Olurdu olmazdı filan derken, nihayet bir Anayasa değişikliği paketi ortaya çıkıyor. Bundan sonraki süreç şöyle gelişecek: İlk olarak hükümet bu pakete ilişkin hem parlamento içi hem de parlamento dışı en geniş mutabakat zemini oluşturmaya çalışılacak.
Parlamento dışı mutabakat zemini olabildiğince geniş tabanlı oluşurken, siyasi partiler düzeyinde çatışmalı ve uzlaşmaz tutumlar ısrarla korunacak gibi görünüyor. Özellikle CHP'nin Anayasa değişikliği konusundaki kategorik tutumunu yumuşatması beklenmeyen bir sürpriz olacaktır.
Oysa keşke CHP'ye, bu değişikler konusunda ağırlık koyan, katkı yapan bir CHP yaklaşımının olağanüstü bir puan kazandıracağını anlamasını sağlayacak bir akıl ortaya çıksa. Sonuçta CHP değişiklik paketine karşı çıkmayı bir siyaset yapma aracı haline getirdiği için bu mümkün olmayacak. Öyleyse ne olacak? Anayasa değişikliği paketi Meclis'e gelecek ve 330 oyla referandum yolu açılacak. Türkiye bu paketi doğrudan halka götürecek. Yani, "temsili demokrasi" kanalları tıkandığı için mevcut Anayasa'nın öngördüğü "doğrudan demokrasi" kanalı harekete geçirilecek.
***
Peki bu referandumdan ne çıkar? Bu paket halk tarafından onaylansa da onaylanmasa da ortaya çıkacak sonuç, Türk siyasetinin kurumlarını ve aktörlerini çok derinden etkileyecektir. O nedenle hükümetin de muhalefetin de işi çok sıkı tutacağı kesin. Özellikle hükümet buradan bir siyasi yenilgi çıkmaması için temel değişiklik maddelerinin yanı sıra toplumun geniş kesimlerinin üzerinde ittifak ettiği bazı tali maddeleri de koyacaktır.
Mesela kadın haklarına dair maddeler gibi. Bu değişiklik paketi kabul edilirse buradan hükümetin psikolojik bir avantaj sağlayacağı çok açık. Aslında yukarıda da belirttiğim gibi hükümetin muhalefet desteğine çok ihtiyaç duyduğu bir işte muhalefet devreye girse ve Anayasa değişiklik paketine biraz da kendi rengini verecek müdahalelerde bulunsa, ardından da referandum yolunu kapatacak bir Meclis iradesiyle paketin kabulünü sağlasa, hükümeti havadan ve prestijli bir kazançtan mahrum bırakabilirler. Ama yine belirttiğim gibi, ülkemizde siyaset siyasi akıl düzeyinde değil saplantılı duygular düzeyinde yapılıyor.
***
Biraz da bu pakette yer alacak temel düzenlemelere bakalım. Bir kere bu paketin kabul edilmesi şu veya bu şekilde mümkün olursa darbe anayasalarının sistem üzerine kurduğu vesayet brandası sökülüp atılacak. Türkiye daha demokrat ve daha açık bir toplum haline gelecek. Sanıldığının aksine bu değişikliklerden sonra sadece siyaset rahatlamayacak; aynı zamanda hem yargı hem de asker derin bir nefes alabilecek. Çünkü, bu vesayetçi sistem askeri de yargıyı da siyaseti de aslında tüketen ve yozlaştıran bir işleyişe sahip.
Bu pakete göre HSYK daha geniş tabanlı, daha kurumsal ve daha işlevsel bir yapıya kavuşuyor. YAŞ kararlarına yargı yolu açılıyor ki, bu yapı mağdur üreten bir mekanizma içeriyordu. Diğer bir değişiklik parti kapatmalarla ilgili. Artık partilerin kaderi ne yapacağı belli olmayan bir savcının iki dudağının arasında olmayacak. Partiler şiddeti bir yöntem olarak kullanmadığı sürece kapatılamayacak. Yargılanma konusunda nihai kararı TBMM verecek.
Bu gelişme her bakımdan tarihidir.