Mısır'daki halk ayaklanmasından sonra Mısır'ın diğer Arap ülkelerinden çok farklı özellikler taşıdığını öğrendik. Esasen her geçen gün yeni şeyler öğrenmeye devam ediyoruz.
Mesela, Mısır ordusunun sistem içerisindeki yeri. Dünyanın hemen hemen bütün ülkelerinde ordular halkın verdiği vergilerle varlılarını idame ettirirler; bundan dolayı da halka mecburdurlar. Ancak, Mısır'da öyle değil. Mısır'da halk orduya mecbur. Çünkü, Mısır ordusu kendi ekonomisi olan bir ordu. Yılda 300 milyon dolar ihracat yapabilen tesisleri var. Devasa fabrikaları mevcut. Çok büyük tarım çiftlikleri işletiyor. Hatta şu anda Mısır'ın en önemli işvereni Mısır ordusu. Askerliğini yapmakta olan her gence, bu devasa üretim organizasyonunda askerlik sonrası için iş temin edebiliyor. Doğrusu, kendi payıma, bunları öğrendikçe Mısır konusunda ne kadar az şey bildiğimi görüyorum. Bunları bilmek, Mısır'ı neyin beklediğini doğru tahmin etmek anlamına geliyor. O da şu: Önümüzdeki dönemde Mısır ordusu vesayetinde bir demokrasi tecrübesi yaşayacak Mısır halkı. Zor yaşanacak bir tecrübe.
***
Bugün asıl, Mısır üzerinden ABD Başkanı Obama'nın yaptığı hamle üzerinde duracağım. Doğrudur, İsrail'in güvenliği ile ilgili olarak Mısır'ın pozisyonu çok önemlidir. Camp David Anlaşması'ndan bu yana Mısır'ın belirlediği statüko, Ortadoğu'da İsrail'in her bakımdan harekat alanını genişletmiştir.
Mısır buna karşılık ABD'den devasa paralar almaktadır. Amerika için hiç şüphesiz İsrail'le ilgili statükonun bozulmaması çok önemli. Obama, bence, kısa vadede bu statükonun bozulma ihtimalin olmadığını gördü. Zira, göstericilere motivasyon sağlayıcı saikler arasında İsrail'le İslam dünyası arasındaki sorunlara dair öne çıkan bir husus yok. Ayrıca, yeni bir iç düzenleme yapacak olan ordunun, halkı memnun etmek adına dahi olsa, ABD'yi karşısına alması pek öyle kolay değil. Dolayısıyla, önümüzdeki dönemde Mısır'ın İsrail politikasında radikal değişiklikler beklemek gerçekçi bir yaklaşım değildir. Bu da ABD için Ortadoğu politikaları ve sorumlulukları bakımından yeterli bir güvencedir.
***
İşte tam bu noktada, bu garantileri de dikkate alan, bir "Obama zekası" ile karşılaşıyoruz. Obama, 11 Eylül 2001 saldırısı sonrasında ABD'nin kaybettiği "demokrasi ve özgürlüğün küresel temsilcisi Amerika" imajını ülkesine yeniden kazandırmaya çalışıyor.
Bunu nasıl yapıyor? Herkes Amerika'nın adamı bilinen Mübarek'i destekleyeceğini bekliyor. Hayır, ABD açıkça Mısır halkını ve halkın demokratik taleplerini desteklediğini duyuruyor. Mübarek yönetimiyle bu konuda açıkça restleşmekten bile kaçınmıyor. Nitekim şu anda hiç kimse, Amerika karşıtları da dahil, ABD'nin Mısır halkını desteklemediğini söyleyemez. Ben bu durumu Obama'nın akıllıca bir siyaseti olarak görüyorum. Bütün yapmak istediği, Mısır ve Tunus'ta yaşananlar üzerinden ülkesine demokrasi ve özgürlükle anılan eski imajını yeniden kazandırmak.
Çünkü Obama, gücün devasa silahlarda değil, demokrasi ve özgürlük düşüncesinde olduğunu biliyor.