Ben de Sayın Şimşek gibi düşünüyorum; piyasa aktörlerinin paniklemesi için bir neden yok. Gerçekten çok vahim, tamamen çağ dışı, rezalet bir olay yaşadık hafta sonu, tam da piyasalar kapalıyken... Piyasa aktörlerinin büyük kısmının aklından "ah borsa açık olsa da hisse senedi pozisyonumdan çıksam" düşüncesi geçmiştir.
Ya da yakın zamanda döviz borcu olan ithalatçı hayıflanmış olabilir hafta sonunda... Stres ve paniğe gerek yok, cuma günü akşam piyasalar kapandığı andaki düşüncelerimiz şimdi de geçerli olmalı bence... Neden mi?
Tabii yanıt vermeye çalışacağım.
Ama öncesinde herkes gibi hafta sonu içi yanmış bir vatandaş olarak birkaç cümle ile duygularımı ifade etmek istiyorum.
Öncelikle bu saçma girişimi şiddetle kınıyorum ve buna cüret edenleri lanetliyorum. Ne yazık ki 12 Eylül'ü bizzat yaşamış birisiyim. Yakın tarihi okuyarak tanık olmadığım diğer darbe ve darbe girişimlerini de biliyorum. Hepsinin aslında demokrasiye darbe olduğu ve ülkemizi her açıdan geriye götürdüğü su götürmez bir gerçek.
Neyse fazla uzatmayayım, umarım bir daha asla bu saçmalıklarla karşılaşmayız.
Gelelim konumuza...
DOLARIN TAKATİ YOK
Neden paniklememeliyiz sorusunda kalmıştık. Çünkü FED istemiyor doların üçüncü çeyrekte de değerlenmesini... Birinci gerekçeleri doların değerlenmesi durumunda dış borçları had safhada olan gelişmekte olan ülkeler yeni bir kriz dalgası yaratabilir, bu da sonunda ABD gibi gelişmiş ekonomileri vurur. Küreselleşme oyunun temel kuralı; domino etkisi... Bu yüzden FED her fırsatta bu gerçeğe vurgu yapıyor.
İkincisi büyüme ve düşük enflasyon sorunu yaşayan Amerikan ekonomisi bunlar yetmiyormuş gibi bir de dış ticaret ve cari açık veriyor. Dolayısıyla iki ana gerekçe FED'in şimdilik faiz artırımını ötelemesine neden oluyor. Bize mahsus gerekçeler de var doların ivmelenmesini engelleyen...
Merkez Bankası panik ile gerçekleşebilecek döviz atağına hazır olduğunu pazar günü yaptığı açıklama ile aktörlere duyurdu...
Önemli önlemleri şunlar; Merkez Bankası tarafından bankalara gerekli likidite limitsiz olarak sağlanacak.
Bankalara sağlanan gün içi likidite imkanının komisyon oranı sıfır olarak uygulanacak. Türk Lirası likidite sağlamak amacıyla, ihtiyaç duyulması halinde, bankalar tarafından limitsiz tutarda teminat döviz deposu getirilebilmesine imkan tanınacak. Bankaların döviz deposu almak üzere de kullanabilecekleri yaklaşık 50 milyar ABD doları seviyesindeki mevcut limitleri gerektiğinde artırılabilecek ve teminat ve maliyet gibi kullanım şartlarında iyileştirmeye gidilebilecek.
CARİ AÇIK DÜŞÜK
Diğer gerekçelerin başında cari açığın daralması ve bankaların açık pozisyonları makul seviyelerde olması geliyor. Yani bankaların döviz yükümlülükleri için tuttukları döviz varlıkları dolara baskı yapmayacak kadar yeterli...
Bazı ülkelerle ilişkilerin yeniden normalleşmesi ile turizmde bu ay itibariyle canlanma olacağı ve buna bağlı döviz girişinin artacağını da dikkate alırsak döviz için paniğe gerek olmayacağı sonucuna ulaşırız.
Borsa için bu kadar rahat gerekçeler ileri süremiyoruz ne yazık ki... Bir de şöyle kötü bir zamanlamaya denk geldi. BIST 100 geçen hafta boyunca soluksuz yükseldi yani ralli yaptı ve uzun aradan sonra 80 binin üzerine çıktı. Tam realizasyonların geleceği sırada bir de bu rezalet girişim eklendi. Ancak bir anda giren bu faktörün hızla piyasa denkleminden arındırılması gerekiyor.
Tabii hisse senedi pozisyonlarının yüzde 64'ü yabancılarda olduğundan onların bu refleksi hızla göstermelerini beklemek ne kadar gerçekçi olur bilemem...
Yerim dolmuş farkında olmadan... Bir sonraki yazımda devam edeceğiz...