Prof. Dr. Halis Ünlü, "Ülkemizde burunda şekil bozukluğu ve kemik kıkırdak eğriliği çok yaygın. Dolayısıyla kadın erkek pek çok kişi, estetik burun ameliyatlarını talep ediyor. Hatta erkek hastaların oranının son yıllarda arttığı bile söylenebilir" diyor
Burnun yüzün ortasında yer alan, hem soluk alıp vermeye yarayan hem de kişiye imaj veren, kişiliğini yansıtan çok önemli bir organ olduğunu dile getiren Kulak Burun Boğaz Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Halis Ünlü, "Burnumuz ayrıca çok fazla travmatize olan, hırpalanan bir organımız. Mesela doğumda bebeğin burnu zedelenebilir ve ileri yaşlarda şekil bozukluğu ortaya çıkabilir" diyor. Artı Kulak Burun Boğaz Dal Merkezi hekimlerinden Prof. Dr. Halis Ünlü ile estetik burun ameliyatlarını konuştuk.
FONKSİYONLARI DA ETKİLER
-Burnun şeklini tam olarak alması hangi yaşlarda tamamlanıyor?
Kızlarda 14-15, erkeklerde 16-17; yüz gelişmesinin tamamlandığı yaştır. Bu yaş aralığına kadar burun gelişip ve büyümeye devam eder.
-Estetik burun ameliyatları sıklıkla hangi şikayetlerle talep ediliyor?
Ülkemizde burunda şekil bozukluğu ve kemik kıkırdak eğriliği çok sık karşılaşılan bir durum.
Aslında tamamen şekille alakalı gibi görünen bu sorun, burnun çeşitli işlevlerini de sağlıklı şekilde yerine getirmesini engelliyor. Mesela çocuklardaki horlamanın nedeni çoğunlukla geniz eti iken, yetişkinlerde horlamanın en önemli sebebi burundaki kemik kıkırdak eğriliğidir. Çoğunlukla da bu eğrilikler, şekil bozukluğunun bir parçasıdır. Özellikle de yana eğri burunlarda. Dolayısıyla bu eğriliği tam anlamıyla düzeltmek için şekli de düzeltmek gerekir. Bu nedenle burundaki şekil bozukluğunun düzeltilmesi sadece görsel anlamda bir düzeltmeyi değil, aynı zamanda fonksiyonel, yani soluk alıp verme anlamında da bir düzeltmeyi ifade eder.
-Estetik açıdan problemli bir burnun, fonksiyonel olarak problemsiz olma ihtimali çok düşüktür deniliyor...
Kesinlikle olamaz. Görüntü olarak şekil bozukluğu varsa bu durum mutlaka fonksiyona da yansır. Birçok hasta rahat nefes alamamaktan da şikayetçidir zaten.
-Şekil açısından kişiye memnuniyetsizlik veren bir burun psikolojik yapıyı nasıl etkiliyor?
Burun yüzün tam ortasında yer alarak ifadeyi etkileyen bir organımız olduğu için buradaki bir şekil bozukluğu kişiyi birçok yönden olumsuz etkileyebilir. Örneğin "Yıllardır yandan görüntü vermiyorum" diyen hastalar oluyor. Kişinin sosyal davranışlarına kadar yansıyan bir etkilenme söz konusu oluyor. Şekil bozukluğunu düzeltmeye yönelik bir ameliyat insanın kişiliğini ve hayatını değiştirmez ama kendine güven duygusu verir.
HEKİM TECRÜBESİ
-Estetik burun ameliyatlarının başarısında hekim tecrübesi ne derece etkilidir?
Rhinoplasti ameliyatlarının en önemli esprisi tecrübeye dayalı bir ameliyat olmasıdır.
Mesela Amerikalı doktor Peter Adamson, "Bir cerrahın tecrübeli denebilecek ölçüde olması için en aşağı on yıllık deneyime ihtiyacı vardır" diyor. Çünkü yaptığınız işin ileri dönemdeki sonuçlarını gördüğünüz zaman başta yaptığınızın doğru olduğunu anlayabilirsiniz. Dolasıyla burun estetiği tecrübeye dayalı bir ameliyattır.
-Ameliyat öncesinde kullanılan bilgisayar programları hasta ve doktor açısından nasıl bir avantaj sağlıyor?
Hastanın ameliyat öncesinde çok iyi analiz edilmesi da başarılı bir burun ameliyatının olmazsa olmaz parçasıdır. Bu amaçla bilgisayar ortamında dijital fotoğraf çekiliyor ve hastanın durumu bilgisayar programları ile de analiz ediliyor. Olası değişiklikler, ameliyatın nasıl yapılacağı hasta ile konuşulup tartışılıyor. Hasta ameliyata girerken ne tür bir ameliyat olacağını biliyor.
