Elon Musk ve Donald Trump arasındaki dengeler değişiyor

Trump'ın seçim kampanyasında vadettiği vergi indirimlerinin hayata geçirilmesini amaçlayan ve Temsilciler Meclisi tarafından kabul edilerek Senato'ya gönderilen "Bir Büyük Güzel Yasa Tasarısı", Musk'ın eleştirilerinin odağı oldu.

Trump'ın seçim döneminde ona yaklaşık 200 milyon dolarlık destek veren Musk, 20 Ocak'ta yemin ederek ABD Başkanlığını üstlenen Trump tarafından "federal israfı engelleme" hedefiyle kurulan Hükümet Verimliliği Departmanının (DOGE) başına getirildi.

Bu süreçten sonra Musk'ın hükümet kurumlarına erişimi ve bu kurumlar üzerindeki etkisi ABD'de tartışma konusu olmaya devam etti.

Musk'ın liderliğindeki DOGE, binlerce federal çalışanı işten çıkardı ve Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) dahil olmak üzere çeşitli kurumları tasfiye etti.

Trump ile Musk, şubatta, Fox News kanalında kamera karşısına geçerek birbirleri hakkında övgü dolu sözler söyledi.

Trump, Musk'a yönelik "O işleri halledebiliyor. Tam bir lider." ifadesini kullanırken Musk, "Açıkça söylemem gerekirse Başkanı seviyorum." dedi.

ABD'de New Mexico, Arizona, Michigan, California, Connecticut, Hawaii, Maryland, Massachusetts, Minnesota, Nevada, Oregon, Rhode Island, Vermont ve Washington eyaletleri, şubat ayı başlarında, DOGE yöneticisi olmasının "anayasaya aykırı" olduğu gerekçesiyle Musk'a ve Trump'a dava açtı.

14 eyaletin açtığı davanın dilekçesinde Musk'ın DOGE'nin yöneticisi konumundaki görevinin "anayasaya aykırı olduğu" ifade edilerek ABD'li milyardere verilen yetki "sınırsız ve kontrol edilmeyen güç" şeklinde nitelendirildi.

TRUMP, MUSK'IN "DAHA AGRESİF" OLMASINI İSTEDİ

Trump, şubat sonlarında Truth Social platformunda yaptığı paylaşımda, Amerikan muhalefetinin yetkisini aşmakla eleştirdiği Musk'ı, "daha agresif" olmaya çağırdı.

DOGE kapsamında devlet kurumlarının teftişinin ve tasarrufunun sağlanması yönünde daha fazla çaba gerektiğini vurgulayan Trump, "Elon müthiş bir iş çıkarıyor. Ama daha saldırgan olmasını istiyorum." ifadesini kullandı.

Musk ise bu sözlerin ardından, X'teki paylaşımında, federal hükümet personeline işlerini 5 maddeyle detaylandırmalarını talep eden e-posta yollayarak hafta başına kadar geri dönüş yapılmaması halinde "istifa etmiş sayılacaklarını" duyurdu.

Federal hükümet çalışanları, "Geçen hafta ne yaptın?" başlıklı e-postayı sosyal medya mecralarından paylaşarak duruma tepki gösterdi.

TRUMP'TAN, TESLA'YA DESTEK

Trump'ın seçimleri kazanmasının ardından Musk'ın sahibi olduğu elektrikli otomobil üreticisi Tesla'nın hisseleri yükselişe geçti.

Musk'ın federal harcamaları azaltma girişimleri, mart itibarıyla ABD dahil olmak üzere birçok ülkede Tesla araçların protestoya maruz kalmasına sebep oldu.

Protestolarla Tesla hisselerinin yüzde 25 değer kaybetmesinin ardından Trump, 11 Mart'ta Truth Social hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda "Her halükarda Elon Musk'a desteğimi ve güvenimi göstermek için sabah yeni bir Tesla alacağım." ifadesine yer verdi.

Trump, 12 Mart'ta Musk ile kameralar karşısına geçerek, Beyaz Saray'ın bahçesine getirilen Tesla araçlarla poz verdi.

Normal koşullarda kendisinin araç kullanmadığını ancak Musk'a desteğini vurgulamak üzere bir araç alacağını kaydeden Trump, "Satın alacağım çünkü birincisi, bu harika bir ürün, olabildiğince iyi. İkincisi, bu adam enerjisini ve hayatını bunu yapmaya adadı ve bence kendisine haksızlık yapıldı." diye konuştu.

ABD Başkanı, Tesla bayilerine yönelik şiddet eylemleri iddialarının "iç terör eylemi" olarak nitelendirileceğini ve failler için ağır sonuçlar doğuracağını vurguladı.

MUSK'IN ABD YÖNETİMİNDEKİ GİDEREK AZALTAN ETKİSİ

Musk, nisan itibarıyla Trump ile Oval Ofis'te kameralar karşısına geçmeyi bıraktı.

Amerikan Politico dergisinin, nisan başında, konuyla ilgili bilgi sahibi ve adı açıklanmayan üç üst düzey yetkiliye dayandırdığı haberine göre, kişisel olarak Musk'ın performansından memnun olan Trump, yeniden kendi işlerinin başına dönmesinin zamanının geldiği konusunda Musk ile mutabık kaldığını öne sürdü.

Musk, 7 Nisan'da CNBC'ye röportaj veren Trump'ın ticaret ve üretimden sorumlu olan kıdemli danışmanı Peter Navarro'nun kendisiyle ilgili "O bir araba üreticisi değil. O bir araba montajcısı." sözlerine, "Navarro gerçekten bir geri zekalı. Burada söyledikleri bariz bir şekilde yanlış." ifadelerini kullandı.

