Bir süredir uçuş pistinin başında bekleyen İMKB'ye Fitch Derecelendirme Kuruşu'ndan kalkış için izin geldi. Aslında, kalkış izni demeyelim. Zaten İMKB yüksek irtifadan uçuyordu Ocak'tan bu yana. Sadece daha yüksekten uçabilirsin izni geldi kuleden.
Yazımı kaleme alırken İMKB iki seans arasında idi. Yani işlem yapılmıyor. Çok kısa süre içinde ikinci seans başlayacak. Bir taraftan yazarken Fitch'in kararını duymuş yatırımcıları düşündüm. Hani yeni açılan elektronik marketleri olur, reklam amacıyla çok indirimli satış yaparlar ve geceden millet kapıda sıra olur ve kapı açılınca önüne gelen elektronik aleti ihtiyacı olsun ya da olmasın alır kalabalığı yararak, işte aynı şekilde yatırımcıların da İMKB'nin önünde kapının açılmasını bekledikleri geçti aklımdan.
Bu yıl beklentilerin üzerinde yükselen İMKB "en çok kazandıran piyasalar" listesinde 3. sıradaki yerini aldı. Pakistan ve Mısır borsaları İMKB'yi zorluyor. TL bazında yüzde 37'nin üzerinde dolar bazında da yüzde 44 yukarı çıktı İMKB 100 endeksi. Yabancıların bu yıl içindeki net hisse senedi alımları ise 2.9 milyar dolara ulaştı. Tüm bu sonuçlar İMKB'nin ne kadar iyi ve güvenilir bir piyasa olduğunu gösterir mi?
NE ANLAMA GELİYOR
Öncelikle, Fitch'in aldığı kararın ne anlama geldiği sorusunu yanıtlayalım, ardından İMKB'nin bu önlenemez yükselişinin nereye kadar süreceğini sorgulayalım...
Fitch'in bu kararını büyütüp havai fişeklerle kutlamanın oldukça abartılı olduğunu düşünüyorum. Çünkü, Fitch sadece TL cinsinden kredi notunu "yatırım yapılabilir seviyeye" çekti. Zaten, pek sevmediğimiz ve kızdığımız Standart and Poor's da benzer aksiyonu almıştı aylar öncesinden. Bir not daha ekleyelim, Türkiye ilk kez bu seviyede kredi notuna sahip olmuş değil. 1994 krizinde yitirdiği notunu yaklaşık 18 yıl sonra geri almış oldu.
Derecelendirme notu bir ülkenin ya da kurumun finansal enstrüman yoluyla borçlandığında yaptığı yükümlülükleri yerine getirebileceğinin değerlendirilmesidir. Örneğin, Türkiye derecelendirme notu iki ana kategoriye ayrılıyor. Birincisi "spekülatif not" diğeri ise "yatırım yapılabilir not." Spekülatif notların en üst seviyesi 100 üzerinden 65-70'lere tekabül ediyor. Yani, BB notuna sahip bir ülke ihraç ettiği tahvilin taahhütlerini yüzde 70 yerine getirir anlamına geliyor. Tabii, bu durumda, tahvili alacak olan yatırımcılar üstlenecekleri riskleri bahane edip ihraççıdan daha yüksek getiri talep ediyorlar. Dolayısıyla, notun yükselmesi risk algısını olumlu yönde değiştirirken faiz oranının da aşağı gelmesine katkı yapıyor. Risk algısında düzelme olduğu için gerek doğrudan, gerekse portföy yabancı sermaye girişlerinde artış gözlemleniyor.
Yatırım yapılabilir not ile ilgili en hayati konu, yatırım fonları ve bireysel emeklilik fonları gibi kurumsal yatırımcılar tabi oldukları hukuki düzenlemelere göre yatırım yapacakları tahvil ve bonoları belirlenen kriterlere göre almaları gerekiyor. Kriterlerin başında da fona alınacak tahvillerin yatırım yapılabilir nota sahip olması zorunluluğu geliyor. Bu nedenle, Türk tahvilleri yabancı fonlar tarafından artık tercih edilebilir.
SONRASINA DİKKAT
Gelelim sadede...
Fitch'in TL cinsi kredi not artırımı Türkiye'nin ilk kez sahip olduğu not değil. Standart and Poor's aylar önce yapmıştı. Döviz cinsi kredi notu yükseltilmesi ekonomi açısından daha fazla önem taşıyor. Son gelişme sonrası 32 milyar dolar, hatta hızını alamayıp 100 milyar doları telaffuz edenler var. Gelecek gibi, üstelik bir çırpıda, imajı vermek doğru değil. İMKB 9 Kasım 2010 tarihinde gördüğü 71.776 seviyesini aştı. Gelişmekte olan piyasalara göre yüzde 9 civarında pozitif ayrıştı. Dolayısıyla, halen İMKB'yi kırbaçlayarak daha hızlı koşturmaya çalışmak doğru değil.
Sözün özü, piyasalar açısından bu yıl için silahta kalan son mermi de ateşlendi. Euro Bölgesi'nde belirgin düzelme olmadıkça, ABD ekonomisi toparlanamadıkça ve Çin iki haneli büyüme hızına yeniden ulaşmadıkça piyasaların daha da yukarı gitmesi olasılığının oldukça düşük olduğunun altını çizelim. Bu vesile ile küçük yatırım sahiplerine uyarımızı yapmış olalım...