilmek gerekiyor. Verimli ve etkili okuma becerisine sahip olmak önemli bir nitelik. Kelime kelime okumak yerine anlayarak hızlı okuma yeteneğimizi geliştirmeliyiz. Önce hangi konularda ve ne amaçla okumak istiyoruz? Ona karar vermeliyiz. Kitapta ayrıntılara dalıp bütünü kavrayamaz duruma düşmemeliyiz. Yavaş ve verimsiz okuma alışkanlıklarından kurtulmak için bireyler sahip oldukları doğal yeteneklerini daha iyi değerlendirmek zorunda. Verimli ve etkili okuma becerisini geliştirmek için ilk atılacak adım okumaya daha çok zaman ayırmak ve okuma alıştırmaları yapmak.
Ülkemizde kitap okuma alışkanlığı genel olarak çok az. Japonya'da toplumun yüzde 14'ü, Amerika Birleşik Devletleri'nde yüzde 12'si, İngiltere ve Fransa'da yüzde 21'i düzenli kitap okurken, Türkiye'de bu oran on binde bir. Türkiye'de bireylerin yayınları izleme oranları da şöyle: dergi okuma oranı yüzde 4, gazete okuma oranı yüzde 22, radyo dinleme oranı yüzde 24, televizyon izleme oranı ise yüzde 95.
Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Rapor'unda kitap okuma oranında Türkiye 173 ülke arasında 86. sırada yer alıyor. Çeşitli ülkelerde kişi başına ortalama kitap okuma sayıları ise şöyle: Bir Japon bir yılda ortalama 25 kitap okuyor, bir İsviçreli bir yılda ortalama 10 kitap okuyor, bir Fransız bir yılda ortalama 7 kitap okuyor. Türkiye'de ise 6 kişiye yılda 1 bir kitap düşüyor.
SEVMEK GEREKLİ
Kitap yaşamdaki en değerli varlıklar arasında yer alıyor. Genç kuşağa okuma alışkanlığı kazandırılmasında anne babanın rolü çok önemli. Anne ve baba evde bir kitaplık oluşturarak çocuklara oyuncağın yanı sıra kitap sevgisini de aşılamalı. Genç kuşaklarda kitap okuma alışkanlığının artırılmasında rol oynayan başka etkenler de var. Bunların başında yaşadığı toplum, eğitim gördüğü okul ve öğretmenler geliyor. Özellikle gençler arasında okuma sevgisinin artırılması gelecekte toplumsal kültür, bilim ve sanat açısından önemli katkılar sağlayacak.