HASTA BİLGİLENDİRME ÖNEMLİ
-Bilgisayarda elde edilen görüntünün çok gerçekçi olmayabileceği de söyleniyor...
Bu dediğiniz doğru. Bilgisayar üzerinde birtakım değişiklikler yapılıyor ama ardından canlı cerrahi uygulanıyor. Ancak bilgisayar programları doktora ameliyatı tanımlama ve tarif etme imkanı sunuyor. Mesela bir bademcik ameliyatı öncesinde cerrah bu kadar detaylı konuşmayabilir hastası ile. Ama estetik burun ameliyatı görsel bir şey. Hastanın bunu bilmesi lazım.
-Ameliyat sonrası iyileşme ve burnun tam olarak şeklini alması ne kadar sürer?
Ameliyat yaklaşık bir buçuk saat sürer ve genel anestezi altında yapılır. Ameliyat sonrası aynı gün veya bir gece hastanede kaldıktan sonra kişiler evlerine gidebilir. Genellikle ilk 5 gün ya da bir hafta morluk, şişlik ve pansumanlarla geçer. Ortalama iki hafta sonunda burnun dışında herhangi bir şişlik veya morluk bulunmaz. Çok hafif şişlik, hafif bir uyuşukluk ve sertlik olabilir ama bu durum günlük hayat için herhangi bir engel teşkil etmez. Yani bir iki hafta sonra hasta tamamen normal hayatına dönebilir. Burnun yeni şekli iki haftanın sonunda yüzde 80-90 oranında belli olur. Ama doku iyileşmesi 3-4 ay, şeklin tam olarak oturması ise bir yılın sonunda gerçekleşir.
-Ameliyat sonrasında bazı kısıtlamalar söz konusu oluyor mu?
Ameliyattan sonra yaklaşık üç ay gözlük kulanılmaması, üç ay güneşlenilmemesi ve bir yıl burnun darbelere karşı korunması istenir.
-Bu ameliyatlarda başarı kriteri nedir?
Estetik burun ameliyatının başarılı kabul edilmesi için hastanın ameliyat olduğunun anlaşılmaması, burnun doğal ve normal görünmesi gerekir. Burun ameliyat olmuş görüntüsü veriyorsa bu başarısız bir ameliyattır.
RİSK DÜZEYİ DÜŞÜKTÜR
-Estetik burun ameliyatlarında risk düzeyi nedir?
Her ameliyatın riski vardır ama estetik amaçla yapılan burun ameliyatları, üst düzey riski olan ameliyatlar değildir. Kanama, enfeksiyon, istenmeyen iyileşme, asimetri ve kayma olabilir veya burun darbe alabilir... Bu tür olasılıklar var ve bu tür sorunlar nedeniyle hastaya rötuş yapmak gerekebilir. Tüm hastalar içinde ikinci ameliyata gerek duyulanların oranı yüzde 3'leri geçmez. İkinci ameliyat gerekiyorsa da bir yıldan önce yapılmaz.
Yedek parçası içinde!
-Deviasyon ameliyatı ile estetik burun ameliyatı arasındaki fark nedir? İkisi bir arada yapılabilir mi?
Deviasyon ameliyatı ile burun içindeki eğrilik, estetik burun ameliyatında burun dışı düzeltilir. Ancak anatomik olarak burun içindeki eğrilik, dış bölümün devamı şeklindedir. Ayrıca burun içini düzeltirken çıkan kıkırdak parçaları, dışının düzeltilmesinde de malzeme olarak kullanılarak cerraha malzeme avantajı sağlar. Böylece daha rahat şekillendirme yapılabilir.
-Burnun yedek parçası içinde diyebiliriz o halde...
Evet. Burun kıkırdağı önceden alınmış bir hastada estetik düzenleme istenirse kulağından ya da kaburgasından kıkırdak almak gerekir. Çünkü yabancı bir malzemeyi vücut kabul etmeyecektir. Burun orta bölmesi, burnun yedek lastiği gibidir ve oradan çıkan malzeme burnun dışında kullanılır. Dünyada da böyle anılıyor zaten ve bu bölge için 'yedek lastik' anlamına gelen 'spare tire' ifadesi kullanılıyor. Dolayısıyla hastada burun içerisinde eğrilik varsa ve burun dışında da aynı anda düzetle yapılması en doğrusudur.