FED ne yapmaya çalışıyor?

FED Açık Piyasa Komitesi üyeleri tam yurttan sesler korusuna döndü, herkes ayrı telden çalıyor. Sürece masumca bakıp değerlendirmek istediğimizde bazı tespitlerle bunlara bağlı olarak ortaya çıkan sonuçları bağdaştıramıyoruz. Toplantı kararlarını genellikle oybirliği ile alıyorlar, toplantı tutanaklarından görüyoruz ki her şeyi derinlemesine tartışıyorlar, ABD ekonomisine yönelik verileri ve ileriye yönelik tahminleri açıklıkla biliyorlar. Buna rağmen neden Komite üyeleri birbirinden kopuk ve birbirinin aksine bazı şeyleri ilk kez duymuşlar gibi davranıyorlar ve basın karşısına çıkıp demeçler veriyorlar? Aslında sorunun yanıtını aramak yerine masumane değerlendirme yapmamamız daha doğru olacaktır.

Yapmak istediklerinin ardında iki neden yatıyor. Birincisi, komite üyeleri net bir şekilde kafaları karıştırmak istiyorlar. Piyasa jargonu ile yazayım; 'beklenti yönetiyorlar.' İkincisi, gerisinde kaldıkları piyasaların yeniden önüne geçmeye çalışıyorlar.

REKABET GÜCÜ ZAYIFLIYOR

İki nedeni biraz açalım...

Kısa sürede doların güçlenmesi Amerika'nın işine gelmedi. Dış ticaret açığı yüzünden... Dolayısıyla, Komite üyeleri iki toplantı arasını beklemeden arada bir basın karşısına çıkarak faiz artışının gecikebileceği anlamına gelen sözler sarf ediyorlar yada doğrudan faiz artırımının yılsonuna kalma olasılığının arttığını dile getiriyorlar. Böylece güçlenen dolar sert bir fren yapıyor ve diğer para birimleri karşısında hızla değer yitiriyor. Sayısal örnek verecek olursak... Geçen sene 14 dolara ihraç ettiği bir malın euro değeri 10'lar seviyesinde idi. Bu yıl, yine aynı malı Euro Bölgesi'nden ithal etmek isteyen bir ülke 13,5 euro ödemek zorunda kaldı parite 1,40'dan 1,04'e kadar gerilediği için. Bir yerde kurdan dolayı Amerika'nın ihraç malları euro cinsinden yaklaşık yüzde 35 civarında pahalılaşmış oldu ve ihracatta rekabet gücünü kaybetti. Şimdi, yeniden rekabet gücünü makul seviyeye çekmek için Komitenin 'güvercin' üyelerinden birisine faiz artırımının başka bir bahara kaldığını söyletiyorlar.

FİLLERİN TEPİŞMESİ

Chicago FED Başkanı Evans 'makul süre' ve 'sabırlı' gibi faiz artırımının zamanlamasına doğrudan atıfta bulunan ibarelerin metinden çıkarılmasına imza atmıştı. Açık bir ifade ile normalleşmenin başlaması olasılığı masada demek istediler hep beraber... Hatta toplantı tutanaklarında detaylı olarak yer alan açıklamaların ve Başkan Yellen'ın faiz artırımını engelleyen nedenlerin geçici olduğu vurgusunun altına da imza atmıştı. Ama şimdi çıkıyor bu yılsonuna kadar faiz artırılmamalı diyor.

İkinci nedene gelelim...

Piyasalar son aylarda FED'in kontrolü kaybettiğini düşünerek, tahvillerde özellikle 10 yıllık tahvillerde ve faiz vadeli işlem kontratlarında yılsonu düşük faiz oranını fiyatlayarak FED'i arkalarından takip etmeye zorladılar. Vadeli işlem kontratlarında pozisyon alan spekülatörler yılsonu 'federal fonlama oranını' yüzde 0,3 düzeyinde kalacağı varsayımı fiyatlanıyor. Oysa Komite üyelerinin son toplantıda yaptıkları tahmin yüzde 0,625 idi. Kısacası tam filler tepişir çimler ezilir örneğini izliyoruz. Piyasalar ile FED mücadelesi bir süre daha gidecek gibi. Tabi bu arada çim kalır mı ortalıkta, göreceğiz.

Özet: FED hem beklenti yönetmeye hem de piyasaların önünde olmaya çalışıyor.