RAPORDA, insanların photoshop'lu fotoğraflarla aldatıldığı, provokatörlerin yalanlarla manipülasyon yaptığı örneklerle gösterildi
ZAFER ŞAHİN
AK Parti'nin Gezi Parkı eylemlerinin şifresini çözmek için yaptırdığı sosyal medya analizi, olayların çıkışında ve yayılmasında twitter üzerinden yayınlanan yalan bilgi ve belgelerin önemli rol oynadığını ortaya çıkardı. Photoshop'lu fotoğraflarla insanların aldatıldığı, provokatörlerin yalanlarla manipülasyon yaptığının örneklerle gösterdildiği analize göre, polis müdahelesinin gerçekleştiği 31 Mayıs'ta Türkiye genelinde dakikada 3 bin tweet atıldı ve bunların
CHP'li milletvekillerinden gazetecilere kadar çeşitli kesimlerden atılan tweetlerden örneklerin sıralandığı raporda, photoshop'lanarak paylaşılan kareler de yerini aldı. ABD'de çekilmiş bir fotoğrafın üzerine "Kazlıçeşme istikametine giden araçların geçiş üstünlüğü vardır" yazısının monte edildiği, Gezi Parkı'na dikilmesi için yeni getirilen ağaçların, sökülüp götürülüyormuş gibi yansıtıldığı, Esad askerlerinin vurduğu çocuğun fotoğrafının Türkiye'de çekilmiş gibi gösterildiği kaydedildi. Bir grup askerin, kelime kelime elinde tuttuğu "Diren Türk Polisi Hakkari Askeri Seninle" yazısının da photoshop'la "Diren Gezi Parkı Hakkari Askeri Seninle" şekline dönüştürülerek atıldığı vurgulandı.
Yalan tweetler
Rapora göre, çeşitli uygulamalar da provokatörler tarafından kullanıldı. Bazı tekniklerle insanlara otomatik tweetler attırıldığı ve Boyner'in önünde toplanmaya çağrıldığı hatırlatıldı. İnsanların bu tweeti attıklarından haberdar bile olmadıklarının altı çizildi.
İslami konulardaki kitapları ve yazılarıyla tanınan İhsan Eliaçık'ın da manipülasyonlarda rol oynadığı kaydedildi. "İhsan Eliaçık'tan korkunç manipülasyon. 10 gün önceki fotoğrafı kendisi çekmiş gibi yayınladı" denilerek verilen bilgide, iki fotoğrafla tablo ortaya konuldu. Eliaçık'ın evindeki masaüstü bilgisayardan atmasına karşın tweetlerinde Gezi Parkı'nda olduğunu söylediği vurgulandı.
CNN International'ın 'Avrupa'nın yeni bir Hitler'i var' yayını yapmamasına karşın, bu yalanın Oda TV tarafından yayıldığı da öne sürüldü.
Dakikada 3 bin tweet
Polis müdahalesinin gerçekleştiği 31 Mayıs'ta dakikada 3 bin tweet atıldı. Tweetlerin yüzde 88'i Türkçe ve yüzde 50'si İstanbul'dan gönderildi. Tweetlerde öne çıkan başlıklar ise şunlar oldu:
#direngeziparkı: 950 bin tweet
#occupygezi: 170 bin tweet
#geziparki: 50 bin tweet
#BugünTelevizyonlarıKapat: 50 bin tweet
Ayrıca, "#Taksim Hepimizin" etiketinin en yoğun olarak 30 Mayıs'ta, "#Ayağa Kalk İstanbul" etiketinin 31 Mayıs'ta, "#Diren Gezi Parkı" etiketinin 1 Haziran'da, "#Occupy Gezi" etiketinin 2 Haziran'da, "#Eylem Vakti" etiketinin 4 Haziran'da kullanıldığı kaydedildi.
Google'da aramalar
Google'daki arama sonuçları da dikkat çekti. Taksim Gezi Parkı ile ilgili en yoğun arama, olayların şiddetlendiği 1 Haziran'da gerçekleşti. "Başbakan" kelimesi ile aranan terimler arasında "Başbakan Erdoğan" başı çekerken, "Başbakan istifa", "Başbakan istifa etti" kelimelerin öne çıkması da dikkat çekici bulundu.
