Şu son 50 yılda pek çok şey yaşadık... Türkiye Cumhuriyeti'nin yapılanma dönemi olan sancılı süreç, pek çok olayı, pek çok değişimi de birlikte getirdi.
Örneğin 70'li yıllarda, özellikle son diliminde, yaşanan toplumsal olayların, yani gençlerin birbirlerini kırdığı, öldürdüğü sağ-sol kavgasının yanı sıra ekonomik sorunlar da öne çıkıyordu.
Sıkıntılı bir gençlik süreci yaşadığım o yıllarda mahalle bakkalından rica minnet, tezgah altından yağ-tuz aldığımı hiç unutmadım.
Çünkü yoktu, hatırla alırdın paran olduğu halde... Sadece bu iki ürün değil ki, herşey yoktu.
Dönemin başbakanı Demirel'in söylediği şu söz o yok yıllarını anlatan satır başlarından biridir: "Benzin vadı da, biz mi iştik."
O dönemle ilgili bir şeyi daha hiç unutamam, tütün baş fiyatlarını...
***
Benim yaşımda olanlar hatırlar; hükümetin tütün fiyatlarını açıklaması başlı başına olaydı.
Tek merkezden yayın yapan siyah-beyaz televizyonun yanı sıra radyolar ve gazeteler de başfiyatla ilgili yorumlara günler öncesinden başlar, gün gelip çattığı zaman, manşetler de ona göre hazırlanırdı.
Çünkü o yıllarda Türkiye'de, özellikle Ege, Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu'da çiftçinin geçim kaynağı tütündü.
Milyonlarca insan, başbakanın ya da Gümrük ve Tekel Bakanı'nın ağzından çıkacak ücrete bakardı.
Genellikle yetersizdi, kimse mutlu olmazdı ama yine de karınca kararınca geçinirdi çiftçi...
Eşim de tütüncü bir aileden geliyordu.
İçlerine girince, neler yaşadıklarına bizzat tanık oldum.
O yıllardaki zirveyi de bugünkü çöküşü de...
***
O yıllarda tütüncülüğün öne çıkardığı üst düzey bir meslek daha vardı; tütün eksperliği... Tütün çiftçisinin gözbebeğiydi bu insanlar... Eksper köye girdiği zaman başbakan gibi karşılanırdı. Saatler, günler süren
bir sayım döküm sürecinde, eksper köylünün hem gözü kulağı, hem de fikir insanıydı.
Pek çok eksperi tanırım o yıllardan;
ellerinden geldiğince çiftçiyi doğru yönlendirmeye, nitelikli ekim yapmaya, yol göstermeye çalışırdı.
İstisnalar kaideyi bozmaz, elbette onların da aralarında çürük elma vardı ama geneli iyi yetişmiş insan gücüydü.
***
Bunları şunun için yazdım, hala o güçle, bilgi birikimiyle mesleğini sürdüren tütün eksperleri var aramızda...
Buna, Tütün Eksperleri Derneği'nin yeni başkanını seçeceği İzmir'deki seçimli genel kurulunu izleyince tanık oldum.
Tütüncülük eskisi gibi, manşetlere çıkmasa da, onlar hala mesleki gelişmeleri izliyor, sadece Türkiye'de değil, dünyada tütüncülüğün ne aşamaya geldiğini araştırıyorlar.
Kuşkusuz, birçok Ege köyünde, köylüler yeniden tütün dikmeye başladı, eskisi kadar olmasa da, hatırı sayılır bir hareket var.
Tekel'in özelleştirilmesi ve tütünün bütünüyle özel sektöre devredilmesi
, tütünü Anadolu'nun gündeminden düşürmüş olabilir ama genel kurulda yaşadıklarım, tütün eksperlerinin hala etkin bir konumda mesleklerini yapma çabalarının sürdüğü...
Derneğin geçen dönemki ve bu dönem yeniden seçilen güleç yüzlü, dinamik başkanı Yaşar Turan Gülümser'in konuşmasında ısrarla vurguladığı bir gerçeği artık Türkiye'de görmek zorunda:
"Türkiye'nin dünyanın önde gelen oryantal tütün üreticisi konumunu devam ettirebilmesi için, özellikle Lübnan'da uygulanan ya da bu alandaki en önemli rakibimiz Yunanistan'ın gerçekleştirdiği anlaşma ve politikaların ülkemizde de hayata geçirilmesi gerekmektedir."
***
Ülkemizde tütüncülüğün gelişmesinde pay sahibi olan Tütün Eskperleri Derneği boş durmuyor, çalışıyor, dünyayı izleyip
devlete, çiftçiye bilgi birikimlerini, tecrübelerini aktarıyor.
Toplum da artık bu ortak bilinçte buluşmalı...
GÜNÜN SÖZÜ
Düşünmek kolaydır, yapmak zordur. Dünyada en güç olan şey de düşünüleni yapmaktır.
Goethe