Zeytinli günler başladı. Önce Akhisar'da yapılıyor zeytin hasat şenliği. Sonra Ayvalık. Yıllardır ikisine de katılıyorum. Akhisar'a bu ikinci gelişim. İlk hasat şenliğinin üzerinden dört yıl geçmiş. Dört yıldır şenliği düzenleyen Akhisar Ticaret Borsası, eskiden tütün ve pamuk memleketi olan Akhisar'ın zeytin ve zeytinyağının en önemli üreticisi olduğunu anlatmaya çalışıyor. Akhisar, en fazla zeytin ağacının bulunduğu bölgemiz. Eskiden tütün eken çiftçiler artık zeytin yetiştiricisi.
4. Akhisar Zeytin Hasat Şenliği, daha önceki yıllarda olduğu gibi hasatla başladı. Akhisar'ın en çok zeytin ağacına sahip üreticisi Mehmet Bunur'un Ballıca kasabasındaki bahçesine gittik ve yapılan hasada tanıklık ettik. Olgunlaşmış, yeşilden mora çalan, mordan siyaha dönüşen zeytinler tek tek elle de toplanıyor, her geçen gün yenilenen ve insan gücünün bir günde yaptığını yarım saat içinde yapan aletlerle de. Her çiftçinin yüz bin dolarları bulan bu aletleri alabilmesi mümkün değil. O zaman birlik olmak sorunu gündeme geliyor. Zaten öğleden sonra yapılan çitçilerle söyleşinin ana konularından birisi de bu. Bu konuyu sonraya bırakıp, hasada geri dönelim.
ÇİFTÇİNİN SORUNU
Sadece Akhisar'da yetişen Uslu zeytinlerini topladık kadın-erkek toplayıcılarla.
Esra onlardan biri. 18 yaşında, evli ve bir çocuk annesi. Lise ikiden terk. Aşık olmuş ve evlenmiş, eşiyle birlikte tarım işçisi. Önce enginar toplamakla başlıyorlar işe, sonra sırasıyla diğer ürünleri. Şimdi sıra zeytinde. Günde 30 en fazla 35 lira kazanıyor. Henüz bilmiyor ne kadar yevmiye alacağını ama 35 lirayı geçmeyeceğini biliyor.
Bu para ona yetmiyor ama zeytin üreticisi de daha fazla veremiyor. İstese de veremiyor. Çünkü onun da maliyet gideri fazla. O da zeytincilikten para kazanamıyor. 4 liraya mal edilen zeytinyağı, marketlerde 15 liraya satılıyor.
Akhisarlı üreticilerin sorunu, Türkiye'nin sorunuyla aynı. Nasıl ki Türkiye kendi zeytinyağını yurt dışına kendi markasıyla satamayıp, İtalyanlara satıyorsa, İtalyanlar da Türk zeytinyağını kendi markalarıyla dünyaya pazarlıyorsa, Akhisarlılar da zeytinlerini Gemlikçi zeytin işletmelerine, zeytinyağını Ayvalıklılara satıyorlar. Çünkü kendi markaları bilinmiyor. İşte şenliğin en önemli amaçlarından biri de bu; Akhisar'ın zeytinlerini ve zeytinyağını tanıtmak. Birçok marka var; Ravika, Ece, İdeal, Bağcı, Ahlatoğlu, Aydar, Ant, Can vs..
ZEYTİNYAĞLI HELVA
Akhisar'a özel Uslu zeytinini topladıktan sonra Bağcı zeytin işleme tesislerine gittik ve biberli zeytinin oluşumu izledik. Toplanan domat zeytini sepetlerle işletmeye geliyor. Yaklaşık 2 tonluk bidonlarda yıkanıyor, asidi alınıyor, suda bekletiliyor, sonra iyileri ayıklanıyor, ardından çekirdekleri çıkarılıyor, bu işlemler makine ile yapılıyor. Daha sonra ince ve küçük şeritler halinde kesilen kırmızı biberler kadın işçiler tarafından zeytine yerleştiriliyor. Son kontrolden sonra tenekelere konulan zeytinler çekirdek gibi yedikçe yeniyor.
Ardından Yapıcıoğlu Zeytinyağı iletmesine gidiyoruz. Yıkanan zeytinler makinelerde ezilerek posa haline geliyor. Süzülen yağlar şişelere, tenekelere konuluyor. Taze sıkılmış zeytinyağının tadına bakıyoruz ekmekle. Nasıl güzel bir yağ. Ekmek bandıkça bası geliyor insanın. Uslu zeytininin yağı da uslu.
Bu zeytinyağıyla yapılan yemekler de şeker gibi. Hani denir ya, zeytinyağı kokar diye. Şenlikte zeytinyağı ile yapılan irmik helvası yedik, baklava da yedik. Koku hak getire. Bir baklava bu kadar mı hafif olur?
İrmik helvasının tarifini şenliği düzenleyen Akhisar Ticaret Borsası Meclis Başkanı Fettah Gürmen'den aldık bile. Ölçü yarım bardak zeytinyağı bir bardak irmik, iki bardak şeker, üç bardak su. Afiyet olsun...