Ortadoğu'da suların bir türlü durulmaması, Rusya'nın yeniden Batı'yı kızdırması gibi jeopolitik unsurların artçı etkileri piyasalara yeterince yansımıyor. Daha doğrusu piyasa aktörleri tarafından fiyatlamaya dahil edilmiyor. Avrupa Birliği'nin Rus bankalarına yönelik yaptırım uygulama kararı, bırakın bu bankaların hisse senetlerinin piyasa değerini düşürmeyi tam tersi değerlerini yükseltti.
Jeopolitik unsurlara değinelim, ardından FED toplantısı ve Arjantin'in temerrüde düşmesi gibi ekonomik faktörleri ekleyelim analizimize...
Rusya'ya uygulanacak yaptırımlar üç temel sektörü kapsayacak; finans, petrol ekipmanları, savunma sanayi... Piyasalar açısından önemli olan tabii ki mali kesim ile ilgili gelecek yaptırımlar. Rus bankalarının uluslararası ödemeler sisteminden dışlanması, muhabir banka hizmeti veremeyecek olması kaçınılmaz olarak olumsuz etki yaratacak. Aynı zamanda Rusya'nın Avrupa mali piyasalarından finansman yaratması da kolay olmayacak.
Ancak piyasa aktörleri her fırsatı kara dönüştürme reflekslerini devreye sokmakta gecikmediler. Çünkü riskin yükselmesi karın da beraberinde yükselmesi anlamına geliyor. Mart ayında da benzer senaryo oynanmıştı. Önce AB'nin planladığı yaptırımlar gerekçe gösterilerek Rus hisseleri değer kaybetmiş, "kulak memesi yumuşaklığına" geldiğinde hemen alımlar ile ortaya çıkan karlar cebe indirilmişti.
CADI KAZANI
Ortadoğu tam bir cadı kazanı gibi kaynıyor. İsrail'in Gazze'ye yaptığı insanlık dışı saldırılar, Irak haritasının yeniden çiziliyor olması, IŞİD terör örgütünün tam anlamıyla "terör estirmesi" ve Suriye'deki iç savaş coğrafyanın hareketlenmesine neden oluyor. Yukarıda değindiğimiz risk faktörlerinin yanı sıra bazı ekonomik gelişmeler de piyasaları yakından ilgilendiriyor...
Birincisi Federal Açık Piyasa Komitesi'nin Salı ve Çarşamba günü yaptığı toplantıda aldığı kararlar ve ABD ekonomisinin gidişatına yönelik bakış açıları. Beklediğimiz gibi tahvil alım miktarı bir 10 milyar dolar daha aşağı çekildi. Aylık 85 milyar dolarla başlayan "Üçüncü Parasal Genişleme Programı" 25 milyar dolar inmiş oldu. Ağustos ayında toplantısı olmadığından Eylül ayını bekleyeceğiz 15 milyara inmesi için. Ekim'de de son nokta gelecek ve dolar saçma programı tamamlanacak. Asıl beklentimiz faiz artırımının ne zaman başlayacağı. Toplantı sonrası yayımlanan basın açıklamasında alışageldiğimiz cümle bu sefer de unutulmamış: "Maksimum istihdam yaratılana kadar ve enflasyonun yüzde 2'nin üzerine çıkmaması kaydıyla faiz oranları yüzde 0-0.25 aralığında kalacaktır." Son çeyrek büyüme rakamının yüzde 4'e ulaşması, işsizlik oranının yüzde 6 sınırına inmesi ve enflasyonun hafif de olsa ivmelenmesi faiz artırımı için geri sayımın başladığını işaret ediyor.
KISMİ TEMERRÜT
Son olarak Arjantin'e göz atalım
Arjantin Amerikalı hedge fonları için ihraç ettiği 1.3 milyar dolar büyüklüğündeki "yapılandırılmış tahvillerin" geri ödemelerini yapamayacağını ilan etti. Tabii Standart and Poor's bu fırsatı kaçırır mı? Vakit kaybetmeden "Kısmi Temerrüt" notuna indirdi Arjantin'in uzun vadeli kredi notunu.
Sözün özü onca jeopolitik ve ekonomik unsurlara rağmen piyasa aktörleri yola devam etmeye çalışıyor. Sanırım bu faktörlerin de denkleme dahil edilme zamanı yaklaşıyor. Geçenlerde bir yazımda vurgulamıştım... 83-84 binlerin üzerine dikkat lütfen...