Körfezde can pazarı

Konak İskelesi'nde deniz fenerine çarparak su almaya başlayan vapur, yolcuların indirilmesinden yaklaşık 2 saat sonra sulara gömüldü

ERTAN GÜRCANER/FATİH ABACIOĞLU/SİNAN DOĞAN/FATİH ŞENDİL
Konak'tan 250 yolcusuyla Karşıyaka'ya hareket eden 59 yıllık İhsan Alyanak vapuru, dümeni kilitlenince deniz fenerine çarptı. Yaklaşık 250 yolcu panik yaşarken gemi, çarpmanın etkisiyle açılan delikten su almaya başladı. 20 yıllık kaptan Abdurrahim Özdemir, makina dairesindeki yedek dümeni devreye soktu, vapuru yeniden iskeleye yanaştırdı. Yolcular korkuyla kendilerini dışarı attı. Yarısı sulara gömülen 483 grostonluk gemi, kontrollü şekilde batırıldı.

BAŞKANIN ADAŞI
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 2000 yılında Türkiye Denizcilik İşletmeleri'nden (TDİ) devraldığı 7 yolcu vapurundan birisi olan İhsan Alyanak Vapuru, dün Karşıyaka seferi için 250 yolcusuyla saat 11.50'de Konak İskelesi'nden ayrıldı. Kalkış manevrasının ardından iddiaya göre dümeni kilitlenen vapur, sancak baş omuzluktan Konak İskelesi önündeki mendireğin ucuna çarptı. Çarpmanın etkisiyle su almaya başlayan gemide de korkulu anlar yaşandı. Gemi çarpmanın etkisi ile açılan delikten su almaya başladı ve hafif yan yattı. Geminin kaptanı Abdurrahman Özdemir, makina dairesindeki sadece el ile çalışan yedek dümeni devreye soktu. Soğukkanlılığını koruyan Özdemir ve 4 mürettebat, vapuru geri manevra yaptırarak Konak Vapur İskelesi'ne yanaştırdı. Gemi su alırken güverteye çıkan kaptan, "Hemen tahliye" diye bağırdı. İskeledeki görevlilerin de yardımıyla 250 yolcu tahliye edildi.

TİTANİK GİBİ
Konak İskelesi'nde ön kısmı denize gömülen vapurun bulunduğu yere gelen Deniz Şube Müdürlüğü'ne bağlı dalgıç polisler, sahil güvenlik botu ve römorkörlerle çevrede önlem aldı. Karada bulunan polisler ve belediye görevlileri de vapurun aniden batabileceği ihtimalini göz önünde bulundurarak, iskele yakınında bulunan vatandaşları uzaklaştırdı. Ön kısmı hasar gören şehir hatları vapuru, denizde bulunan römorkörlerin kontrolünde batırıldı. Batırıldıktan sonra alt tarafının dibe değdiği öğrenilen vapurun güvertesinin sadece küçük bir kısmı görünürde kaldı. Geminin batma anı ünlü Titanik filminin son sahnesini hatırlattı.

SIZMA KONTROL ALTINDA
Geminin yakıt deposunda bulunan 12 ton mazot da vapurla birlikte sulara gömüldü, 400 kilo civarındaki motor yağı ile motora yakıt sağlayan servis tankındaki mazot ise makine dairesini su basmasıyla denize sızmaya başladı. İzmir Büyükşehir Belediyesi Körfez Denetim ekibine bağlı deniz süpürgesi de yaşanabilecek olası bir çevre kirliliğini önlemek amacıyla özel olarak hazırlanan bariyerlerle geminin etrafını çevirdi. Denize akan mazotun gemi çevresine yerleştirilen bariyerlerle kontrol altına alındı. Yakıt, emici pedler vasıtasıyla temizlendi, tanktaki yakıt da dalgıçlar tarafından kurulacak sistemle yüzeydeki tanklara alınacak.

GEMİYİ SON TERKETTİ
Gemi Kaptanı Abdurrahim Özdemir, "Kilitlenen dümen sistemini iptal edip diğerini devreye sokmak isterken vapur kontrolden çıktı ve sol ön taraftan mendireğe çarptı, gemi yara aldı ve su almaya başladı. Yolcuların can ve mal güvenliğini tehlikeye atmamak için geri manevra yaparak tekrar Konak vapur iskelesine yanaştım. Ardından da önce yolcuları ardından da gemi mürettebatını tahliye ettik" diye konuştu. Bugüne kadar hiç kaza yaşamadığını söyleyen Özdemir hakkında trafik güvenliğini taksirle tehlikeye soktuğu iddiasıyla ifadesi alındı.

