Referandumda "hayır" oyu verenler benim bir "evet"çi yazar olarak zafer naraları atacağımı zannedebilirler. Hayır, hiç öyle değil. Daha önce de yazdım, beni referandumun sonucundan daha çok Türkiye'nin özgür, kansız, entrikasız bir seçimi başarıyla yapmış olması ilgilendiriyor. Çünkü, dürüst seçim yapabilmeyi Cumhuriyetin en büyük başarısı olarak görüyorum. Elbette 12 Eylül'de yapılan halkoylaması pek çok nedenden ötürü son 60 yıl içinde yapılmış en önemli kader belirleme oylamasıydı, ki Türkiye yüz akıyla bunu başarmıştır.
Tekrar başa dönersek, eminim ki, Ege Bölgesi'nde, bilhassa İzmir ve çevresinde yaşayan insanlarımız bu referandum sonuçlarından kendileri için gerekli dersi çıkaracaklardır. Çünkü, bir toplum nefret ederek yaşayamaz. Nefret ve korkularına dine inandığı gibi inanan bir toplum veya topluluk kendini yer bitirir.
***
Bugün ben bu referandumdan kendi payıma aldığım dersi anlatacağım. Bu köşeden 3 yılı aşkın bir süredir okuyuculara fikirlerimi aktarmaya çalışıyorum. Bazen tartışma konularına çok kategorik yaklaştığımı, çok köşeli cümleler kurduğumu kabul ediyorum. Belki düşüncelerimi daha ılımlı, daha tartışma kapısı aralayacak biçimde dile getirmeliydim. Bu tutumumu bir hata olarak kabul etmeye hazırım. Ancak, özellikle İzmir içerisinde bu şehrin kimyasına, bu şehrin çağdaş birikimine ve bu şehrin kendine özgülüğüne taban tabana zıt bir kitle yaşıyor. Bir süredir İzmir'i bu kitle temsil eder oldu. Sanırım hepimiz bu kitlenin aşırılıklarından etkileniyoruz.
***
Nedir aldığım ders? İzmir yüzde 63 gibi net bir "hayır" oyu verdi. Türkiye'de en fazla "hayır" oyu veren İzmir değil. Hatta geçen seçime göre İzmirlilerin bir kısmı "evet" tarafına geçmiş görünüyor. Ancak, o yüzde 63'ü ben bu sefer çok farklı okuma eğilimdeyim. Düşünce biçimim şu: Bu şehir önemli bir siyasi kültür birikimine sahip. Hiçbir demokrat-çağdaş insanın kolayca ret demeyeceği maddelere İzmir "hayır" diyor. Öyleyse bu şehrin siyasi iktidara yönelik hala çok temel çekinceleri var demektir.
İzmir'in referandumda verdiği yüzde 63'lük oyu iktidara yeni bir uyarı olarak anlıyorum. Bu sonuçla, "Arkadaş, benim seninle ilgili hala kuşkularım var; ben İzmir olarak yaşam tarzımla ilgili hala bir güvence eksikliği duyuyorum ve sen bana 8 yıllık iktidarında bu güvenceyi sağlamış değilsin" demiş oluyor İzmir.
İşte benim çıkardığım ders bu. Bu noktada ülkeyi yönetenlere şunu söylemek de bir yazar olarak en temel görevim. Bu durumda, "İzmirliler haklı mı değil mi?" tartışması yapmak çok anlamsız. Sonuçta burada yaşayan insanlar böyle düşünüyor ve siz hükümet olarak şu ana kadar onların korkularını giderecek bir profil sergilememişiniz. Hükümet bütün bu şikayetleri hiç hak etmiyor olabilir, ki benim kanaatim bu hükümet Türkiye'yi gerçekten özgürleştiren bir hükümettir, ama aynı hükümet unutmamalıdır ki, "hayır diyenler ve "korkuları olanlar" da bizim halkımızdır.
Şimdi ders alma zamanıdır.