Verginin kalkınma ve ekonomik büyümedeki rolünün toplumun tüm kesimlerine benimsetilmesi ve vergiye gönüllü uyum alışkanlığının kazandırılması amacıyla, bu yıl 25 Şubat-1 Mart tarihleri arasında çeşitli etkinliklerle 24. Vergi Haftası kutlanmaktadır.
İnsanlar gıda, giyim, barınma gibi temel ihtiyaçlarını bireysel çabaları ile karşılamaktadırlar. Ancak, bunun dışında kalan ulaşım, eğitim, sağlık, enerji gibi ihtiyaçların bireysel çabalarla giderilmesi çok zor, hatta imkansızdır. İşte bu organize çabalar gerektiren ihtiyaçların karşılanması için üst bir yapıya, yani devlete ihtiyaç duyulmaktadır. Aynı şekilde devletin de hem bu ihtiyaçları karşılamak hem de bu ihtiyaçların karşılanması sürecini organize edecek eleman ve kurumlar için kaynağa ihtiyacı bulunmaktadır. Bu noktada da devletin en önemli kaynağı vergiler olmaktadır.
Bugün devlet gelirlerinin yüzde 90'ına yakın bir kısmı vergilerden karşılanmaktadır. Devletin özelleştirmeler, kira gelirleri, harçlar gibi gelirleri de vardır ancak sürekli ve kalıcı olan gelir, vergilerden elde edilmektedir.
Esnaf teşkilatının rolü
İzmir'de esnaf teşkilatı ile Vergi Dairesi Başkanlığı uzun süredir işbirliği içinde çalışmaktadır. İki camia arasında kurulan güzel diyalog, vergi gelirlerine de olumlu şekilde yansımaktadır. Vergi gelirlerinin toplanmasında İzmir, ülke genelinde üçüncü sırada bulunmaktadır. Bu durum bizim için büyük bir mutluluk ve gurur kaynağı olmaktadır çünkü bu başarıda esnaf teşkilatının da büyük rolü bulunmaktadır.
Vergiyi zamanında ve düzenli olarak ödemenin önemini vatandaşlık bilincine sahip olan her birey iyi bilmektedir. Vergi sisteminde esas, insanların vergiyi gönüllü vermelerini sağlamaktır. Bu çerçevede İzmir esnaf teşkilatı, bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da ülkede vergi bilincini oturtmak için yapılacak çalışmalarda üzerine düşeni yerine getirmeye hazırdır.
Aksaklıklar
İnsanların vergiyi gönüllü vermeleri için sistemdeki aksaklıkların minimum seviyeye çekilmesi zorunludur. Bu noktada, vergi oranlarının makul düzeyde tutulması, KDV ve ÖTV gibi gelir düzeyine bakılmadan alınan dolaylı vergiler yerine vergi tahsilatının daha çok gelir ve kurumlar vergisi gibi doğrudan vergilere dayandırılması, verginin tabana yayılması ve mükellef sayısının artırılması, denetimlerin yeterli ve etkin olması ön plana çıkmaktadır. Ayrıca, vergi gelirlerinin kullanımına ilişkin toplumsal algı da vergiye gönüllü uyumu etkileyen önemli bir boyuttur.
- Vergi gelirlerinin doğru veya yanlış kullanıldığına ilişkin izlenimler,
- Kamusal hizmetlerin kalitesi (iyi yol, hızlı sağlık hizmeti),
- Kamusal malların yeterlilik düzeyi (yeterli ve düzenli elektrik gibi) vergilere yönelik tepkileri şekillendiren başlıca faktörlerdir.
Esnaf açısından
Konuya esnaf ve sanatkarlarımız açısından baktığımızda ise karşımıza şöyle bir tablo çıkmaktadır;
- Üyelerimizin önemli bir bölümünün kıt kanaat geçinmesi,
- İstihdam vergilerinin yüksekliği,
- Kayıtdışı işlemlerin getirdiği haksız rekabet ortamı,
- Genel vergisel yükler yanında yerel vergi ve diğer yükümlülüklerin fazlalığı,
- Kuralsızca çalışan AVM'lerin üyelerimizin iş hacmini sürekli daraltması gibi faktörler esnaf ve sanatkarlarımızın vergiye gönüllü uyumunu olumsuz etkilemektedir.
Ancak her türlü olumsuzluğa rağmen şunu açık yüreklilikle vurgulamak gerekir ki, üyelerimiz vergilerini ödemekte son derece duyarlı davranmaktadırlar.
Esnaf sanatkarlar, işlerini olumsuz etkileyen faktörler azaldıkça ve gelirleri artıkça, daha fazla vergi vermekten de son derece mutlu olacak bir kesimi oluşturmaktadırlar. Kısaca üyelerimizin belini büken etken vergiler değil, üyemizi vergisini ödemeyecek duruma getiren iş azlığı ve fakirliktir.
Sonuç
Özetle, adil bir vergi sistemi, kayıtdışında minimum seviyeyi yakalamış bir ekonomik yapı, istikrarlı politik ve ekonomik konjonktür ve gelişmiş vicdani standartlara sahip olduğumuzda, vergiye gönüllü uyum da dahil olmak üzere pek çok sorun çözüme kavuşmuş olacaktır.
Esnaf teşkilatı olarak bugüne kadar vergi dairesi çalışanları ile birlikte çok iyi bir diyalog içinde, beraber çalışmanın mutluluğunu paylaştık. Birlikte çalışarak bugüne kadar hep başarılı olduk. Sayın Valimizin de belirttiği gibi İzmir, ülke genelindeki vergi tahakkukunda ve tahsilatında çok önemli bir başarıya sahiptir. Bundan dolayı esnaf teşkilatı olarak bizler de büyük gurur ve mutluluk duymaktayız. 24. Vergi Haftası vesilesiyle vergi dairesi çalışanlarını kutluyor, bugüne kadar süren işbirliğimizin bundan sonra da artarak devam edeceğine gönülden inanıyorum.