Daha sonra Beyaz Saray'dan konuya ilişkin yapılan açıklamada, "Erkeklerin her zamanki hali." nitelemesi yapıldı.

Navarro da 13 Nisan'da NBC News'in "Meet The Press" programında verdiği röportajda, Musk'ın, kıdemli danışman olarak iyi iş çıkardığını dile getirerek, "Hakkımda daha kötüsü söylenmişti. Elon ile her şey yolunda." dedi.

MUSK'TAN, SİYASETE DAHA AZ PARA HARCAMA SİNYALİ

Musk, 20 Mayıs'ta video konferans yoluyla katıldığı, Katar'ın başkenti Doha'da düzenlenen 5. Katar Ekonomi Forumu'nda, siyasete "yeterince para harcadığını" belirterek, gelecekte bu harcamaları "çok daha azaltacağını" söyledi.

CBS Sunday Morning programında 27 Mayıs'ta konuşan Musk, yasa tasarısının kendisini hayal kırıklığına uğrattığını belirterek, "Açıkçası bütçe açığını azaltmak bir yana artıran ve DOGE ekibinin yaptığı işi baltalayan devasa harcama tasarısını görmek beni hayal kırıklığına uğrattı." dedi.

"Özel hükümet çalışanı" sıfatıyla yasal olarak 130 gün geçici statüde çalışma hakkı olan Musk, mayıs sonunda görevinden ayrıldı.

Musk, görevi bıraktıktan sonra Trump yönetimini, "Bir Büyük Güzel Yasa Tasarısı" dolayısıyla eleştirilerinin hedefi haline getirdi.

3 Haziran'da sosyal medya platformu X hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda söz konusu tasarıyı "iğrenç bir rezalet" şeklinde tanımlayan Musk, "Bu tasarıya oy verenler utansın, yanlış yaptığınızı biliyorsunuz." ifadelerini kullandı.

Bunun üzerine Trump, 4 Haziran'da, Truth Social hesabı üzerinden Musk'ın hükümetteki görevlerini bıraktığını duyurduğu 28 Mayıs'taki X paylaşımının ekran görüntüsünü paylaştı.

"BEN OLMASAYDIM TRUMP SEÇİMİ KAYBEDERDİ"

Bu sözlerin üzerine Musk, X hesabından "Bu, yanlış. Söz konusu tasarı bana bir kez bile gösterilmedi ve gece yarısı o kadar hızlı bir şekilde kabul edildi ki Kongre'deki neredeyse hiç kimse onu okuyamadı bile." ifadelerini paylaştı.

Pensilvanya'daki seçimleri örnek gösteren Trump'ın, Musk'ın desteği olmadan da başkanlık seçimlerini kazanabileceği yönündeki açıklamasına tepki gösteren Musk, bu konuda ise "Ben olmasaydım Trump seçimi kaybederdi. Demokratlar, Temsilciler Meclisini kontrol ederdi ve Cumhuriyetçiler Senatoda 51-49 çoğunluğa sahip olurdu." değerlendirmesini yaptı.

Musk, Trump'ın daha önceki hazine borç yüküyle ilgili X paylaşımlarına atıfta bulunarak, "Bu adam bugün nerede?" ve "Büyük Çirkin Yasa, bütçe açığını 2,5 trilyon dolar daha artıracak!" paylaşımlarını yaptı.

TRUMP'TAN MUSK'IN HÜKÜMETLE SÖZLEŞMELERİNİ FESHETME VURGUSU

Trump ise Truth Social hesabından dün yaptığı paylaşımda, Musk'ın paylaşımlarına ithafen "Bütçemizde milyarlarca dolarlık tasarruf yapmanın en kolay yolu, Elon'un devlet sübvansiyonlarını ve sözleşmelerini feshetmektir. (Joe) Biden'ın bunu yapmamasına hep şaşırmışımdır. Elon 'gözden düşüyordu', ona ayrılmasını söyledim. Kimsenin istemediği elektrikli arabaları satın almaya zorlayan düzenlemeyi iptal ettim, kendisi de bunu aylar önce biliyordu ama o zaman çıldırdı." ifadelerini kullandı.

Musk ise bu sözlerin yanlış olduğunu iddia etti ve ardından gerilimi tırmandıracak başka bir paylaşımda bulundu.

Elon Musk, dünkü paylaşımında "Büyük bombayı patlatma zamanı geldi. Trump, Epstein dosyalarında. Kamuoyuna açıklanmamalarının gerçek nedeni bu." ifadelerine yer verdi.

Bunların üzerine Trump, Truth Social hesabından "Elon'un bana karşı çıkması umurumda değil, ama bunu aylar önce yapmalıydı. Bu, Kongre'ye sunulan en büyük tasarılardan biri. 1,6 trilyon dolarlık rekor bir harcama kesintisi ve şimdiye kadar verilen en büyük vergi indirimi. Bu yasa tasarısı kabul edilmezse, yüzde 68'lik bir vergi artışı ve bundan çok daha kötü şeyler olacak." değerlendirmesinde bulundu.

Trump'ın bu sözlerine yanıt veren Musk, Trump'ın tarifelerinin bu yılın ikinci yarısında ekonomide gerilemeye yol açacağını öne sürdü.

Musk, X platformunda dün, Ian Miles Cheong adlı kullanıcının, "Başkan mı, Elon mı? Kim kazanır? Benim param Elon'a. Trump görevden alınmalı ve JD Vance onun yerine getirilmeli." şeklindeki paylaşımına, "Evet." diyerek destek verdi.