2011 yılında yaşanan siyasi ve ekonomik olaylar borsaları öylesine bunaltmış ki, bu yılın ilk aylarında gelen olumsuz haberler borsaların keyfini kaçırmaya yetmiyor. Uzun süredir yapay solunum cihazına bağlı yaşayan Yunanistan iflasa bir adım daha yaklaşıyor, Avrupa maliye bakanları toplantıyı terk ediyor, derecelendirme kuruluşları belediyelerin toplu nikah törenleri gibi toplu not indirim törenleri yapıyor, Türkiye'de uzun aradan sonra yeniden iki haneye ulaşmış enflasyon, tarihi rekor kırmış ithalat ve cari açık rakamları açıklanıyor, "eyvah borsalar hızla düşer" diyorsunuz, bırakın olumsuz tepki vermeyi yükselişini sürdürebiliyor. Aslına bakarsanız, yokuş aşağı giden freni patlamış kamyondan hiç farkı yok borsaların. Tamamen bilimsel zeminden uzaklaştığından teknik analiz ve temel analizler ile sağlıklı tahminler yapmak iyice zorlaştı. Kısacası fala kaldı işimiz.
Piyasalarda yılbaşından bu yana ılık rüzgarların esmesi herkeste "2012 beklendiği gibi kötü bir yıl olmayacak" algısı yarattı. Doğru, belki geçen yılın son aylarında yapılan kriz senaryoları kadar kötü olmayacak ama bu öngörüyü şu ekonomik koşullar altında yapmamız çok doğru olmaz. Nedenlerine kısaca göz atalım...
LİKİDİTE ENJEKSİYONU
Borsaların coşmasına neden olan en temel faktör, gelişmiş ülke merkez bankalarının uyguladıkları para politikaları. Draghi, Avrupa Merkez Bankası başkanlık koltuğuna oturduğundan bu yana politikaların odak noktasına "finansal istikrarı da" ekledi. Bu yüzden enflasyonu biraz göz ardı ederek gevşek para politikaları uygulayıp borç sorununu çözmeye öncelik veriyor. AMB, FED'den farklı yöntemle piyasalara likidite veriyor. Uzun vadeli repo operasyonu (LTRO) ile bankaları 3 yıl vadeli fonluyor. Birinci ihaleyi yaptı, bu hafta da ikinci ihaleyi yapacak, yarım trilyon euroya çıkabilir talep. Ne kadar yüksek talep gelirse gelsin Draghi kendinden emin görünüyor, talepleri karşılarız iddiasında bulunuyor. Faiz oranı ise yüzde 1.
FED açık piyasa işlemleri ile bankalara kaynak aktarıyor. Yani, tahvil alıp karşılığında para veriyor. Hatırlamamızda fayda var, bu yıl içinde yaklaşık 58 milyar dolar enjekte etmiş FED. Son toplantı sonrası Bernanke "İhtiyaç durumunda üçüncü miktarsal genişleme yapabiliriz" açıklamasını yaptı. Ancak, toplantı tutanakları bunun çok da kolay olmayacağını gösteriyor muhalif görüşlere göre. Tabii, Kasım seçimleri ve Obama'nın ikinci dönem seçilmesi için FED ister istemez para musluklarını açacak.
AMB ve FED'in gevşek para politikası kervanına Japonya Merkez Bankası da katıldı. Dolayısıyla, gelişmiş ülkelerin para enjeksiyonu piyasalara yeni kaynak girişine neden oluyor ve piyasaları rahatlatıyor.
2'NCİ YARDIM PAKETİ
Borsalarda bahar havası estiren diğer faktörler ise, Yunanistan'ın, troykadan 2. yardım paketini almak için kısmen olumlu adımlar atması, Çin'in bankalara uyguladığı zorunlu karşılıkları aşağı çekmesi, bazı öncü göstergelerin ABD ekonomisinin kısmen büyüyebileceği sinyalleri vermesi.
Küresel piyasaların tavşan kızı Dow Jones kritik 12.750 direncini kırdı, yazımı kaleme alırken 12.949'larda idi. Aynı şekilde Avrupa'nın öncü borsaları Frankfurt Dax 6.911 ve Paris Cac 40 3.461 düzeylerine kadar tırmandı. Avrupa'nın ilk 50 devinin hisse senedi performansını gösteren Stoxx 50 de bu hafta başına yüzde 0.80 artışla 2.543 puandan başladı. İMKB her zaman olduğu gibi koşuda ön grupta. Betası yüksek olduğu için diğer borsalara nazaran daha fazla yükseliyor. Gördüğünüz gibi Euro Bölgesi borç çevirme sorunu ve ABD ekonomisinin büyüme sıkıntısı borsaların umurlarında değil.
Yine ağrı kesicilerle idare etmeye çalışıyor Avrupa liderleri. Palyatif çözümler şimdilik borsalara nefes aldırıyor. Ancak, borsa baharı yanıltıcı olabilir, tıpkı Arap Baharı gibi.