Mini bir test. Eğlenceli. Aynı zamanda öğretici. Ve şaşırtıcı. Çevrenizdeki herkese uygulayabilirsiniz. Bir kağıda "Danimarka-Rize-İnek" yazın ve kapatıp testi uygulayacağınız kişiye verin. Ve sorun ona:
-1 ile 9 arasında bir sayı tut.
-Bu sayıyı 9'la çarpın.
-Çıkan sayının birinci ve ikinci basamağındaki rakamları toplayın.
-Çıkan sayının ilk harfiyle bir ülke ismi düşünün.
-O ülkenin sondan üçüncü harfiyle bir şehir ismi düşünün.
-O şehrin sondan üçüncü harfiyle bir hayvan ismi düşünün.
-Şimdi kağıdı açın.
Göreceksiniz ki karşınızdaki kişi de, eğer Türk'se aynı şeyleri düşünmüş olacak.
Neden mi?
Bu testi televizyon programlarından da tanıdığımız psikolog Doğan Cüceloğlu'nun yeni kitabı "Gerçek Özgürlük"ten aldım.
BASİT BİR MATEMATİK BİLGİSİ
Cüceloğlu, Türk insanının düşünce, duygu ve davranışlarını bilimsel psikoloji kavramları içinde inceleyen kitaplar yazıyor, sohbetler yapıyor.
Testin açıklaması da çok basit aslında: Türkiye'de yetişmek. İngilizler de bizden farklı ama kendi içlerinde aynı cevapları verecektir. Çünkü onlar da İngiltere'de yetişiyor. Çünkü sorular tek ya da sınırlı sayıda seçeneği olan sorular. Aynı kültürde yetişmiş birinin sınırlı sayıda seçenekler arasından aynısını seçmesi çok büyük olasılık.
Ayrıca matematiksel olarak 'dokuza bölünebilirlik ilkesi'ne uyan her sayının birinci ve ikinci hanelerinin toplamı 9'dur. Basit bir matematik bilgisi. Dolayısıyla ilk işlemin sonucu tektir. Karşımızdaki kişi hangi sayıyı tutara tutsun sonuç değişmez. Hep "Dokuz" çıkacaktır. Yani "D" harfi.
Dokuzun D'sine matematiksel yönden kaçınılmaz olarak ulaştıktan sonra gerisi çorap söküğü gibi geliyor. Çünkü Türkiye'de büyüyen herkes D ile başlayan ülke olarak Danimarka'yı, Dominik Cumhuriyeti veya Dağıstan'dan daha sık duyuyor.
R harfi ile şehir dendiği zaman da aklına ilk olarak Rize geliyor, Roma değil. İ harfiyle inekten başka bir hayvan aklınıza geldi mi?
ÖZ'Ü KEŞFETMEK
Testin vermek istediği mesaj şu aslında. Hepimiz bulunduğumuz kültür içinde programlanıyoruz.
"Aynı bilgisayara yüklenen programlar gibi, kültür de hiç farkına varılmadan doğumdan itibaren çocuklara yüklenir ve bu yükleme işi ömür boyu devam eder" diyor Doğan Cüceloğlu.
İlişkilerimizde de böyle davranıyoruz. Bir robot gibi bize yüklenen programlar eşliğinde karar veriyoruz. Kendimiz olarak değil. Gerçek özgürlük ise kendimizi keşfetmekle başlıyor. Kültürel öğretilerle programlanmış bir robot olmanın ötesinde var olan kendimizi keşfetmek ise bir tür zihinsel alt yapı meselesi. İlk kural görülmez engelleri aşmaktır. Soru sormak, sorgulamak. O zaman hem kendimizi hem de karşımızdakini anlamaya başlayacağız.
Doğan Cüceloğlu "Kendi özüyle ilişkisi olmayan insan, eninde sonunda iç yalnızlığa gömülür. Özünden kopmuş insanın gerçek anlamda başkalarıyla da ilişkisi olamaz" diyor.
Yeni yılda ilk hedefimiz özümüzle kucaklaşmak ve yaşamı özgürce kucaklamak olsun. "Gerçek Özgürlük" de iyi bir rehber olacaktır. Mutlu yıllar.