Temmuz toplantısı da kazasız atlatıldı. Zaten bunda piyasa aktörlerinin hiç kuşkusu yoktu. Toplantının kritik olması ve sonunun merakla beklenmesinin nedeni faiz artırmamak, aynı seviyede tutmak değil, ileriye yönelik hangi mesajları vereceği idi. Ya da şöyle diyelim; güvercin FED devam edecek mi yoksa şahinleşecek mi?
Federal Açık Piyasa Komitesi'nin aldığı kararlardan önce Amerika Merkez Bankası'nın ne yapmak istediğini hatırlayalım.
2008 küresel kriz sonrası Amerikan ekonomisinin durgunluğa girmesi, yüksek domino etkisiyle gelişmekte olan ülkelerin borç çevirme sorunları yaşamaları FED'in tam anlamıyla radikal kararlar almasına neden olmuştu. Tarihinde görülmemiş şekilde parasal genişlemeye giderek bilançosunu 3- 4 kat büyütmüştü. Üç kez yaptığı "miktarsal genişleme (QE)" ile yaklaşık 4 trilyon dolar civarında bir likidite enjekte etti. Yüzde 0-0.25 faiz oranı ile bir yerde bedava dolarlar vermeye başladı isteyene...
İsteyenler Amerikan mali kuruluşları, onlardan isteyenler de gelişmekte olan ülke mali kurumları idi. Saadet zincirine benzeyen bu yapı aracılığıyla 4 trilyon dolara yakın para küresel düzeyde birçok ülkeye yayılmış oldu.
Şimdi sıra saçılan bu paraların geri alınmasına geldi.
İşte kıyamet de bu aşamada koparılıyor.
Likidite müptelası olmuş piyasalar ne yapacak bu kadar para çekilirse? Likidite krizine girmeyecekler mi?
LİKİDİTE SEVİYESİ AZALMIYOR
Öncelikle şu gerçeğin bir kez daha altını çizelim; Birincisi FED dolar enjekte etmek için aldığı tahvil ve mortgage back security gibi diğer varlıklardan vadesi dolanların yerine aynı orandan menkul kıymet alıyor.
Yani piyasadaki likiditeye dokunmuyor.
Dokunmaya başladığında kademeli ve ılımlı bir süreç işletecek. İkincisi faiz artırımını benzer şekilde oldukça ılımlı ve yavaş yavaş yapacak.
Daha doğrusu yapmak zorunda...
Çünkü faizleri artırarak finansman maliyetini artırıp yatırımları köstekler, kredi kanallarını daraltır, böylece büyümeyi frenler. Dolayısıyla açıkça söylemek gerekirse FED'in şahinleşme gibi bir lüksü görünmüyor.
Ekonomi ve piyasa aktörleri bu gerçeği bilmiyorlar mı? Bal gibi biliyorlar. Ama her toplantıyı "olağanüstü bir olay" makyajıyla pazarlayıp, yatırımcıların algısını yönlendirmek kaydıyla "kitle psikolojisi" yaratıyorlar. FED toplantısından bir süre öncesinde hisse senetleri düşü(rülü)yor. Toplantı haftasında FED şahinleşmeyecek nasılsa haber ve beklentileriyle yükselişe geçi(rili)yor. Bizim tahterevalli yani...
Neyse tehlikeli zeminde fazla dolaşmayalım, FED'in verdiği mesajlara değinelim...
SADECE 1 ARTIRIM!
Mesaj net aslında; bu yıl en fazla bir faiz artırımına gidebilirim...
Nedenlerini de şöyle sıralıyor FED; emek piyasasındaki gelişmeler tatminkar, enflasyon halen düşük seviyelerde...
Kısa vadeli risklerin azalmasına karşın orta ve uzun vadeli riskler halen yüksek...
Kısacası FED ekonomik faaliyetlerin Mayıs ayında dip yapması sonucu istihdamdaki düzelmeler devam ediyor.
Ancak Amerikan ekonomisinin zayıf uluslararası görünüme karşı kırılgan olmaya devam etmesi nedeniyle faizleri artırmadı.
Daha açık bir ifadeyle küresel ekonomi ve piyasalardaki risklerin Amerika ekonomisinin koşullarından daha önde olması FED'in bu ayı pas geçmesine neden oldu.
Ağustos ve Kasım'da toplantısı yok FED'in... Kalıyor Eylül, Ekim ve Aralık.
Bakalım piyango hangi aya vuracak. Sanki Aralık biraz daha şanslı görünüyor.