İngiltere bu hafta Avrupa Birliği'nden çıkma ya da Birlik'te kalmaya devam etme seçenekli bir referandum yapacak. Britanya yani "Britain" ve çıkışın İngilizcesi "exit" kelimelerinin birleşimi... Biraz da kısaltılmışı ile Brexit oluyor. Siyasi alandan değil de ekonomi cephesinden oldukça yoğun ve gürültülü sesler duyuyoruz;
"Çıkarsa küresel ekonomi ne olur? Piyasalar allak bullak olur" tonundan...
Gerçekten İngiltere'nin AB'den çıkması küresel ekonomiyi ve piyasaları bu denli etkiler mi? Yoksa abartılıyor mu? Rakamlarla İngiltere'nin küresel ekonomi içindeki yerini hatırlayalım.
Zaten rakamlar yanıtları vermiş olur...
İngiltere, Almanya ve Fransa'nın ardından Avrupa Birliği'nin üçüncü büyük ekonomisine sahip... Diğer gelişmiş ülkelerde olduğu gibi İngiltere'de de sanayi sektörünün ağırlığı her geçen gün azalıyor. 2015 itibarıyla yüzde 19,7 paya sahip sanayi kesimi... İstihdamın da sadece yüzde 15,2'sini sağlayabiliyor. Yani fazla üretim yok.
Tekstil gibi ağırlıklı sektörlerini rekabet yüzünden kaybetmiş. Ağırlık hizmet sektöründe, yüzde 70'in üzerinde payla...
Yasal düzenlemelerle konutların yenilenmesinin önü açılınca inşaat da ekonomiyi çeken lokomotif sektörlere dahil olmuş...
DIŞ AÇIĞI VAR
Küresel kriz sonrası yüzde 4,9 ile İkinci Dünya Savaşı sonrası en fazla küçülmeyi yaşamış. Bu yüzden sterlin yaklaşık dörtte bir oranında değer yitirmiş.
2010 yılından bu yana da özel tüketim sayesinde yüzde 2'ler seviyesinde büyüyebilmiş. 2016-2019 yıllarda ortalama yüzde 2,1 büyüme öngörüleri var. Dış ticarette ilk 10 partnerinin 8'i AB ülkesi... Geçen yıl 460 milyar dolar ihracat, 625 milyar dolar da ithalat yapmış. Açığı yaklaşık 165 milyar dolarlarda...
Rakamlar böyle...
Bir de İngiltere'nin AB içindeki ayrıcalıklı konumuna da bir göz atalım.
İngiltere 22 üyesi olan Schengen Alanı'nın içinde yer almıyor.
Daha doğrusu bilinçli olarak dışında kalmayı tercih ediyor. Aynı şekilde, Common Travel Area olarak bilinen seyahat bölgesine de katılmayarak farklı bir vize politikası uyguluyor.
Ancak ticari bölgelerin içinde... Avrupa Ekonomik Alanı, Avrupa Serbest Ticaret alanı ve Avrupa Gümrük Birliği'ne dahil... Kısa bir not düşelim; Avrupa Ekonomik Alanı, Avrupa Birliği'nin 27 üyesi ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği'ne üye 4 ülkenin 3'ünden oluşuyor. Avrupa Ekonomik Alanı'na üye olan Avrupa Serbest Ticaret Birliği üyeleri, AB üyesi ülkelerle sanki birlik üyesiymiş gibi bağlayıcı mevzuatlara takılmadan ticaret yapabiliyorlar.
HAREKET ALANI GENİŞ!
İlginç bir hareket alanı daha var İngiltere'nin...
Ticaret serbestliği olsa da mali kurallar AB tam üyeliği dışında kalan İngiltere'yi bağlamıyor. Ayrıca Euro ortak para birimini kullanan ülkeler arasında yer almayan İngiltere üzerinde Avrupa Merkez Bankası'nın herhangi bir yaptırımı olmuyor.
Gördüğünüz gibi İngiltere AB üyesi değil de AB üyesiymiş gibi bir konumu var... Bu imtiyazlı konumu sayesinde hem daha fazla egemenlik yaratıyor kendine hem de daha az AB regülasyona tabi oluyor.
Şunu da atlamamış; ortak tarım politikası, balıkçılık gibi kendi ülkesi için önemli stratejik konularda bağlayıcı kararlara katılmayabiliyor. Bitmedi...
Ortak bütçeye diğer üyelere göre çok daha az katkı yapıyor.
Hani denir ya bir kaşık suda fırtına koparılıyor. Çıkarsa etkisi olur mu?
Zaten tam anlamıyla içinde olmadığı için az ve kısa süreli olumsuz etkisi olur. Domino etkisi de kalanların önümüzdeki yıllardaki politikalarına göre değişecek.