ERKAN DOĞAN (HABER MERKEZİ)
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nedim Koşum, Türkiye'de küçükbaş hayvancılığın canlandırılmasına katkıda bulunmak amacıyla Devlet Planlama Teşkilatı'ndan (DPT) aldığı yaklaşık 673 bin TL'lik destekle kurduğu Örnek Keçi Üretme Çiftliği'nde süt verimi çok yüksek Saanen ırkı keçi üretmeye başladı. O günlerde "Keçiye bu kadar teşvik mi olur" diye espri yapanlara aldırmadan yola çıkan Prof. Dr. Koşum, 2006 yılında Avustralya'dan 50 baş safkan Saanen ırkı keçi ve 5 baş teke getirdi. Bornova'da Ege Üniversitesi kampüsünde devlet desteğiyle oluşturulan üretme çiftliğinde, verimi yüksek Saanen ırkı keçiler yetiştirilmeye başlandı. İzmir'de çoğaltılan beyaz renkli keçiler, kısa zamanda Türkiye'nin en verimli keçileri haline geldi.
55 keçiden 6 bin keçiye
55 baş keçi ile yola çıkılan projede şu an 6 bin keçiye ulaşıldı. Başta İzmir, Manisa, Isparta, Kahramanmaraş, Antalya, Kırıklareli'deki çiftliklere dağıtılan keçiler sayesinde, küçükbaş süt hayvancılığında bu bölgede önemli gelişmeler sağlandı. Her gebeliğinde 2'nin üzerinde oğlak dünyaya getiren rekortmen keçiler içerisinde, günde tam 8 litre süt verenleri var. Bu rekortmen keçiler yılda toplam bin 500 litreyi aşan süt verimleri ile yerli ineklerden neredeyse 1.5-2 kat daha fazla süt üretiyor. Koşum, 2006'da 'Batı Anadolu Süt Keçiciliğinin Geliştirilmesi ve Damızlık Sorununun Çözümü' isimli bir proje hazırlayarak DPT'ye sundu. DPT'nin 673 bin TL'lik desteğini alan Koşum, proje kapsamında Ege Üniversitesi kampusü içerisinde Ziraat Fakültesi yakınlarında 600 metrekaresi kapalı ağıl olmak üzere yaklaşık bir dönümlük bir alanda "Model Üretim Çiftliği" kurdu.
İneğin 2 katı süt veriyor
Türkiye'de ilk bilgisayar destekli sürü yönetim sistemi ve elektronik sağım tesisinin de yer aldığı çiftlik bünyesinde, yüksek verimli bu keçilerin daha yaygın, hızlı ve etkin şekilde çoğalmalarını sağlamak modern biyoteknolojik yöntemlerden de yararlanmak amacıyla Sperma Üretim Laboratuvarı da kuruldu ve proje kapsamında getirilen 5 teke için Tarım Bakanlığı'ndan "Sperma Üretim İzni" alındı.
Avustralya'dan getirilen 55 baş keçi Prof. Dr. Koşum ve proje ekibinin desteğiyle yetiştirilmeye başlandı. Her keçi ile tek tek ilgilenen Koşum, doğan keçilerin yetiştirilmesi ve çoğaltılmaları için Türkiye'nin dört bir yanındaki illerde 10'a yakın özel çiftlikle anlaştı. Yine sözleşmeli işletmelere ve talep eden çiftçilere rekortmen keçilerden elde edilen taze ve dondurulmuş spermalar ile suni tohumlama hizmeti verildi. Canlı hayvan ve sperma olarak verilerek yetiştirilen keçi sayısı 2013 yılında yaklaşık 6 bini buldu. Şu an projede geldikleri noktada Türkiye'nin en verimli keçilerini yetiştirdiklerini belirten Prof. Dr. Nedim Koşum, yetiştirdikleri yüksek verimli keçileri doğuma iki ay kalıncaya kadar sağmaya devam ettiklerini belirtti. Koşum, "Keçilerin doğum başına oğlak sayısı, küçük müdaheleler ile ortalama ikinin üzerine çıkıyor. Keçilerin süt verimleri de çok iyi. Keçilerimiz yılın 305 günü ortalama bin litre süt veriyor. Rekortmen keçilerimiz arasında yılda bin 500 litre süt verimini geçenler de var. Yerli ineklerde yıllık ortalama süt verimi 600-800 litre arasındadır" diye konuştu.
Türkiye'nin ilk Teke Sperma Üretim Merkezi
Türkiye'nin Ziraat Fakültesi olarak ilk sperma üretim merkezi kurduklarını dile getiren Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nedim Koşum, "Keçilerden aldığımız örnekleri sperma laboratuvarında inceleyerek, kalitesini belirleyerek keçi sperması üretiyoruz. Üniversitemiz ile boğa sperması üreten ve dağıtan özel bir firma arasında protokol yaptık. Böylece ürettiğimiz spermayı Türkiye'nin her yerine dağıtma ve suni tohumlama hizmet imkanı bulduk" diye konuştu.
Erkek keçiler 4 bin TL
Keçiye olan ilginin artması ve devletin de destekleriyle kurulan keçi işletme sayısının giderek çoğalması, artması küçükbaş hayvan piyasasını da hareketlendirdi. Safkan tekeler 2-4 bin, dişileri ise bin ila bin 500 TL arasında değişen fiyatlardan alıcı bulabiliyor.
