IMF'nin Dünya Bankası'yla ortaklaşa düzenledikleri "Bahar toplantısı"ndan oldukça net mesajlar çıktı. Durum değerlendirmesi yapmak ve tavsiye niteliğinde kararlar almak için bir araya gelen üye ülkelerin ekonomi yöneticileri, toplantı sonucunda şu ana fikre ulaştılar; "Küresel ekonomi toparlanıyor ancak kat edilecek uzun yol var önümüzde."
Geride bıraktığımız hafta sonunda sonlanan toplantının sonuç bildirgesinden anlaşıldığı kadarıyla verimli geçtiğini söyleyebiliriz. Çünkü Avrupa'nın, özellikle Euro Bölgesi ülkelerinin borç sorunun altı bir kez daha çizildi ve domino etkisi de göz önünde bulundurularak, almaları gereken aksiyonlar hatırlatıldı. Yunanistan hair-cut ve ikinci kurtarma paketi ile rahatladı. İtalya ve İspanya birkaç haftadır sorunsuz itfalar yapabiliyor. Biraz düzlüğü çıkma emarelerinin olduğu süreçte Bahar Toplantısı "rehavet yok, durumunuz kritik mesajı" verdi ki, zamanlaması önemliydi. Ancak, kararların bir yaptırım gücü olmadığını da hatırlatmak isterim. Yani, IMF ve Dünya Bankası çalıyor ve kendileri dinliyor misali.
BİR PARMAK BAL
Bir de bu tür toplantılarda gelişmemiş üçüncü dünya ülkelerinin ağzına bir parmak bal çalınır. Bildiride dikkat çeken şu cümle var, "Yoksul ülkeler yeterli büyüme hızına ulaşamadıklarından finansal desteğe ihtiyaç duyuyorlar. Bu bağlamda, söz konusu ülkelerdeki yoksulluğun makul seviyelere çekilmesi için gereken önlemler alınmalı ve aynı zamanda uygulananlarının da sürdürülebilirliği sağlanmalı."
Bir damardan cümlede, "yoksulluğun yanı sıra çocuk ve anne ölümleri" konusu da yer almış bildiride.
Neyse, göz boyama kısmını bir kenara bırakalım, kritik vurgulamalara değinelim.
* Emtia fiyatları, özellikle petrol ve enerji fiyatları küresel ekonominin risk düzeyini yükseltiyor.
* Yabancı sermaye akımları istikrarlı olmadığından kur ve faiz oynaklığını artırıyor.
* Euro Bölgesi'nde finansal istikrarın sağlanabilmesi için başlatılan yapısal reformların taviz verilmeden devam etmesi gerekiyor. Bırakın, Yunanistan ve İtalya'yı şimdilik pek sorun yaşamayan Fransa bile, bir süredir kemer sıkma politikaları uyguluyor. Ancak, halk "toplumsal reaksiyon" gösterip kemerlerinin fazla sıkılmasını istemiyor. İşte bu konunun önemi IMF sonuç bildirgesine belirgin bir şekilde yansıyor.
KAYNAK YÜKSELECEK
Asıl toplantıdan çıkacak önemli konuların başında IMF kaynaklarının yükseltilmesi geliyordu. Başkan Lagarde, her fırsatta fona yeni katkının yapılması gerektiğinin altını çiziyor. Yaklaşık 380 milyar doları olan fona 400 milyar doların üzerinde kaynak gelecek. Eğer üyeler itiraz etmezse... IMF de yoğun şekilde Euro Bölgesi'ne finansal destek verdiğinden fon imkanının yukarı çekilmesi durumunda ek bir 200 milyar daha Euro Bölgesi'ne kaynak aktarımı yapabilir IMF.
Türkiye'yi yakından ilgilendiren bir konu da, üye ülkelerin kotaları ve temsil edilmeleri idi. Türkiye mevcut kotası ile söz sahipliğinde gerilerde yer alıyor. Birkaç yıl önce yapılan revizyon ile Türkiye'nin kotası yüzde 0.55'den yüzde 0.98'e yükseltildi. Şaşırmayacağınız gibi IMF'nin patronu 37.1 milyar SDR (Special Drawing Rights-Özel Çekme Hakkı) ile ABD.
Kota büyüklüğünde dikkate alınan milli gelir seviyesi, ödemeler dengesi gibi kriterlere göre Türkiye biraz daha yukarı hedefliyor. Ne de olsa IMF'nin iyi müşterisiydik bir ara. 1947 yılında üye olduğumuz IMF'den yaklaşık 50 milyar dolara yakın kaynak kullanmışız 19 stand-by anlaşması ile.
Sözün özü, IMF ve Dünya Bankası'na göre gidişat fena değil. Fakat, yüksek risklerinde göz ardı edilmemesi lazım. Bu bağlamda, alınan önlemlere devam edileceği gibi ülkeler arası işbirliği de sürecek.