"GURUR DUYDUM"
Karakolda ifade verdikten sonra yaşadıklarını Yeni Asır'a anlatan Özdemir, kendisiyle gurur duyduğunu, bugüne kadar görevini namusu kabul ettiğini söyledi. Özdemir şöyle konuştu: "Yeni bir gemi olsa asla böyle olmazdı. 1951 model gemiler böyle. Ben en doğru hareketi yaptım. Zaten geri dönemesem, yolcuların tamamını deniz fenerine indirecektim. İskeleye döndüğümde yolculara panik yapmamasını söyledim, onlar da bana inandı ve sakince indi. Yolcularımın birinin burnu bile kanamadan bu felaketi atlattık. Arkadaşlarım yalnız bırakmadı. Bu gemilerle bu kadar daha fazla yolcu alınmaması gerektiğni söyleyip beni kutladılar."

DALGIÇLAR TESPİT EDECEK
İzmir Büyükşehir Belediyesine bağlı İZDENİZ Genel Müdürlüğü yetkilileri de Vapuru iskeleye bağlayan halatın kesilmesi ile birlikte vapurun tamamen deniz tabanına oturduğunu söyledi. Dalgıçların batığın olduğu bölgede dalış yaparak geminin batmasına neden olan yarayı inceleyeceklerini belirten yetkililer, "Eğer gemide çarpmanın etkisi ile oluşan yarık deniz dibinde kapatılacak bir şekilde ise yani büyük değilse tampon denen bir yöntemle su altında dalgıçlar tarafından kapatılacak. Ardından da romörkörlerle askıya alınan vapurun içindeki deniz suyu pompalarla boşaltılacak. Böyece gemi tekrar yüzebilir hale getirilecek. Ardından da kıyıya çekilecek. Eğer delik burada kapatılamayacak kadar büyükse ne yapılacağına o zaman karar verilecek" diye konuştu.
YORGUN GEMİ İDDİASI
İhsan Alyanak gemisi 1952 yılında Hollanda'da inşa edildi. 59 yaşındaki 483 grosstonluk geminin daha öncesi ismi İstinye gemisiydi. Ancak Türkiye Denizcilik İşletmeleri'nden İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne devri sırasında geminin adı İhsan Alyanak olarak değiştirildi. İZDENİZ'e ait Bergama gemisi 1951 yılında, Gölcük gemisi 1962 yılında, Dokuz Eylül gemisi 1976 yılında, Alaybey gemisi 1977 yılında, Kordon gemisi 1987 yılında, Yalova-1 gemisi ise 1988 yılında inşa edildi. Gemi Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Emrah Erginer, "Yıllardır söylediğimiz oldu. Bu filo yenilenmeli, gençleştirilmeli. Bunlar yorgun gemiler. Normal gemilerin 15-20 yıl ömrü var. Maksimum 30-35 yaşına kadar kullanılabilir. Batma nedeninin incelenmesi lazım ama mutlaka filonun yenilenmesi gerekiyordu. Keşke bu yaşanmadan yenilenme yapılsaydı" dedi.

"BAKIMLARI EKSİKSİZ"
İZDENİZ Genel Müdürlüğü yetkilileri iç körfezde yolcu taşıyan vapurların bakımlarının düzenli olarak yapıldığını söyledi. Denetimlerin bağımsız ulusal vakıf kuruluşu olyan Türk Loydu ve bu konuda uzman kişiler tarafından yapıldığını belirten yetkililer, "Liman başkanlığının ilgili personel tarafından bu kontroller rutin bir şekilde yapılmaktadır. Geminin yaşına göre kimi gemiler 2 yılda bir kimi gemiler ise yılda bir denetlenmekte. Zaten kontrol yapılmazsa gemi kesinlikle seyrüsefere çıkamaz. Onların onayı doğrultusunda gemiler sefere çıkıyor. Gemilerimizin hepsinin belgeleri eksiksizdir" diye konuştu.
İSKELE BİR SÜRE HİZMET DIŞI KALDI
Kurtarma çalışmaları sırasında Konak Vapur iskelesi kısa süreliğine diğer yolcu vapurlarının yanaşmasına yolcu indirip bindirmesine kapatıldı. Güvenlik gerekçesiyle vapur iskelesinin üzerinde faliyet gösteren restoran ile iskelenin altındaki büfe ve çay ocakları da tahliye edildi. Polis yaşanabilecek olası bir kazaya karşı bölgeyi güvenlik şeridi ile vatandaşların kullanımına kapadı.

1.5 AY ÖNCE DE KAZA OLMUŞTU
15 Haziran'da Bostanlı-Konak seferini yapan, kaptanlığını Ali Balıkçıoğlu'nun yaptığı Kordon adlı yolcu vapuru, Konak İskelesi'ne yanaşırken makineleri durunca kontrolden çıkmıştı. İskeleden uzaklaşıp sürüklenen vapur, üzerinde oturma yerleri bulunan kıyıdaki beton duvara çarpmıştı. Vapur ve duvarda maddi hasar meydana gelirken, bir yolcu çarpmanın etkisiyle hafif yaralanmıştı.