Bu soru son günlerde özellikle muhalefet tarafından siyasi gündemin içerisinde canlı tutulmak isteniyor. Türkiye'nin temel sorunları üzerinden toplumla kuvvetli bağlar kurma konusunda zafiyeti olan muhalefet için aslında kullanışlı bir icattır erken seçim tartışması başlatmak.
Bu tartışmanın nereden ve hangi amaçla çıktığı belli olmasına rağmen biz yine de erken seçim tartışmalarına rasyonel bir izah getirmeye çalışalım. Şöyle bir soru soralım kendimize: Acaba hangi gelişmeler olursa erken seçim olur? Bu soruyu sorabildiğimize göre erken seçimi zorlayacak bazı gelişmelerin olması halinde erken seçimin olabileceğini de kabul etmemiz gerekiyor.
Bu soruya ilk cevabım: İleri düzeyde bir sivil-asker gerilimi ortaya çıkarsa, bir erken seçim pekala olabilir.
İkinci olarak, askerler bir iç temizlik yapmak isterlerse, 12 Mart modeli cinsinden bir hamle yapabilirler. İç temizliği ve tasfiyeyi yaparlar; bunun bedelini de sivil hükümetin ödemesini isterler. Bir taşla iki kuş vururlar yani. Ancak bunun için bir tür askeri müdahale gerektiği açıktır.
Üçüncü olarak, ekonomik kriz ortaya çıkar ve kitleler sokaklara dökülür.
Dördüncü olarak, Hasan Sabbah yöntemleri ile demokratik rejimi kısmi felce uğratacak suikast benzeri beklenmedik bir gelişme ortaya çıkabilir.
***
Evet, yukarıda saydığım gelişmelerden herhangi biri gerçekleştiği vakit Meclis'ten zorunlu bir erken seçim kararı pekala çıkabilir. Ama yaşadığımız sürecin iç ve dış karakterine baktığımız ve eldeki verilerden hareket ettiğimizde, bir erken seçim kararı imkansız görünüyor. Sadece suikast gibi toplumu ve siyaseti bir an da şok edecek bir eylem haricinde bir erken seçim için hiçbir rasyonel neden görünmüyor.
Bir sivil-asker gerilimi var gibiyse de aslında, daha çok bir işbirliğinden söz edilebilir.
Askerler 12 Mart türü bir iç temizliğin çok maliyetli olacağını biliyor olmalılar. Kaldı ki karşılarında şapkasını alıp gidecek korkak bir Başbakan'da yok.
Ekonomik kriz ihtimaline gelince: Bütün yerli ve yabancı uzmanların ortak görüşü, Türkiye'nin dünya ekonomik krizinden alnının akıyla çıktığı yönünde. Hükümetin IMF ile masaya nasıl bir özgüven ile oturduğunu aylardır herkes görüyor. Bazı büyük sermaye grupları için krizden söz edilebilir ama Türkiye'nin krizi geride bıraktığını görmek için ekonomi bilmeye gerek yok.
***
Yakın geleceği görmek isteyen ve bir öngörüye ihtiyacı olan iş ve siyaset çevrelerine neden bir erken seçimin mümkün olmadığını basit bir akıl yürütmeyle anlatmaya çalışayım: Türkiye zaten 2011'de bir genel seçim yaşayacak anayasal olarak. Yani, esasen Türkiye zaten seçim sathı mahalline çoktan girdi. Başbakan Erdoğan'ı birazcık tanıyanlar bilirler ki onun siyaset arabasını kullanma tarzı ani fren veya gazlamalar biçiminde değil. O daha çok makul olanın içinden sonuç çıkarmaya çalışan bir siyasetçi. Dolayısıyla bir erken seçim kararı Başbakan'ın ne kendisiyle ilgili ne de Türkiye ile ilgili ajandasına hiç uygun değil.
Meraklısına duyurulur.