Onlara dikkat!
Twitter haritasında, yurt dışında yaşayan grupların da eylemlere müdahil olduğunun altı çizilirken, arama motoru google'ın "turkey" aramalarında yakalanan ivmenin önemli bir ayrıntı olduğu vurgulandı.
Kanaat önderlerinin süreçteki etkisine de dikkat çekildi. Eyleme ünlü simalardan destek geldiği hatırlatılırken; Okan Bayülgen, Bedri Baykam, Can Bonomo, Ahmet Kural, Levent Üzümcü, Selçuk Erdem, Mehmet Esen, Serhat Teoman gibi ünlülerin tweetlerinden örnekler gösterildi.
O kareler mercek altında
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve parti teşkilatına sunulan raporda "Sosyal Medyada Gezi Parkı Yalanları" başlığıyla, o günlerde yoğun olarak kullanılan bazı karelerin analizi de öne çıktı:
- "Taksim'de panzerle ezilen genç resmi" denilerek paylaşılan fotoğrafın aslında yabancı bir ülkede bot motorundan yaralanan kişiye ait olduğu vurgulandı.
- Onbinlerce kişinin Taksim'e toplandığı yolunda atılan karenin de, Mısır'ın başkenti Kahire'deki Tahrir Meydanı'nda çekildiği kaydedildi.
- Eylemcilerin köprüden geçerek Taksim'e gittiği yönünde yoğun paylaşım alan karenin ise 2012 Avrasya Maratonu'na ait olduğu kıyaslamalı olarak gösterildi.
- "Köpeğe biber gazı sıkan polis" karesinin Türk polisine ait olmadığı, polislerin üzerlerindeki yazıya dikkat çekilerek vurgulandı. Fotoğraftaki kişilerin İtalyan polisi olduğu, provokatörler tarafından fotomontaj yapıldığı kaydedildi.
- Polislerin ilaçlı suyla göstericileri bayılttığının da gülünecek haberler arasında olmasına karşın paylaşım sayısının on binleri bulduğu vurgulandı.
- Çarşı grubunun bir tomayı ele geçirerek polisleri kovaladığının yalanlar arasında olduğu belirtildi.
- İstanbul Emniyet Müdürü'nün görevden alındığı yalanının, "NTVsondakika" adıyla açılan bir fake hesabın uydurması olduğu, binlerce polisin istifa ettiğinin de yalan olmasına karşın paylaşılarak kalabalıkların etkilendiği ifade edildi.
- Göstericilerin Cevahir AVM'yi zaptettiği, eylemler 48 saat daha devam ederse AB kararlarına göre hükümetin düşeceği, polislerin biber gazını bırakarak kimyasal gaz kullandığı, gerçek mermi attığı, askerin polisle çatışacağını açıkladığı gibi yalanlar da raporda yer buldu.
Bu da Twit"türk" profili
AK Parti'nin "Sosyal Medya Araştırması"nda, Türkiye'de Twitter kullanımıyla ilgili çarpıcı tespitler:
Siyasetteki denge, Twitter'a da yansıdı
Türk siyasetinden Başbakan Erdoğan'ın 2.9 milyon, Kemal Kılıçdaroğlu'nun 1.3 milyon, Devlet Bahçeli'nin 565 bin takipçisi var
Bakanlar arasında Ahmet Davutoğlu ve Egemen Bağış ilk sırada
Davutoğlu'nun 704 bin, Bağış'ın 679 bin, Melih Gökçek'in 613 bin, Bülent Arınç'ın 548 bine yakın takipçisi var
Sanatçılardan Cem Yılmaz'ın 4 milyon 251 bin, Hülya Avşar'ın 2 milyon 874 bin, Demet Akalın'ın 2 milyon 827 bin takipçisi bulunuyor
Türklerin Twitter'da en çok konuştuğu gün Çarşamba
En çok paylaşım yapılan şehir İstanbul
Günde 8 milyon, saniyede 92 tweet atılıyor
Twitter'ın prime time'ı 21.00-23.00 saatleri arası
Toplam 9.6 milyon kullanıcıdan 6.2 milyonu aylık aktif, 4.3 milyonu haftalık aktif kullanıcı
Türkiye nüfusunun yüzde 40.16'sı ise facebook kullanıyor
