ABD hükümetinin yıl içinde kendisine tanınan borçlanma limiti doldu. Bu yüzden hızlı bir şekilde tavanı yükseltmesi gerekiyor. Aksi takdirde bütçe açığı için gerekli finansman yaratılamayacak. Kamu görevlilerinin maaşlarından vadesi gelen tahvillerin geri ödemelerine kadar bir dizi sorunla boğuşmak zorunda kalacak Başkan Obama. Hatta şimdiden kepenkleri kapatmış durumda
Geri açabilecek mi kepenkleri Obama?
Yanıt için sorunu derinlemesine analiz edelim
İlk kez 1917 yılında 11,5 milyar dolar olarak belirlenen borç tavanı yıllar içinde 70'in üzerinde artırılarak 16,4 trilyon dolara kadar çıkarıldı. Tavana gelindiğinde yükseltilene kadar geçen süreç boyunca sorun çözülmeyecekmiş gibi bir algı ile küresel piyasalardaki oynaklık hızla arıyor. Bu filmi defalarca izledik. Son olarak 2011 yılının Temmuz ayında girmişti vizyona. Panik, heyecan arka planda seyircileri gerecek fon müziğine kadar iyi bir prodüksiyondu. Sonunu da biliyoruz filmin. Katil uşak. Olsun yine de seyrediyoruz sonunu bilmiyormuş gibi
MALİ DİSİPLİN ZORLAMASI
Bugünlerde vizyonda olan film diğerinin devamı değil, tamamen aynısı. ABD tahvillerinin temerrüde düşme olasılığı yükseldiğinden dolar hızla değer yitiriyor diğer para birimleri karşısında. Başta bankacılık sektörü hisse senetleri olmak üzere hisse senetlerinin piyasa değerleri düşüyor. Aynı zamanda, tahvillerde risk primi yani faiz oranları artıyor. Piyasalar bu seferde tamamen benzer tepkiler veriyorlar. Dolar TL karşısında 2'ler seviyesine indi, tahvillerimizin faizleri yüzde 8'ler sınırına geldi. Borsa da endeks yüzde 2'ye yakın yukarıdaydı.
ABD yasalarına göre hükümet gayrisafi yurtiçi gelir ve bunun yüzde 10'nun toplamını aşamıyor borçlanırken. Tavan 16,4 trilyonda doldu. Yer açmak için Kongreden izin alacak Başkan Obama. Cumhuriyetçilerin ikna edilmesi gerekiyor teklife evet demeleri için. Koşulları ise kamu harcamalarının kısılması. Bir yerde Cumhuriyetçiler fırsatı kollayıp ne kotarırlarsa bunu kar olarak görecekler ve Demokratları biraz yoracaklar. Aynı zamanda, Cumhuriyetçilerin hedefinde Obamacare olarak adlandırılan "sağlık reformu da" var. Biraz bunu kösteklemek istiyorlar.
Kısacası ya çözülecek yada çözülecek. Başka bir alternatif görünmüyor. Bir kez daha altını çizelim; sürecin uzamasının nedeni Obama'yı biraz köşeye sıkıştırıp mali disiplin uygulamasını sağlamak. Zaten aksi böyle bir iklimde tam bir facia olur. Düşünebiliyor musunuz ABD tahvillerinin geri ödenmediğini. Tahvil faiz oranları roket gibi fırlar. Kısa bir gecikme ile ABD tahvil faizlerinin yükselmesi sermaye akımlarının yönünün değişmesine bile neden olabilir. Böyle bir gelişme kesinlikle beklemiyoruz.
KRİTİK TARİH
17 Ekim tarihinde sorun aşılmış olacak. Bu iki haftada piyasalarda aşağı ve yukarı yönlü hızlı hareketlere tanık olacağız. ABD ekonomisinin sorun yaşaması gelişmekte olan piyasaların işine yaradığı için Borsa İstanbul dahil tüm yükselen piyasalar borç tavanı sorununu fırsata çevirmeye devam edecekler. Piyasa aktörleri çok iyi biliyorlar belli pazarlıklar sonrasında Kongreden borç tavanı artırma kararının çıkacağını. Şimdiden bu beklentileri satın alarak mutlu son olduğunda da hızla realizasyonla karları ceplere indirecekler.
Sözün özü, borç sorunu ABD ekonomisi için bir sorun olmayacak. Diğer bir deyişle heyecan yaratmanın ötesine geçmeyecek. Ancak, piyasa aktörleri için FED sonrası monotonlaşmış piyasalarda iyi bir malzeme olarak kullanılacak.
ÖZET: ABD'nin gündemine bir kez daha borç tavanı sorunu geldi. Sanki tavan yükseltilmeyebilirmiş beklentisi yaratılarak piyasalardaki oynaklıklar artırılıyor.