Üreticinin tüketiciyle bir araya gelerek yerli tohumlarını takas ettiği şenliklerin sayısı giderek artıyor. Eylül ayında Torbalı'nın Karaot köyünde düzenlendi şenlik, geçtiğimiz hafta sonu Muğla ve İstanbul'un Şile ilçesinde... Önümüzdeki ay ise Seferihisar'da yapılacak.
Bu şenliklerde hem tohum takası yapılıyor, hem sohbet ediliyor. Yazarlar ve sanatçıların katıldığı panellerde, uzmanlar ve akademisyenler konu hakkında bilgiler veriyor. Bu şenliklerin amacı, paylaşmak, yerel tohumlara sahip çıkmak. aynı zamanda çağımızı ve tüm canlı varlıkları tehdit eden GDO'ya karşı çıkmak.
Ekolojik Üreticiler Derneği bu konuyla ilgili farkındalık yaratmayı görev edinmiş bulunuyor. Derneğin kurulduğundan bu yana başkanlığını yapan Levent Gürsel Alev'e göre, dünya ölçeğinde çiftçilerin yüzde 80hala kendi tohumlarını kullanıyor. 500 milyar dolar olarak hesaplanan tohum piyasasının yüzde 20şirketler egemen. Dolayısıyla bu alanda kıyasıya bir sürtüşme var. Bu nedenle yerel ve standart tohumların korunması ve yaşatılması büyük önem taşıyor.
YEREL TOHUMUN ÖNEMİ
Alev, "Evrensel ölçekte çiftçiler tohum takas şenlikleri ile yerel köy çeşitlerini korumaya çalışıyorlar ve onları üretiyorlar" diyerek şunları söylüyor:
"Yerel köy çeşitleri genel olarak gerek yüksek ölçekte üretilmeye, gerekse de uzun mesafeli taşımaya uygun olmadığı için marketlerin veya tüccarların talep ettiği hibrit çeşitlerden çok farklı. İşte yerel pazarlar bu açıdan da önemli. Her ekolojik ürün üreticisi çiftçi ısrarla yerel ve standart çeşitleri ekmeli, hibrit çeşitleri ekmemelidir. Her çiftçi mutlaka küçük çaplı da olsa yerel tohumları saklamalı ve çiftliklerini yerel tohum istasyonlarına dönüştürmelidir. Ayrıca her ekolojik üretici kendi yerel pazarına çıkmalı ve kendi köyü ve çevresini ekolojik üretim ekseninde örgütlemelidir. Tüketiciler ile doğrudan kuracakları diyalog ve bilgi alışverişi yerel çeşitlerin korunmasına yol açacaktır. Örgütlenmek bu konuda temeldir."
Yerel tohum takas şenliklerinin yaygınlaştırılması, yerel tohum derneklerinin kurulması gerektiğine dikkat çeken Alev, yerel yönetimler ile işbirliği yapılarak yerel tohum koruma istasyonları tesis edilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Ege bölgesindeki yerel yönetimler bu konuda başı çekiyor. Tohum takas şenliklerinin buralarda yapılması da bunu kanıtlıyor zaten.
YEREL PAZARLAR
Yerel pazarlar da bir diğer önemli konu. Levent Gürsel Alev, bu pazarların, sadece üreticilerin kendi ürünlerinin satabildiği üretici pazarları haline gelmesi ve yaygınlaştırılması gerektiğine inanıyor. Alev, "Yerel üretici pazarları gibi büyük kentlerde kurulan organik pazarlar vatandaşın organik gıda satın alarak yerel tohumların korunmasını sağlayan mekanizmalardır. Organik pazarlar kurulmalı ama daha da önemlisi toplum desteği sağlanmalıdır. Buralara hallerden ürün girişi olmamalı. Özellikle işlenmiş ürünler için kooperatifler kurulmalı ve tüketicilere doğrudan ulaştırılabilmeli" diyor.
Ya biz tüketicilere düşen görev? "Tüketiciler tüketim kooperatifleri kurabilir ve üretici kooperatifleri ile işbirliği yapabilirler. Ayrıca küçük çiftçiye ürün karşılığı baştan ödeme yaparak talep ettiği gıdayı edinmeye dayalı toplum destekli tarım modeli örgütlenmelidir. Bu küçük çiftçinin şirketlere, tüccarlara bağımlılığını azaltacak ve ayakta kalmasını sağlayacaktır" diyor.